anything else

• woody allen'in kendisine bir homage olarak çıkardığı besbelli olan bir film. birçok esprisinin kendi eski filmlerinden "arak" olduğunu düşünmek yerine, bütün büyük filmlerine yapılan göndermelerle bezenmiş bir eserin yapıtaşları olduğunu düşünmeyi tercih ediyorum.
  
  bir de, asıl söylemek istediğini söylemeyen, seyirciye buldurmayı amaçlayan bir film olduğunu düşünmek için yeterince ipucu var. spoiler'lı kısma geçelim:
  
  --- spoiler ---
  - woody allen kendisini bir "yaşlı bilge" olarak göstermiş ve eski filmlerinde "kendi" oynadığı/oynayacağı rolü bir başkasına^** bırakmış. fakat bizzat kendisinin asla savunamayacağı şeyleri savunuyor buradaki "akıl hocası" (örnek olarak, silahlanmaya bakış açısını gösterebiliriz). neden?
  
  - woody allen'in karakteri, gerçekten de pek "deli" görünüyor ve "bilgelik" olarak sunduğu şeyler de kırk yıllık anonim, hiç de komik olmayan "fıkra"lar. genç "öğrenci" de bunları yutuyor, ve hatta filmin sonunda "anafikir" gibi ortaya sunuyor. halbuki bunların bayat olduğu fazlasıyla ortada. neden?
  
  - kendi eski filmlerinde alay ettiği birçok öğe (menajer, psikanalist, birlikte olduktan sonra birlikte olduğu adamı çekici bulamayan kadın, kaynana, vs.) bu filmde resmigeçit yapıyor. fakat bunlara karşı kendi sunduğu "bilgece" çözümler de "genç kendisini" yolda bırakıyor. neden?
  
  bu sorulara mantıklı bir yanıt şu olabilir: woody allen bu filminde, eski filmleri ile, bunlarda alaya aldığı şeyleri alaya alış şekliyle dalga geçmekte, kendisini yaşlı bir deli, bayat esprilerden başka topluma katabileceği bir şeyi olmayan bir soytarı olarak göstermektedir. parktaki sahnenin borges'in kendisi ile karşılaşmasını çağrıştırdığı çok açık bir şekilde ortadadır. halbuki sonuçta, yaşlı woody'nin genç woody'ye "aktardığı" bilgelik, ancak sahte bir çözüme ulaşmış, pek çok noktada kafa bulandırmış, yaşlı woody'yi ise tamamen boktan ve saçma bir noktaya sürüklemiştir. woody allen'in kendisi ile ilgili yaptığı bir filme de böylesi yakışır ancak.
  
  bu arada filmde jerry seinfeld'e yapılan göndermeyi de unutmamalı: aynen bu dizide geçen bir olay (george costanza'nın park kavgası) filmde de bulunmaktadır. arkasından jerry falk karakterinin ettiği söz manidardır: "bir ara bir kafede oturup bundan espri çıkarır kendi kendimizi avuturuz". buna karşılık "yaşlı woody" bir süre sonra, "mutlaka orijinal bir şey yapmaya çalış, ama çalmak zorunda kalmışsan en iyisinden çal" derken, buna mı yanıt vermektedir? film boyunca süregelen "eski" esprilerin alındığı, seinfeld dışında tek bir kaynak vardır: woody allen'in kendisi.
  --- spoiler ---
  
  sonuç olarak, woody allen'in "meta-ironi" yaptığını düşündüğüm, bence birçok katmandan oluşan, eğer öyleyse çok güzel düşünülmüş bir filmdir bu...