kolbaşı müteferrika süleyman ağa

• wiki alıntısı
  kibarlık budalası, (fransızca le bourgeois gentilhomme) molière (asil adiyla jean-baptiste poquelin 1622–1673) tarafından yazılmış, seyirlik bir oyundur. ilk temsili 14 ekim 1670 moliere'in aktörler trupu tarafından şambord şatosu'nda (château de chambord)'da fransa kralı xıv. louis önünde yapılmıştır. bu temsil beş-perdelik bir komedi-bale (yani konuşma kısımları bale dansı ile aralıklı olan bir oyun) olarak sahnelenmiş; oyun yazarı olan moliere hem de başrol olan "mösyö jourdain" rolünü almış; müzik jean-baptiste lully tarafından bestelenmiş; bale koreografisi pierre beauchamp; mizansen carlo vigarani ve kostümler chevalier d’arvieux tarafindan hazırlanmıştı.
  
  oyun, 17. yüzyılda, fransa'da geçmektedir. molière'in 1670 yılında kaleme aldığı oyun, gülmece türünde olup, paris başta olmak üzere fransa'nın değişen çehresinin, el değiştiren zenginliğin ve gücün eleştirisi [1] şeklinde yorumlanır. bu oyun hem sosyal alanda asilzadelige yukselmeye calisan yuksek orta sinifi hem de kendini begenmis; kof ve zuppe yuksek asil sinifini hiciv etmektedir. oyun nesir olarak yazilmakla beraber bale araliklarin baslangiclari siir halindedir.
  
  bu eser ilk yazılıp, oynandığı sırada fransa'da, özellikle paris'te, osmanlı devleti ile ilgili her şey sosyal ilgiyi çekmekte idi. bu oyun bundan ortaya çıkan "türkeri (turquerie)" modasını, ozellikle 4. v3 5. perdelerinde, yansıtmaktadır. bu moda 1669da fransa paris'e elçi olarak gönderilmiş olan ve fransa kralı "xıv. louis"'in huzuruna çıkmış olan "müteferrika süleyman ağa" dolayısıyla ortaya çıkmıştı. bu elçi fransız kralı'nın huzurunda, osmanlı sultanı'nın sarayının, kendine "güneş kral" ismini uygun gören, fransız kralı xıv. louis'in sarayından kat kat güzel olduğunu söyleyerek fransızlar arasında bir skandal yaratmıstı.