yerine geçme teorisi

• ırk karışımı teorisi'ne göre, sapiens neandertal topraklarına yayılınca, iki insan nüfusu tamamen birleşene kadar birbirleriyle karıştılar. eğer gerçek buysa, bugünkü avrasyalılar saf sapiens değil, sapiens ve neandertallerin karışımıdır. doğu asya'ya ulaşan sapiens de benzer şekilde oradaki yerli erectus'la karışmıştır. dolayısıyla çinliler ve koreliler sapiens'le erectus'un karışımıdır.
  
  buna karşılık "yerine geçme teorisi" başka bir kurgu anlatır: uyumsuzluk, tepki ve hatta belki de soykırım. bu teoriye göre sapiens ve diğer insanların farklı anatomileri vardı ve muhtemelen çiftleşme alışkanlıkları hatta vücut kokuları bile farklıydı, dolayısıyla birbirlerine cinsel ilgi duyma ihtimalleri düşüktü. yanı sıra bir neandertal romeo ile sapiens juliet aşık olsalar bile üretken çocuklar yapamazlardı, çünkü iki tür arasındaki genetik uçurum çok büyüktü. bu yüzden iki tür birbirlerinden tamamen ayrışmış olarak var oldular ve neandertaller tamamen ölünce veya öldürülünce genleri de onlarla birlikte yok oldu. bu görüşe göre sapiens diğer türlerle hiç karşılaşmadan onların yerine geçti. eğer gerçek bu şekildeyse günümüzdeki insanların tamamının soyu 70 bin yıl önce güney afrika'ya kadar götürülebilir. bu durumda hepimiz saf sapiensleriz.
  
  pek çok tartışmanın dayanağı bu konudur. evrim açısından bakarsak 70 bin yıl görece kısa bir zaman dilimidir. eğer yerine geçme teorisi doğruysa, yaşayan tüm insanlar aşağı yukarı aynı genetiğe sahiptir ve aralarındaki ırksal farklılıklar önemsiz kabul edilebilir. ama eğer karışım teorisi doğruysa afrikalılar, avrupalılar ve asyalılar arasında yüz binlerce yıl geriye giden genetik farklılıklar vardır. bu çıkarım siyasi açıdan çok riskli, çünkü saatli bomba gibi patlamaya hazır ırk teorilerine malzeme sağlıyor.
  
  (bkz: sapiens a brief history of humankind)
  (bkz: hayvanlardan tanrılara sapiens)