kilikya

• aslen kilikia diye yazmanın daha dogru oldugu anadolu'da antik bölge.
  
  bu isim farklı dönemlerde farklı alanlara verilmi$ olmakla beraber, en son kullanımıyla anadolu'nun güney kıyısının dogusunu tanımlamaktadır. bölgenin batı yakası daglık kilikia^* gercekten de daglık ve vah$i bir dogaya sahipken; dogu kısım olan ovalık kilikia^* verimli tarım arazisidir (bkz: cukurova).
  hellen yerle$imciler cilices adını ilk kez getirenlerdir ve homeros onların troas bölgesi'nin kuzeyinde ya$adıklarını söyler. önderleri olan mopsusun adı ise mopsuhestia (bkz: misis) ve mopsucrene kentlerinin adlarında ya$amakta; ayrıca daha gec yazıtlarda kar$ımıza $ahıs adı olarak da çıkmaktadır.
  
  assur kayıtlarında adı gecen hilakku ve mısır kayıtlarındaki kelekesh ile aynı oldukları dü$ünülmektedir halkının. i.ö. 8. yy.da kilikia'lılar assurlulara baglıydı. sonra, bir dizi kral tarafından idare edilip, bir dönem özgür kalır; ardından pers idaresine gecerler. saray, büyük olasılıkla tarsusta idi.
  
  hellenistik devirde seleukoslarla ptolemaioslar arasında payla$ılamaz. dogu'da bulunan ve birkac yüzyıl boyunca bagımsız bir hanedan olarak yönetilen olbanın rahip-yöneticileri soylarını teucer ve aias'a baglamakta sakınca görmemi$lerdir. daglik bölge, konumundan ötürü dış saldırılara karşı cogunlukla direnebilmişse de, 2. yy.da korsanların kıyıya yerleşmelerine karşı koyamamıştır. romalılar i.ö. 80 yılında bu güvensiz bölgeyi kısmen daha güvenli hale getirebilmek amacıyla, anadolu'da kilikia adıyla anılan ikinci bir eyalet kurar: batıda asia eyaleti, doguda ise suriye eyaleti sınırıdır. cicero i.ö. 51-50 yıllarında burayı yönetir. korsanlar ise i.ö. 67'de pompeiusun cabalarıyla bastırılır ve i.ö. 63 yılında cilicia pedias eyalete eklenir. ancak, hierapolis-kastabala kentinin civarı ^* tarkondimotus hanedanlıgı'na verilir. ^* vespasian zamanında yeni düzenlemeler görülür. antoninus pius zamanı ile kilikia bir üclü eyalet sistemine dahil olur: kilikia, lykaonia ve isauria.
  
  i.s. 3. yy.da ise ovalık kilikia'daki tarsus, anazarbus, aegae^{* *} gibi kentlerin önemleri nedeniyle stratejik olarak güclenir.
  
  ovalık kilikia, pyramus ve cydnus nehirleri ^* arasında kalan bir verimli ova olarak, bagcılık, zeytincilik, ve mısır bakımından cok zengindi. öte yandan daglık kilikia, dokumacılık, gemiler icin kereste ve asker bakımından ünlüydü.