bağışıklık sistemi

• immün cevap vücudu mikroorganizmalara, kanser hücrelerine ve diger potansiyel zararli maddelere karsi koruma yoludur.
  
  immün sistem
  immün sistem vucudu potansiyel zararli maddelere karsi korur. antijenler hücrelerin, virüslerin, funginin, bakterilerin ve toksin gibi cansiz maddelerin, kimyasallarin, ilaclarin ve yabanci maddelerin (kiymik vb.) yüzeyinde bulunan büyük moleküllerdir (genelde protein yapilidirlar). immün sistem antijenli maddeleri tanir ve yok eder. kendi vücut hücrelerinizde antijen protein varsa ( hla antijenleri) immun sisteminiz bu antijenleri normal kabul eder ve genelde reaksiyon göstermez.
  
  dogal bağışıklık ve iltihaplanma
  dogal bağışıklık sistemi zararli maddelerin vücuda girmesini engelleyen bariyerlere sahiptir. bu bariyerler deri, mide asiti, mukus ( mikroorganizmalari ve kücük parcaciklari tutar), öksürük refleksi, gözyasindaki enzimler, terdir. eger antijenler dis bariyerleri gecerse, immun sisteminin diger bölümleri ona saldiracak ve yok edecektir. dogal bağışıklık ayrica insani bircok hastaliga karsi direncli hale getirir. immun sistem beyaz kan hücrelerine sahiptir ayrica kan proteinleri ve kimyasallari da (interferon) vardir. bazilari yabanci maddelere direkt saldirir, bazilari ise immün sistemi hücrelerine yardim etmek icin calisirlar.
  
  iltihaplanma dogal bagisikligin bir parcasidir. dokular bakteri, travma, toksinler, ates,veya diger sebeplerden yaralandiginda meydana gelir. histamin, bradikinin, serotonini yarali doku serbest birakir. bu kimyasallar kan damarlarinin dokuya sivi sizdirmasiyla lokalize sislik meydana gelmesini saglarlar. bu olusum ise yabanci maddelerin vücut dokusuyla temasini izole eder. kimyasal maddeler ayrica mikroorganizmalari, ölü veya zarar görmüs hücreleri yiyen beyaz kan hücrelerini de etkiler. beyaz kan hücrelerinin yabanci maddeyi sardigi, yuttugu ve yok ettigi isleme fagositoz denir bu hücrelere de fagosit denir. fagositler sonunda ölür. irin ölü doku veya bakteri, canli veya ölü fagositlerden olusmustur.
  
  kazanılmış bağışıklık
  kazanılmış bağışıklık, vücut cesitli antijenlerle karsi karsiya kaldiginda gelisir. lenfosit adli özel tip beyaz kan hücresinden meydana gelir. gercekte 2 grup lenfosit vardir. b lenfosit antikorlari üretir. antikorlar özel antijenlerine tutunurlar ve antijenleri fagositler icin daha kolay parcalanir hale getirirler. t lenfositler antijenlere direk saldirir ve bazi lenfositler immün sisteminin kontrolünü saglarlar. b ve t lenfositler sifesifik antijen tipi icin farklilasirlar. yani farkli antijenle karsi karsiya kaldiginizda, farkli b ve t hücreleri olusturulur. t ve b hücreleri olustugunda, bir kismi immün sistem icin bellek olustururlar. böylece bir daha ayni antijenle karsi karsiya kalindiginda immün sistem daha hizli ve etkili cevap verir.
  
  pasif bağışıklık
  pasif baağışıklığı baskasinin vücudunda üretilen antikorlar olusturur. bebekler pasif bagisikliga sahiptirler cünkü anneden plasenta yoluyla gecen antikorlarla dogarlar. bu antikorlar 6-12 ay sonrasi etkinligini kaybederler. diger taraftan gamma globulin kisiyi pasif bagisikli kilar ayrica bunun korumasi da gecicidir.
  
  immün sistem bozukluklari ve alerjiler
  immün sistem bozukluklari immün cevabin asiri, eksik ya da uygunsuz oldugu zaman ortaya cikar. alerjiler vücudun kendisine karsi zararli algiladigi maddelere verdigi immun cevaptir. nakledilen organin rededildigi vakalarda nakledilen organa karsi savas acilmistir ve organ transplantasyonlarinda en cok rastlanan komplikasyonlardir. otoimmünite (romatid artrit vb.) bağışıklık sistemini kendi vücut dokularini yikima ugratir. inflamatuar cevabin belirtileri lokalize kirmizilik, bölgede agri, sislik, sicaklik ve bazen irindir. diger semptomlari ise ates,kas agrisi, kendini rahatsizlik hissetmedir. enfeksiyon sirasinda beyaz kan hücrelerinin vet lenfositlerin sayisi artar.
  
  tedaviler
  bazi vakalarda immün sistemin baskilanmasi gereklidir. (otoimmünite tedavisinde). kortikosteroid ve immün baskilayici ilaclar bu vakalarda kullanilir. asilanma immün sistemini güclendirmenin bir yoludur. düsük dozda antijen (ölü veya zayiflatilmis virüsler) immün sistemi hafizasini aktive etmek icin verilir.böylece mikroorganizma vücuda girdiginde hastaliga neden olmadan yok edilir. pasif asilanma antiserum transfizyonudur yani baska bir insandan (hayvandan) elde edilen antikorlar verilir. antijene karsi hemen koruma saglar fakat uzun ömürlü degildir. gamma globulin ve attan elde edilen tetanoz antiserumu pasif asilanmaya örnektir.
  
  komplikasyonlar
  etkili immün cevabi bir cok hastaliga karsi koruma saglar, yetersiz cevapta ise hastalik gelisimi, alerji/hipersensivite, anafilaksis, otoimmünite, kan transfüzyon reaksiyonu, serum hastaligi gelisir.