franchet d'esperey

• 1856-1942 arasında yaşamış fransız komutan.
  
  o sıralarda fransız sömürgesi olan cezayir'de doğdu. asker olan babasının izinden giderek asker oldu. 1. dünya savaşı öncesinde hindiçini , çin ve fas'ta görev yaptı.
  
  1. dünya savaşı'nda charleroi savaşı'nda elde ettiği başarılardan sonra hızla yükseldi. 1918'e kadar fransa'da "batı cephesi" olarak bilinen ana savaş bölgesinde çeşitli noktalarda görev yaptı. bu yılda almanlar karşısında aldığı bir yenilgi sonrasında bu cepheden alınarak balkanlar'a selanik'e gönderildi. balkanlar'daki görevlerinde başarılar kazandı.
  
  15-29 eylül 1918 tarihleri arasında yunanlılar, fransızlar, sırplar, ingilizler ve italyanlardan oluşan bir itilaf ordusunun başında başarılı bir taarruzu yöneterek bulgarları ağır bir yenilgiye uğrattı ve bulgaristan'ın savaştan çekilmesine yol açtı.
  
  bulgaristan karşısındaki başarısı sonrasında balkanlar'ın büyük bölümüne hakim konuma gelerek (avusturya macaristan ordusundan geriye kalanlarla çarpışarak) macaristan'a kadar ilerledi.
  
  8 şubat 1919'da beyaz bir at üzerinde işgal kuvveti komutanı olarak istanbul'a girdi. bu hareketiyle bir yüzsüzlük yaparak fatih sultan mehmet'in istanbul'u fethinde istanbul'a girişini taklit ediyor ve böylece kendince bu şehirde osmanlı egemenliğinin sona erişini sembolize etmeye çalışıyordu. hatta atıyla yere serili türk bayrağı üzerinden geçmek gibi bir şerefsizlik de yaparak istanbul halkının büyük öfkesine yol açtı. bu harekete olan tepki de kurtuluş savaşı'nı ateşleyen faktörlerden biridir.
  
  1919'da macaristan sovyet cumhuriyeti 'ne karşı askeri operasyonlar yürüttü. romanya ordusunun bu cumhuriyeti mağlup etmesinde rol aldı.
  
  1921'de mareşal rütbesine terfi ettirildi. ayrıca sırplar tarafından da kendisine "feldmareşal" muadili bir ünvan olarak "voyvoda" ünvanı verildi. 1930'da etiyopya kralı haile selasiye'nin taç giyme töreninde fransa'yı temsil etti.
  
  siyasal görüş olarak milliyetçi bir monarşist olan d'esperey'in fransa'ya olan bağlılığının monarşizm bağlılığına daha ağır bastığı söylenir. 1942'de ölmüştür.