birinci isabel

• 22 nisan 1451 - 26 kasim 1504 arasinda yasamis olan kastilya, aragon ve ispanya kralicesi. ^*
  
  babasi 2. john 1454'de oldugunde, uvey kardesi 4. henry kastilya krali oldu. muhalif soylularin, isabel'in kucuk kardesi alfonso'yu henry'nin yerine gecirme cabalari, 1468'de alfonso'nun zehirlenmesi ile son buldu. soylular tarafindan isabel'in basa gecmesi onerilse de, isabel bunu reddetti, ancak henry kendisini veliaht ilan etti. ancak isabel 1469'da henry'nin onayi olmadan portekiz krali ferdinand'la evlenince, henry bu sefer kizi juana'yi veliaht yapti. henry'nin 1474'te olumu sonucunda isabel ile juana arasinda cikan taht kavgasini, 1479'da isabel kazandi ve kastilya kralicesi unvanini aldi. ferdinand bu arada aragon krali olmustu, dolayisiyla kastilya ve aragon'u birlikte yoneten kari koca, ispanya birligini kurmus oldular. en onemli icraatlari soylularin yonetimdeki etkinligini azaltmak oldu. 1480'de ispanya'ya engizisyon'u getirdiler ve bunun sonucunda papa tarafindan katolik ilan edildiler. 1492'de granada'dayi kontrollari altinda tutan muslumanlar da ispanya kralligi'na teslim olunca, ispanya'nin birlik haline gelmesi tamamlanmis oldu. ayni yil, hristiyanliga gecmeyi kabul etmeyen museviler de ispanya'dan kovuldular.
  
  kristof kolomb'un amerika'yi kesfetmek icin ciktigi seyahatin mali yuku de isabel tarafindan karsilanmistir. kolomb'un yeni dunya'da kesfettigi yerleri kastilya'ya baglamasi ile bazi yerliler kole olarak ispanya'ya getirilmis, ancak isabel tarafindan tekrar ozgurluklerine kavusturulmuslardir.
  
  isabel egitimcilerin ve sanatkarlarin hamisi olmus, bir cok egitim kurumu ve genis bir sanat koleksiyonu olusturmustur. latince'yi ogrenmis ve sadece ogullarinin degil, kizlarinin da egitim almasini saglamistir. bunlardan aragon'lu catherine, ingiltere krali 8. henry'nin ^* ilk karisi ve kralice 1. mary'nin de annesidir.
  
  olumunden sonra biraktigi vasiyetnamesi, hukumdarligi sirasinda basardigini dusundugu seyler ve gelecek icin dileklerini iceren onemli bir dokumandir.