ariusçuluk

• hakkında tarık bin ziyad komutasındaki arapların, güney ispanya'ya nasıl ayak bastıklarına dair bir spekülasyon yapılmış hristiyani görüş. şöyle ki;
  
  m.s. 4. y.y iskenderiye’de dini bir tartışma başlar ve papaz arius der ki “ne üçlemesi yahu, peygamber insandır; babası da tanrı değildir.” evet özellikle "yahu" koyar başına. "baba-oğul-kutsal ruh"u bir anda yerle bir eder. bu akım ariusçuluk olarak kuvvet kazanır ve anadolu ve balkanlar üzerinden o gün gotların elindeki, bugünkü bulgaristan ve romanya topraklarına ulaşır. burası da bizans’ın burnunu soktuğu bir yerdir ve gotların orada bir kolu vardır. burada wulfila isimli bir got bu akıma gönül verir ve nikomedeia’ya (izmit) dönemin en ateşli airusçu söylemleriyle bilinen psikopos eusebios’tan ders almaya gider. eğitimini tamamlayıp gotların arasına döner ve hızla airusçuluğu yaymaya başlar. gotların bizansla aralarının bozuluşu ve daha batıya, önce avrupa ve sonra italya’nın güneyi ve iberia’ya kadar gelmelerinin sebebi bu dinsel ideolojik farklılıktı deniyor.
  
  vizigotlar iber yarımadası’nda bir krallık kurmaya kalktıklarında airusçu olanlar ve olmayanlar olarak ikiye bölünürler. eski kral witiza’nın oğlu achilla’yı tutanlar airusçu olarak kaldı. karşı fikirdekiler ise kral roderick tayfasıydı ki roderick’i ruhban sınıfı seçmişti. peygamberin tanrı oğlu olduğunu reddeten ve onu daha insani vasıfta gören airusçu gotların müttefikleri bilin bakalım kimdi ve acaba airusçular üçlemecilere karşı müslüman-arapların desteğini mi almıştı?