klasisizm

• klasisizm'inkurulusu bir beyanname ile ilan edilmemistir amabaileu` bu akimin prensiplerini eserlerinde tespit etmistir. baileu'nun tespitleri de dahil olmak uzere klasizm'in baslica ozelliklerini soyle siralaya biliriz:
  
  1- multak surette ronesans'in yarattigi bir akimdir.
  2- eski yunan latin edebiyatlari ve bilhassa sphokles, euripides, aisopes, plautus, horatius gibi yazarlar ornek alinmis, onlar gibi yazmaya calisilmistir, bu edebiyatin estetigini eski yunan latin edebiayti saheserleri teskil eder.
  3- klasisizm'de tabiat, akil ve sagduyu esastir.
  4- klasisizm'de sanaticin gorevi tabiati taklit etmektir. ancak klasizmde sanatilarin kesfettigi renkli, canli, hareketli, esrarli, tabiat yoktur. dis alem estetik gozle gorulmez. onlara gore tabiati taklit etmek insanin degimseyen, asli ogelerini anlatmaktir. insan ihtiraslari, kaprisleri, zaaflari ile degil, butun bu hususlara hakim olan akil ve iradesi ile esere girer. insan icin ahlak ve fazilet esastir.
  5- klasisizm'de dekor, kostum, tarihi ve mahalli renk ihmal edilmistir.
  6- klasisizm'de konu onemli degil, onemli olan konunun islenmesidir. (bkz: konulu porno) ^*
  7- sanatci eserinde sahsi kanaatlerini daima gizler, okuyucu ya da seyircinin dikkatini sadece eser kahramanlari uzerinde toplamaya calisir.
  8- muhayyeleden ziyade calismaya ve olculu olmaya onem verilir.
  9- hayaller ve hissilik akil yolu ile denetlenir. ve disiplin altina alinir.
  10- klasisizm'de siir ve bilhassa trajedi onem kazanmis, roman ihmal edilmistir. bu akimda, konuya fazla onem verilmediginden trajedilerde de bir kahramanin bir aksiyonu gosterilmistir. konuda bu sinirli akis, neticede klasik tiyatrodaki uc birlik kaidesini ortaya cikarmistir. 1. konuda birlik: eserde tek bir olay anlatilacaktir. 2. zamanda birlik: bu olay yirmi dort saat icinde baslayip bitecektir. 3. mekanda birlik. olay ve zaman tek bir mekan icinde cereyan edecektir.
  11- trajediler, fazilet ve ahlak temeli uzerine kurulduklarindan felaketli olaylar (cinayet, entrika vb.) sahne arkasinda cereyan eder, bunlar sahnede sadece hikaye edilir. bundan dolayi trajedilerde diyaloglar onemldir.
  12- trajedilerin kahramanlari cogunluka eski devirlere ait krallar, kraliceler ve seyh kisilerdir, cemiyetin her tabakasindan insan ele alinmaz.
  13- klasik eserlerde milli dile onem verilmistir. ancak bu dil konusma dili degil, islenmis kultur dilidir.
  14- ifadede her turlu sanattan kacinilmis eserler susten uzak, sade, acik ve anlasilir bir dille verilmistir.
  15- klasisizm'de konuya degil, konunun islenisine onem verildiginden ayni konu degisik sanatkarlar tarafindan ele alinmistir.
  
  klasisizm'in onde gelen sanatkarlari arasinda racine, boilean, coneille, moliere, la fontaine, minde la fayette, bossuet'i sayabiliriz.