ilişkisel pazarlama

• ilişkisel pazarlama^** bir pazarlama teorisidir. ortaya çıkmasının altında iki ana neden vardır:
  -işletmelerin uzun dönemli başarısının altında firmaya bağlılığı olan müşterilerin olması,
  -hizmet sunumundaki çalışanların müşteri kazanmada ya da elde tutmada önemli bir role sahip olması, bunun da ancak ilişki kalitesinin yüksek olmasıyla sağlanabileceği görüşüdür.
  
  öncülerinden olan grönroos iskandinav ekolünü "pazarlama, katılımcı tarafların amaçlarını karşılayacak şekilde uzun dönemli müşteri ilişkilerinin tesis edilmesi, geliştirilmesi ve ticarileştirilmesidir. bu; karşılıklı değişim ve taahhütlerin yerine getirilmesi ile olur" cümlesi ile özetlemiştir. ilişkisel pazarlamanın temel bileşenleri; bağlılık, empati, karşılıklılık, güven ve vaattir.