anaximenes

• anaximenes ilk öge olarak havayı, kendi dizgesi içerisinde, konumlandırır. bu anlamda maddesel, özdeksel neden havadır. john burnet'e göre geldiğimiz bu nokta miletos okulu'nun vardığı bir şahika noktasıdır. çünkü birincil tözden gelme olayı seyrelme ve yoğunlaşmayla açıklanır. bu da şunun için önemlidir: ilk özdeksel ilkeden bahsetmek, şeylerin ortak kökeninden (doğasından) bahsetmek, bizi öyle bir teorik çerçeve içerisine yerleştirir ki burada farklılıklar ancak niceliksel farklılıklarla açıklanabilir. thales bu niceliksel farklılığın prensibinden bahsetmemişti. dolayısıyla anaksagoras onu bir kuvvetin ilk özdeksel ilke olması durumuda diğer şeylerin ve kuvvetlerin, mesela ateşin, nasıl meydana geldiğini açıklayamamakla suçlayıp herhangi bir kuvvetin birincil töz olamayacağını savunmuş ve onun yerine aperionu geçirmişti. şimdi anaximenes'in teorik çerçevesinden bakınca aperiona ihtiyaç kalmamıştır, çünkü artık o nicel farklılaşma ve onun prensibi açıklanmıştır. bu bakımdan ilk defa miletos kozmolojisi tutarlı olur.
  bir de bergson'un anaximenes için yazdıkları vardır ki bunlar, yukarıda özetlediğimiz, burnet'inkiler kadar övgü dolu değildir. ona göre anaximenes'in ilk ilkesi thales'inkinden, daha az nitelik taşıdığı için, daha az anlaşılır bir ilk ilkedir ve aslında anaksagoras'ından, bilinen bir kuvvet olduğu için, daha fazla anlaşılır bir aperiondur. buna göre anaximenes yenilik getirmemiştir.