na putu

• film hakkında imdb'de yapılan yorumlardan birinde petarmatic adlı bir kullanıcı saraybosna'da hayatın müslüman olmayanlar için giderek zorlaştığından, yabancıların hoş karşılanmadığından ve vahabiliğin giderek yayıldığından bahsederek "saraybosna'da yürürken kendimi özgür hissetmiyorum" yazmış. ve eklemiş, " iyi ki jasmila zbanic, danis tanovic, babam ve benzerleri saraybosna'da yaşıyorlar. saraybosna'da hala iyi insanlar var ama onları bulmak çok zor".
  
  arkadaşın babasının kim olduğu sorusu bir yana, bosna'nın değişimi bu boyutlardaysa durum vahim demektir. elbette savaş sonrası müslümanların radikalleştiğini duyuyor, gözlemliyorduk ama jasmila zbanic'in gösterdikleri ve yukarıdaki arkadaşın dediklerine bakılırsa durum çok daha ciddi. filmin yanılmıyorsam 2010 yapımı olduğu ve savaş sonrası yılları anlattığı hesap edilirse, o yıllarda bile endişe verici boyutlarda olan köktendinciliğin günümüz bosna'sında ne durumda olduğunu düşünmek bile istemiyor insan. balkanlarda ve özellikle bosna'da müslümanlık yüz yıllardan beri var ve var olmaya devam edecek. fakat bu köktendinci, radikal eğilimlerin o topraklara ait olmadığı ve yukarıdaki yorumda bahsedildiği gibi koca bir ülkeyi tıpkı bir orta doğu ülkesi gibi bataklığa dönüştürdüğü gerçeği görülmeli. yazık ki güzelim bir ülke ve kültürü acı bir savaş sonrası islamcı-kutuplaştırıcı savaş politikalarının balkanlardaki oyun sahası oldu. zbanic tüm bu değişimlerin, kutuplaşmaların, koca bir kültürü, koca bir kenti nasıl dönüştürdüğünü -ya da çürüttüğünü diyelim- bir ilişkinin üzerinden anlatmış.
  
  filmi izleyip bosna'ya üzülmemek elde değil. neyse ki zbanic gibileri var...