biz insanlar

• ilk once bu kadar basarili ve onemli bir romanin sozlukte bu kadar az yer almasi eksiklik olmus, bir entry'yle de olsa kapatmaya calisayim.
  
  --- kismi spoiler ---
  
  bu kitabi iki acidan inceleyebiliriz; ilki genelde suleyman necati ve orhan uzerinden yurutulen materyalizm, milliyetcilik, muhafazakarlik gibi dusuncelerin tartismasi ikincisi ise orhan ve vedia uzerinden anlatilan kadin erkek iliskileri. ilk zaviyede diger peyami safa romanlarinda gordugumuz dusunce akisinin bir benzerini goruyoruz. ilk basta ailesine bir tepki olarak materyalizmi cok da dusunmeden benimsemis bir karakterin yasadiklari sonunda dogru yola girdigini okuyoruz, gerci o karakterin bu konudaki nihai dusuncelerini ogrenemiyoruz. lakin, burada bir surpriz olacagini sanmiyorum.
  
  ikinci zaviyede ise, insan tabiyatini cok iyi anlayan ve anlatan bir yazarin bu konu hakkinda yine tatmin edici seviyenin uzerinde olan tahlilerini goruyoruz. isin guzel tarafi kitabin sonuna kadar hep orhan'in kafasindaki sorunlarla muhattap olurken bir anda vedia'nin dusuncelerini arada perde olmadan ogreniyoruz. isin dikkat celbeden tarafi da orhan vedia'nin hep karakter kismina onem vermisken, kafasini mesgul eden kisimlar hep bu taraftan gelmisken; vedia'nin orhan'a evet demesindeki en buyuk engel orhan'in gorunusunun olmasi. hatta vedia kiyafet gibi degistirilmesinin herhangi bir mesaket getirmedigi evlilik tasarrufu icin nispeten onemsiz detaylara takilmis.
  --- kismi spoiler ---
  
  bazilari evlilikte dar kapsamli bir mantigin onemli oldugunu soylese de sahsen evlilikte mantik cercevesinin fiziksel gorunumunu de icermesi gerektigini dusunuyorum. bu roman da dusuncemi destekler nitelikte. bir bayanin evlenmeyi dusundugu erkegi fiziksel olarak begenmemesi, evlilik gerceklesse bile o erkek icin hayati bedbahtlik cukuruna cevirebilir. erkegin fizigini begenmeyen kadin bunu hal ve hareketleriyle illaki belli eder, erkegi kendinden sogutur. bu noktada erkek eger durumun farkina varirsa iliskiyi uzatmadan bitirmelidir. bitmedigi durumda kadin erkegi hic bir zaman kendine yakistiramadigindan hayati boyunca tatminsizlikler icerinde kivranip durur, erkegi de kendisinden beter hale sokar.
  
  allah kimseye boyle bir imtihan nasip etmesin.