politeizm

• her ne kadar yunanca poly=çok, theoi= tanrı sözcüklerinden ortaya çıkan bir kavram olsa da mantığa aykırıdır böyle birşey ve insanlık tarihinde de kimsenin böyle bir görüşü savunması pek mümkün değil. hele ki politeist olduğunu iddia ettiğimiz insan topluluklarının pek çoğunun matematik, astronomi, mimari, sanat vs gibi alanlarda gayet başarılı olduklarını bile bile kendi içinde çelişkiler içeren tanrı(lar) tasavvuruna sahip olmaları yanlış bir komplo teorisi olmaktan öteye gidemez.
  
  zaten din sosyolojisi konusunda yapılan pek çok objektif çalışma da politeizmin aslında pek de düşünüldüğü gibi iki, üç, beş, elli, yüz bin tanrıya tapmak olmadığını ortaya koyuyor. örneğin w. schmidt "dinin menşei ve gelişimi, yüce varlığın araştırılması" adlı çalışmasında tüm ilkel kavimlerin inanç sistemlerinde sayısız ruh ve ilahların yanısıra bir büyük tanrı varlık inancının olduğunu gösteriyor. üstelik bu büyük tanrı merkezi bir konuma sahip!
  
  politeizmin neden mantığa aykırı olduğunu, daha evvel konu hakkında düşünmemiş olanlar için, kısaca açacak olursak, tanrı denen kavram iradesi sınırsız, mutlak otorite sahibi olma özelliğini bünyesinde barındırır. bu durumda bir çok tanrı aynı anda mutlak otorite sahibi olamaz. böyle bir durumda biri diğeri üzerinde mutlak egemen olmak istemek durumundadır eğer bunu başarırsa bu sefer zaten diğer(ler)i tanrı olmaktan çıkar vs. egemen gelen tanrı asıl irade ve otorite sahibi olduğundan asıl tanrı olur.
  
  kur'an bu mantıksız-irrasyonel durumu tek ayetle süper özetlemiş:
  
  enbiya suresi 22. o ikisinde (gökler ve yerde) allah'tan başka tanrılar olsaydı ikisi de kaosa girecekti. mutlak otoritenin sahibi allah onların nitelemelerinden çok yücedir.
  
  mesela arap müşriklerini ele alalım. evet bize çağrı filmiyle putlara falan tapan salaklar olarak empoze edildiler, sanki insanlar 1400 sene evvel allah'a değil de bir sürü başka tanrılara tapacak kadar gerizekalıymış gibi bir algı var çoğumuzun örtük bilincinde ama işin aslı öyle değil işte. ayetlere göre arap müşrikleri allah'a gayet inanıyorlar ve bu lat-uzza-menat dedikleri aracılar da onları allah'a daha çok yakınlaştıracak olan şefaatçiler vs. mesela günümüzden örnek verecek olursak türbeye gidip ölü evliyadan medet ummak, yahut peygamber dahi olsa onu şefaatçi kılmak... yani demek istediğim şu insanlık tarihinde kimse iki tanrı var falan dememiş zaten, araya kutsallaştırdıkları "yaratıkları" sokmuşlar. kur'an da buna şirk demiş.
  
  hinduları ele alalım. bu elemanlar her ne kadar pratikte farklı isimlerdeki tanrılara ibadet eder gibi görünseler de çoğu zaman a y n ı tanrıya ibadet ettiklerini düşünürler. mutlak hakikat çoğu zaman güneş, ay, rüzgâr, yağmur ve fırtına gibi doğa olayları ile özdeşleştirilir ve özellikle tanrı güneş forumundayken, sabahleyin brahma, öğlen vişnu, akşam da şiva şeklinde tezahür ettiği fikri hindular arasında yaygındır.
  
  özetle yamulmuyorsam zaten politeizm diye bişi yoktur, olmamıştır; politeizm diye yanlış adlandırılan şey aslında hep panteizmdir. islam'ın savaştığı şey de ortada iki, üç tanrıya birden tapan bir topluluk olmadığından dolayı panteizm ve türevleridir.