manus

• roma'da tarih öncesindeki devirlerde, kocanın karısı üzerinde hakimiyet kurmasını belirten kelime. ancak evlenme ile manus farklı şeylerdir. manus'u evlenirken kabul edip, kocasının ya da kocasının pater familias'ının (aile lideri) hakimiyeti altına girecek olan kadın, merasimli evlenme (confarreatio ya da coemptio) yapmak zorundaydı.
  
  evlilik manus'suz yapılmış olsa da, aynı evde kalışlarının birinci yılı dolduğunda kadın artık manus'lu sayılmaktaydı. ancak kadın evliliklerinin ilk yılında, üç gece boyunca başka evde kalarak birinci yılın dolması sebebiyle olan manus'u engelleyebilirdi.
  
  ayrıca, kocasının ya da kocasının pater familias'ının manus'u altına giren kadının, kendi akrabalarıyla olan ilişkisi - agnatio- sona erer.