roma citta aperta

• senaryosu işgal altındaki roma'da yazılan, hatta kimi sahneleri de işgal henüz tümüyle sona ermemişken çekilen, çoğu amatör oyunculardan müteşekkil bir kadroya sahip filmdir.
  
  ikinci dünya savaşı'nı konu edinen benzerleri arasında işgale karşı sürdürülen direnişi merkezine alan nadir filmlerden biri olan bu filmi önemli kılan bir başka nokta da direnişi bir takım "kahramanlar" üzerinden anlatmayı tercih etmiyor oluşu. nitekim filmde direniş, omuzlarında yükseldiği sıradan insanlar üzerinden anlatılıyor ve sıradan insanların sessiz sedasız kahramanlıkları da bu bağlamda hikayenin parçası oluyor. işgal gerçeği ile büyüyen ve büyüklerinden habersiz faşistlere bomba "ikram eden" çocukların, ekmeksiz kalan evlerine ekmek götürmek için fırınları "kamuya açan" kadınların, cemaatinin izinden giden ve onların sürdürdüğü direnişe kayıtsız kalamayan katolik rahibin hikayeleri canlı bir direniş tablosu sunuyor izleyiciye.
  
  filmi izleyenlerin en çok aklında kalan kısım sorgu sahneleri olsa gerek. çok güçlü olmamakla birlikte bu sahnelerde aslına uygun şekilde işkence görüntülerine yer verilmiş. fakat daha önemlisi bu sahnelerde direnişin lokomotifi olan komünistlere hakkı tastamam teslim edilmiş, ki bu durum genelde bilinçli bir şekilde göz ardı edilir. bu bakımdan rosselini'nin bu filmle ilk olarak yaptığı şey yaşanılanı henüz sıcakken yaşandığı gibi aktarmak, yani ezilenlerin tarih yazımına katkıda bulunmak olmuş.