ambroise pare

• 1510-1590 yillari arasinda yasamis fransiz cerrah.
  
  pare zamaninda hekimler cerrahliktan kaciyor, tip egitimi goren aydin kisilerin "kesip bicme gibi adi" islerle ugrasamayacagina inaniyorlardi. sac kesme gibi, sivilce ve kucuk kesiklerin tedavisini de berberler yaptigi icin cerrahlik da onlarin alani kabul ediliyordu. gercekten de pare 9 yasinda paris'e geldiginde, daha berber cirakligi donemini yasiyordu.
  
  sik sik is aramak zorunda kalan pare, kendine surekli calisabilecegi bir duzen kurmak amacindaydi. orduda berber-cerrah olarak calismanin duzenli bir yasam saglayacagina inaniyor ve aranan niteliklerde oldugunu ancak 31 yasinda gosterebiliyordu. aslen berber olarak yalniz sac kesmiyor, kucuk capta ameliyatlar yapiyor, surekli okuyor ve yaziyordu. egitimsizligi, o zamanlar kullanilan yazi dili latince yazmasina engel oluyor; fakat bu noksanlik pare'yi, herkesin anlayacagi fransizca yazmaya zorladigi icin taninmasina yardim ediyordu. parr; egitimli cevrelerin dudak bukmeleri ve kucumsemelerine aldirmadan deneylerinin sonuclarini surekli olarak yayinliyordu.
  
  birikimleri gun gectikce o'nu daha sorumlu yerlere getiriyor ve pare, art arda dort krala cerrahlik yapiyor, diger toplum kesimleri ve soylular arasinda da cok tutuluyordu.
  
  pare'nin hakli unu, cerrahiyi uygulama biciminden kaynaklaniyordu. zamanin tumc errahlari hemen hergun birkac yarayi mikroplardan arindirmak icin kizgin demirle dagliyorlardi. ozellikle silah yaralarini kizgin yag ile yikiyor, ve kopan damarlari daglayarak kapatiyorlardi. pare, hipocrates ilkelerine bagli kaliyor, olabildigince "doga'nin isine karismamak" yolunu seciyordu. daglayarak dokulari yoketme yerine, yaralinin acilarini dindiren merhemler kullaniyor, temizlige buyuk onem veriyordu. baglanmasi gereken damarlari daglamiyor, dikiyordu. boylece acilari ve sancilari azaltarak yaralari iyilestiren bir hekim olarak gunumuz cerrahisine baslangic yapiyordu.
  
  pare, ayrica cok iyi takma organlar yapiyor, ozellikle vesalius'un yapitlarini ozetleyerek, gelecegin cerrahlarina kesip atmadan once okumalari gereken ogutler ve bilgiler birakiyordu.