marcus junius brutus

• william shakespeare'in julius caesar oyununda uzun bir tiradı olan karakter
  brutus tiradını, sabahattin eyüboğlu çevirisiyle ve denize giden atli katkısıyla kopyalıyorum:
  
  ''gelin öyleyse, dinleyin beni dostlar.
  cassius, sen öbür yola git,
  ikiye böl kalabalığı.
  beni dinleyecekler burada kalsın,
  cassius'un ardından gidecekler gitsin.
  bütün halka açıklanacak
  niçin öldüğü caesar'ın.
  sabırlı olun sözüm bitinceye kadar. romalılar, yurttaşlarım, dostlarım, dinleyin anlatacaklarımı ve ses çıkarmayın ki duyasınız beni. şerefim adına inanın bana; şerefime saygınız olmalı ki inanasınız bana. aklınızla yargılayın beni; can kulağınızı da açın ki iyi bir yargıç olasınız. bu toplulukta caesar'ı çok sevmiş biri varsa derim ki ona, brutus'un caesar'a sevgisi daha az değildi onunkinden. öyleyse neden caesar'a karşı ayaklandın derse bu dost bana şu karşılığı veririm: caesar'ı daha az sevdiğim için değil, roma'yı daha çok sevdiğimden. caesar yaşayıp da hepinizin köle olarak ölmeniz mi daha iyi, yoksa caesar ölüp de hepinizin hür insanlar olarak yaşamanız mı? caesar beni severdi, ağlarım onun için; mutluluğa ermişti, sevinirim; bir kahramandı, saygı duyarım; ama tutkuya kapıldı, öldürürüm. sevgisine gözyaşı, mutluluğuna sevinç, yiğitliğine saygı, tutkusuna ölüm. köle olmayı isteyecek kadar aşağılık biri var mı burada? varsa söylesin: ona kötülük ettim. romalı olmayı istemeyecek bir odun kafalı var mı içinizde? varsa söylesin: ona kötülük ettim. yurdunu sevmeyecek kadar alçak biri var mı burada? varsa söylesin: ona kötülük ettim. var mı öylesi, soruyorum?
  kötülük etmedim kimseye. ben caesar'a, sizin brutus'a yapabileceğinizden fazlasını yapmış değilim. ölümünün hesabı kapitol'da yazılıp dürülmüştür. ne hakkettiği yerde şan şerefi küçültülmüş, ne de ölmesini gerektiren suçları büyütülmüştür. (antonius ve başkalan caesar'ın ölüsüyle girerler)
  iste getiriyor ölüsünü marcus antonius. onun eli yoktu bu işte, ama o da yararlanacak caesar'ın ölümünden, bir yeri olacak devlet işlerinde. hanginizin olmayacak zaten? son sözüm şu size: beni bu kadar çok seven insan nasıl roma uğruna vurdumsa, aynı hançeri kendime saklıyorum, yurdum için ölmem ne zaman gerekirse.
  ''
  
  velakin tiradın antonius tarafından verilmiş bir de cevabı vardır:
  [biline ki bu tiradların her ikisi de bir yazarın (hem de ne yazar) hayal gücünün kurgusudur.]
  – dostlar, romalılar, vatandaşlar, beni dinleyin: ben sezar'ı gömmeye geldim, övmeye değil. insanların yaptıkları fenalıklar arkalarından yaşar, iyilikler çok zaman kemikleriyle beraber gömülür; haydi sezar'ınkiler de öyle olsun. asil brutus size sezar'ın haris olduğunu söyledi; eğer böyleyse, bu ağır bir suç. sezar da onu pek ağır ödedi. şimdi burada brutus'la diğerlerinin izinleriyle, çünkü brutus şeref sahibi bir zattır; zaten hepsi, hepsi şerefli kimselerdir, evet müsaadeleriyle burada sezar'ın cenazesinde söz söylemeye geldim. o benim dostumdu, bana karşı vefalı ve dürüsttü; lakin brutus haris olduğunu söylüyor ve brutus şerefli bir zattır. sezar roma'ya birçok esir getirdi, devlet hazinelerini bunların kurtuluş akçeleri doldurmuştu. acaba sezar'da hırs diye görülen bu muymuş? fakirler ne zaman ağlasa, sezar'ın gözleri yaşarırdı; hırs daha sert bir kumaştan olsa gerek. fakat gene brutus onun için haristi diyor; brutus da şerefli bir adamdır. siz hep gördünüz, luperkalya yortusunda ben kendisine üç defa kırallık tacı sundum, üç defasında da reddetti; hırs bu muymuş? gene brutus, haristi diyor. ve şüphesiz kendisi şerefli bir adamdır. ben brutus'un dediklerini çürütmek için söz söylemiyorum, buraya bildiklerimi söylemeye geldim. bir zamanlar siz onu hep severdiniz, bu sebepsiz değildi; öyleyse sizi ona yas tutmaktan alıkoyan nedir? ey izan! sen hoyrat hayvanlara sığınmışsın, insanlar da muhakemelerini kaybetmiş. beni affedin. kalbim tabutun içinde, şurda, sezar'ın yanında, tekrar bana gelinceye kadar beklemeli.
  
  çeviren: nurettin sevin