jit

• (bkz: tam zamanında üretim) gerekli olan miktarda ve zamanda, gerekli yerde, istenilen kalitede üretlmesine denir. just in time(jit) olarak ingilizce'de yer almaktadır. daha kısa bir ifadeyle israfın önlenerek maliyetin düşürülmesidir, felsefesi ise tüm birimlerin katılımıyla en az maliyet en yüksek memnuniyet ilkesidir. süreklilik başlıca kuraldır bu sistem için.
  
  japonyada ortaya çıkmış bir sistemdir. sistemin çıkış noktası tamamen sosyolojik olup 2. dünya savaşı sonrası azalan kaynkları verimli kullanma adına keşfedilip, uygulanmıştır.
  
  yokluk uretimde verimlilige iter sözünün bir kanıtıdır.
  
  avrupa ve amerika kıtasına geçişi ise 1971 de ortaya çıkan petrol krizidir. 80 lerin sonunda uygulanmaya başlamış ve uygulanma oranı giderek artmıştır.
  
  örnek vericek olursak 1987'de yüzde 25 iken, 1992'de bu oran yizde 55'dir.
  
  diğer isimleri japon sistemi, toyota sistemi, stoksuz uretim, sifin envanter vb. dir.
  
  jit, idealize edilmiş bir hedefdir. tam olarak gerçekleştirmeyi başaran bir firma ortaya çıkmamıştır fakat hedeflere ne kadar yaklaşılırsa globalleşen dünya'da ayakta kalıp rekabet edebilmek o kadar kolaylaşıcaktır.
  
  -sifir stok
  
  -sifir hata
  hedefleri başlıcalarıdır.
  
  eğer jit sisteminin diğer sistemlerden farkını inceliyecek olursak, klasik üretim sistemlerinden ayıran 2 büyük özellik söz konusudur. birincisi, klasik sistemler problemin etkilerini ortadan kaldırmak için çözümler ararken jit problemin temeline inerek ileriye dönük kalıcı çözümler getirir. ikinci büyük fark ise belirsizliklere verilen tepki. klasik bir üretim sisteminin en büyük yanılgılarından biride stok kısmında gerçekleşir bunun nedeni de belirsizlikler sonucu olası risklere hazır olma isteğidir. eğer jit sistemi odak alınırsa belirsizlikler araştırılır ve yok edilme yoluna gidilir.
  
  tam zamanın'da üretim bazı temel unsurlarada sahiptir,
  
  1.talepde ki dalgalanmaları kaşılamak için kalite kontrol fonksiyonu.
  2.süreçte süreklilik sağlanması için kalite güvence sistemi.
  3.temeli insan olan sistemde, insana saygi.
  
  bu temel kavramlar kendi içinde alt birimlere ayrılmaktadır,
  
  -otonomasyon
  -esnek isgucu
  -yaratici dusunce
  
  bunları uygulamaya dökebilmek için yapılması gerekenler ise;
  
  -tam zamanın üretim için, kanban sistemi.
  -talep dengelemek için, üretim dengeleme yöntemleri.
  -hat dengesi için, standardizasyon.
  -esnek iş gücü için, yerleşim planlaması.
  -sürekli gelişme için öneri sistemi.
  -otonomasyon için, görsel iletişim.
  -işletme genelinde kontrol için, isletvsel yönetim modeli.
  şeklinde sıralanmaktadır.
  
  kaynaklar:
  
  -n.acar(1995) tam zamnında üretim sitemleri, milli prodüktivite yayınları: 542, ankara.
  
  -wikipedia