bakan yardımcısı

• haziran 2011'de ihdas edilen bu makamın dünya dillerinde ortak bir kelime olarak kullanılan tek bir ismi vardır:
  
  (bkz: aparatçik)
  
  sanırım bu isim kısa süre sonra türkiye'de bakan yardımcısı unvanını taşıyacak olan, ak parti'nin mutemet adamları için de kullanılmaya başlayacak. birkaç güne kadar şöhretli bir köşe yazarı çıkar ve aparatçik ismini/sıfatını yakıştırır ve bu isim/sıfat yeni bakan yardımcılarımıza yapışır kalır. veya en azından ben öyle ümit ediyorum; durun açıklayayım:
  
  sscb'nin sscb olduğu zamanlarda rusya ve uydularında ikili yönetim vardı. (bu sistemi biri resmi kayıt diğeri fiili durum olmak üzere çift kasa defteri tutan ticarethaneler gibi düşünebilirsiniz) bir bölgenin veya bakanlığın veya resmi kurumun başında devlet kadrosu basamaklarından yükselerek veya tayinle gelmiş olan "kağıt üstünde yetkili" bir yönetici ve bir de komünist partisinin "vaziyeti kontrol" amacıyla atadığı, "parti çizgisi"ni, ideolojiyi ve dogmayı özümsemiş "gerçekten yetkili" bir yönetici bulunurdu.
  
  ve bu ikili sistem en tepeden itibaren o kadar içselleşmişti ki ülkenin gerçek yöneticisi, yüksek sovyet prezidyumunun başı olan nominal (yani dış dünyaya karşı ilan edilen) devlet başkanı değildi. fiili başkan komünist partisi genel sekreteriydi. ve bu paralel yönetim biçimi en tepe seviyeden en ücra kolhozlara kadar sirayet etmişti.
  
  aynı ikili sistem, nazi döneminde almanya'da da uygulama alanı bulmuştu. führer, alman orduları bir bölgeyi işgal ettiğinde, oranın yönetimine çekirdekden yetişmiş bir ordu komutanını ve bir de "siyah pardesülü" parti yöneticisini tayin ediyordu. tabii ki bir ihtilaf vukuunda siyah pardesülü gestapo abimiz, kırk yıllık ordu kariyeri olan feldmareşalin eline veriyordu.
  
  tom clancy'nin the hunt for red october adlı romanını okuyanlar veya aynı isimli filmi izleyenler, o nükleer denizaltıdaki yönetim çatışmasını da hatırlayacaklardır. denizaltının esas komutanı deniz subayı ramius^* idi. öte yandan, komünist partisi milyar dolarlık teçhizatı, ve üstelik termonükleer bir savaş çıkaracak kapasitede bir platformu tek bir kişinin inisiyatifine emanet edecek kadar salak olmadığı için, denizaltıda komutan ramius'tan daha düşük rütbeli ama buna rağmen daha yetkili biri daha vardı: siyasi subay ivan putin^* ramius denizaltının kazasız belasız işlemesi için gerekli günlük emirleri veriyordu. putin ise bir köşede onun verdiği emirlerin "kalitesini" gözlemliyordu.
  
  işte bakan yardımcıları da önümüzdeki dönemde türkiye'deki bakanlıkların siyasi subayları, yani aparatçikleri olacaklar. bakan, kendi sorumluluk alanındaki işlerin fiili detaylarına odaklanırken, bu aparatçikler de o bakanlıktaki icraatın parti çizgisine uygun olarak yapılıp yapılmadığına bakacaklar. bu ikili sistem parti açısından verimli bir çalışma ortamı getirecek. yukarıda sözünü ettiğim ikili kasa defteri sistemi de bu noktada devreye girecek. bakanların kendileri yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kalmayacak çünkü para pul ihale işlerine onlar bakmayacak. ihalelerin düzenlenmesi ve rantın toplanıp dağıtılması işi bu aparatçiklerin sorumluluğunda olacak. alkışlar ve medya projektörleri bakanın üzerinde olacak, aferinleri bakan toplayacak. bakan yardımcısı ise, şayet akıllı biriyse, arka planda kalıp susarak "ben işime bakarım" havasında "kingmaker" işlevi görecek.
  
  hakkımızda hayırlısı olsun.