utrecht barışı

• utrecht barış andlaşmaları sürecini iyi analiz edebilmemiz için bunun tarihsel arka planına, yani ispanya veraset savaşları dönemine göz atmak gereklidir. ispanya kralı ii. charles’ın 1700 yılında ölümünden sonra avrupa yeni bir savaşla karşı karşıya kaldı. bu savaşın nedeni de hollanda ve italya’nın bir bölümü ile, brezilya dışında güney amerika, büyük antiller, kanarya adaları ve filipinler’e kadar süren ispanya sömürgeler imparatorluğu’nun paylaşılmak istenmesiydi.
  
  1700-1713 yılları arasında gerçekleşen ispanya veraset savaşları’nın avrupa tarihi açısından önemli sonuçları olmuştur. ispanya kralı ii. charles ölümünden önce vasiyetnamesinde, devlet topraklarının akıbetinin ne olacağını yazmıştır. vasiyetnameye göre, xiv. louis, fransız kralının torunu, ispanya tahtına geçecek ve ispanya’nın toprak bütünlüğü korunacaktı. fakat iki taht birleştirilmeyecekti. eğer xiv. louis bu teklife sıcak bakmazsa, aynı koşullarda ispanya tahtı habsburg imparatorunun oğluna kalacaktı.
  
  xiv. louis’n vasiyeti kabul etmesi ile birliktei fransa’ya karşı ingiltere, kutsal roma, hollanda, portekiz, brandenburg ve savua dükalıkları, ittifak kurdular ve veraset savaşları böylece başlamış oldu. veraset savaşları sonunda, fransa’nın yenilgisi sonucunda 1713 yılında utrecht barışı imzalanacak ve ispanya toprakları paylaşılacaktı.
  
  anlaşmada ispanya imparatorluğunun paylaşılmasını açıklayacak olursak, cebelitarık ve minorka adasını ingiltere, savua dükalığı sardunya adasını aldı. milan, napoli, sicilya, ispanya hollandası, avusturya habsburglarının oldu. fransa’nın amerika’daki iki kolonisi ingiltere’ye kaldı. xiv. louis’n torunu, ispanya tahtına geçti ve ispanya 1931 yılına kadar bourbonlar tarafından yönetildi.
  
  avrupa’daki fransız etkisi tam olarak kaldırılmadıysa da ciddi şekilde sınırlandırıldı. daha önceden adı pek duyulmamış olan savua ve brandenburg devletleri tanınmaya başladılar. savua ileride piyemonte, brandenburg da prusya diye anılacaktı.
  
  almanya hala bölünmüş bir halde kalmış ve feodal yapısını korumuş italya parçalanmış bir halde, ispanya fransa’nın egemenliğine geçmiştir. ingiltere savaştan en kazançlı devlet olarak çıkmıştır. savaşta iskoçya ile birleşmiş ve ispanya amerikası’na köle taşıma ayrıcalığı ingiltere’ye geçmiştir.
  
  veraset savaşlarının özellikleri arasında, bu savaşların profesyonel ordularca gerçekleştirilmiş olması vardır. gelecekte yapılacak olan savaşlar da profesyonel ordularca gerçekleşecekti. bunun dışında, veraset savaşları, salt dini amaçlarla değil, ekonomik boyutları ile öne çıkmıştır. bir başka özelliği, bir ,’dünya savaşı’ özelliği taşımasıydı, sonuçları farklı kıtaları etkileyen boyutlara ulaşmıştı.
  
  utrecht barış andlaşmaları modern dünyanın kurulması açısından westphalia andlaşmalarının devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde olmuştur. westphalia barışı ile kurulan uluslar arası sistem yeniden teyit edilmiştir.
  
  edit: imla
  
  i ve been mistreated'a teşekkürler.