enteric nervous system

• temel tıp derslerinde her rastladığımda ve "second brain" olarak tanımlandığını gördüğümde aklıma ninja turtles'taki krang'i getiren sinir sistemi. sindirim kanalımızda kendi kendini yönetebilen, vagus nerve kesilerek bağlantısı central nervous system'la koparılsa dahi çalışmaya devam edebilen, kendine ait 500 milyon afferent/efferent/interneuron'u bulunan apayrı bir sinir sistemimiz var. duygu durumumuz bağırsaklarımızda olup bitenlerden, buradaki sinirlerin ilettikleri bilgilerden etkileniyor. stres durumunda karnımızda hissettiğimiz "kelebekler"i, sindirim bozukluklarını bu etkilere örnek gösterebiliriz. örneğin vagus sinirinin elektriksel olarak stimüle edilmesi depresyon tedavisinde kullanılabiliyor. bunun yanı sıra vücuttaki serotonin'in %95'i bağırsaklarda bulunuyor. ssrı türündeki antidepresanların sindirim sistemi sorunları yaratmasının sebebi olarak bu gösteriliyor. ens'nin duygu durumuyla bağlantısı öyle güçlü ki türkçesi huzursuz bağırsak sendromu olan irritable bowel syndrome'ın nedenlerinden biri bağırsaklardaki fazla serotonin, hatta bu hastalık second brain dediğimiz ens'nin "mental" hastalığı olarak kabul ediliyor.
  
  patojenlerin büyük kısmı bağırsakları hedef aldığından ens, vücut savunmasında da oldukça önemli bir yere sahip, boşuna second brain adını almamış yani. ninja turtles'ı tasarlayanlar günün birinde manyağın birinin enterik sinir sistemini krang üzerinden açıklayacağını tahmin edebilir miydi bilmiyorum fakat epey iyi iş çıkarmışlar, hepsine sevgilerimi gönderiyorum buradan.