kuantum dalgalanma

• bilmeyenler için benzetme yoluyla kısaca açıklamaya calisiyim.
  kuantum dalgalanma der ki enerji yoktan var ol(abilir)ur. var olan enerji de yok ol(abilir)ur.
  
  mesela küçük bir çocuk nefesini çeksin ve üfleyip büyük bi su baloncuğu yapsın, siz o baloncuğu yakalayana kadar veya yakalasaniz bile o su baloncuğu eninde sonunda yok olmaya mahkumdur. bunu değiştiremezsiniz. bu su baloncuğunu yapmak için bir enerji harcandı ve ortaya bir baloncuk çıktı ancak mutlak suretle yok oldu.
  kuantum dalgalanması da der ki; saniyenin katrilyonda birinde bile olsa enerji(kütle) kendiliğinden ortaya çıkabilir ama ortaya çıkan bu enerji (kütle) siz onu elinizde tutmaya çalışsanız bile tıpkı su baloncuğu gibi yok olur.
  yanisi enerji yoktan var olur ama sen bu enerjiyi gozlemlesen bile kullanamazsin.
  
  kuantum dalgalanmaya matematikteki limit kavramıyla bakıldığında daha da anlaşılır oluyo. o anlık olarak bakarsanız kuantum dalgalanma termodinamik 2 ile çelişir ancak uzun bir zaman aralığında bakarsaniz yani bir bütün olarak incelendiğinde celismez.
  haydan gelen huya gider :)
  
  hatta kuantum dalgalanma yer değiştirme vektoruyle de çok kolay anlaşılabilir; bir daire etrafında koşuya başlayıp tekrar aynı yere geldiğinizde durun, dairenin çevresi kadar bir alan koşup enerji harcadınız ama yerdegistirmeniz kocaman 0. o kadar koşup enerji harcamanıza rağmen yeriniz değişmedi.
  
  bu yüzden de bazı fizikçiler evrenin büyük bir kuantum dalgalanmasinin sonucunda oluştuğunu düşünüyorlar. koşu orneginden devam edelim. koşuya başlarken cebinizde bir adet elma olsun koşuya öyle başlayın (sağlık için elma iyidir :), siz koşarken cebinizden elma düştü ve siz bunu fark etmeyip koşuya devam ettiniz. elma sizin vucudunuzun bir parcasi olmadığı için sizi veya kostugunuz hızı herhangi bir sekilde etkilemedi. hayatınızın sonuna kadar dairenin etrafında hep aynı hızda koşmakla yükümlü olduğunuzu düşünün. elma yakın ama elmayı almaya yönelik bir hamle yaparsanız hızınız degisecek ve bu hız değişirse ne olacağını siz de dahil hiçkimse bilmiyor. durum tamamen bu.
  bu örnekte elma evreni, koşucu da kuantum dalgasını temsil etmektedir.