nerva

• roma tarihinin ikinci augustus'u, kurucusudur kanımca.
  
  domitianus öldürüldükten sonra nerva imparator oldu. tacitus; nerva ile başlayan iyileşme dönemi için; "sonunda şimdi yeniden canlanıyoruz." demiştir. nerva eski bir senator ailesinden geliyordu. anne ve babası tarafından; uzaktan da olsa iulius-claudius soyundandı. iyi eğitim gördüğü ve aklı başında bir adam olduğu için 66 yaşındayken, senatus tarafından imparatorluğa seçildi. vespasianus ve domitianus dönemlerinde iki kez konsül seçilmiş olan nerva, domitianus'un acımasız yönetimine son veren 96 yılındaki ayaklanmaya katılmış olmakla da tanınıyordu. [tacitus, birbirine karşıt gibi görünen libertas ve principatus'u yani özgür halkın haklarıyla imparatora tanınan ayrıcalıkları nerva'nın uzlaştırdığını söyler.]
  
  nerva, imparator olduğunda, hiç bir senatoru öldürtmeyeceğine dair ant içti. ayrıca; domitianus tarafından sürgüne gönderilen filozofların ve siyasi suçluların geri dönmelerine izin vererek mallarını da geri verdi. domitianus'un çıkardığı bazı yasalar kaldırıldı. imparatora karşı işlenmiş suç savıyla açılmış davalara son verdi. zafer taklarından bazıları yıkıldı, yıkılmayanlar ise başka amaçla kullanıldı. domitianus'un casuslarına karşı sert önlemler alındı. casus kurbanlarına tazminatlar ödendi.
  
  edebi çevreler yeniden faaliyetlerine başladılar: onun zamanındadır ki; tacitus ilk eserini "agricola'nın yaşamı" nı yazdı; bu kitabında, "mutluluklarla dolu bir yüzyılın şafağı"nı selamlıyordu tacitus. şair martialis övgülere boğuyordu onu.
  [server tanilli - yüzyılların gerçeği ve mirası, i, ilk çağ]
  
  ekonomi alanında da bir takım iyileştirme çabalarına girişen nerva, yoksulluğu önlemek için ihtiyacı olanlara toprak dağıttı. italya'daki yoksul çocukları korumak için bir kuruluş oluşturdu. imparatorluğun ev, toprak, mücevher v.b. gibi taşınır ve taşınmaz mallarını satarak paranın değerini yükseltti. yahudilerden alınan vergiyi kaldırdı.
  
  nerva'nın senatoryal hükümeti, yine de bazı sorunlarla karşı kaşıyaydı; önemli hiç bir askeri görev ve eyalet yönetimi üstlenmemiş olan ve asker kesimden gelmemiş olan nerva, askerler tarafından benimsenmemişti. ayrıca domitianus'un ülke üzerinde açtığı yara da kolay kolay kapanacak türden değildi. [öyle ki; kıskançlık ve öc alma gibi aşşağılık duyguları yeşermiş bir toplum oluşmuştu.]
  
  nerva, praetor praefectus casperius aelianus'un, domitianus'a suikast hazırlayanların cezalandırılması isteğini kabul etmedi. askerler, nerva'nın bu kararını hiçe sayarak, domitianus'un katillerinden bazılarını öldürdüler. nerva bu olup bitenlere sessiz kaldı. roma'da işler sarpa sarmaya başlamıştı. tam bu dönemde; nerva gibi ılımlı bir imparatora değil de, askeri disiplinde yetişmiş, asker kökenli güçlü bir imparatora ihtiyaç vardı. nerva da bu düşünceye kapılmış olacak ki; saturninus'un başkaldırısını bastırarak sükse yapmış, germania valisi m. ulpius trajanus'a bir mektup yazarak, yönetimi kendisiyle paylaşmasını istedi. evvela trajanus'u evlat edindi, daha sonra ona caesar ünvanı verildi. bu sırada nerva, yukarı tuna'da karışıklık yaratan sueblere karşı bir zafer kazandı. ne yazık ki; yaşlılık ve hastalık, nerva'nın daha çok yaşamasına engel oldu. i.s. 98'de ölen nerva tanrılaştırıldı.
  
  kaynak:
  http://www.roma-imparatorlugu.com/