henri pirenne

• "son büyük tarihçilerden" denen, belçikalı, milliyetçi bir tarihçi. tam bir arşiv tarihçisi, ki bu hem iltifat hem yergidir yerine göre... iltifat kısmına bakalım, onun kadar belge tarayarak yazmış, samanlıkta iğneyle kuyu kazmış tarihçi azdır. "büyüklüğü" de oradan gelir. yergi kısmına bakalım, çok arşiv taramak her zaman doğru bir teori kurulacağı anlamına gelmez. nitekim orta çağ şehirleri, ticaretin yeniden canlanması ve bunların sonucunda rönesans ve kapitalizme çıkan yok hakkında kurduğu teorisi zaman içerisinde bulunan yeni bilgiler, yeni çalışmalarla getirilen yorumlarla yanlışlanmıştır. ancak bu yanlışlanma, elbette tarihçinin değerini azaltmaz. kendisini yanlışlayan çalışmaların yapılabilmesi yine bir yerde onun gibi çalışma yapanlara borçlanılmıştır. teorisini yanlış da kurmuş olsa, pirenne geride çok kıymetli arşiv taramaları, tarihî bulgular, bilgiler bırakmıştır. ne var ki, o da (tarihçilerin maalesef büyyyüüüük kısmı gibi) milliyetçilikle malûldür. yorumlarının çoğu, şahsi ideolojisinin getirdiği "görüş bozukluğu"nun yarattığı deviasyonları taşır. bunu baştan bilerek kendisinin eserlerini okumak, maksimum faydayı almanızı sağlayacağı gibi, beynin gerisinde hep açık olması gereken filtreleme sisteminiz için iyi bir egzersiz olur.