29 ekim 1938

• atatürk ne kadar istese de ankara'da cumhuriyetin 15. yıl kutlamalarının yapıldığı törene katılamamıştır. 29 ekim 1938 günü ve öncesini falih rıfkı atay'ın babanız atatürk adlı eserinden okuyalım.
  
  ''... bütün emeli ankara'ya gitmek , cumhuriyetin on beşinci yıl dönümü töreninde bulunmak ordusu ve milleti ile son defa karşılaşmaktı. stadyum merdivenlerini çıkmaması için acele olarak bir asansör de yapılmıştı.
  
  o durumda iken bile dil ve tarih çalışmalarını yatakta takip ediyor , yıl başı nutkunun hazırlanması işine yardım ediyordu: ''büyük kamutaya , şimdiye kadar olduğu gibi , bütün işlerinde başarılar dilerim'' cümlesi mecliste devlet reisi sıfatı ile son sözü olmuştur.
  
  ankara'ya gitmek ümidini kaybetmiş , dudaklarını bükerek:
  
  - bu zayıf durumda ankara'ya gitmekliğimde bir fayda görmüyorum. gidersem hiç kimsenin yardımı olmadan hiç olmazsa otomobile kadar yürümeliyim. arkadaşlarımla selamlaşabilmeliyim, bunu yapamayacağımı anlıyorum , demişti.
  
  cumhuriyet bayramı gecesi boğaziçi vapurlarından biri tutan gençler dolmabahçe sarayının rıhtımına yaklaşmışlar , haykırışıyorlardı. atatürk kesik kesik konuşarak, pencereye gitmek istediğini anlattı. kollarına girdiler, pencere kenarındaki koltuğa oturdu, eli ile gemiye işaret etti. vapurda bir kıyamettir koptu, gençler hep bir ağızdan:
  
  dağ başını duman almış
  gümüş dere durmaz akar...
  
  marşını söylüyorlardı. atatürk mırıldandı:
  
  -bu bayramlar ve yarınlar sizindir , güle güle... dedi ve ölüm yatağına döndü''