budapeşte memorandumu

• burada varılan mutabakata göre, türkiye, yunanistan ve britanya nasıl kıbrıs cumhuriyetinin garantörleri olduysa abd, britanya ve rusya da benzer bir şekilde ukrayna devletinin ve toprak bütünlüğünün garantörleri olmuşturlar. dünyanın en büyük 3 askeri gücü tarafından kendisine verilen bu güvencelere itimat eden ukrayna'da nükleer silahlarını kendi isteğiyle imha etmiştir.
  
  fakat anlaşmanın imzalanmasından tam 20 yıl sonra, 2014'te ukrayna'nın toprak bütünlüğü bizzat bu garantörlerden birisi olan rusya tarafından ihlal edildi. rusya, uluslararası hukuku ve kendi verdiği taahhütleri çiğneyerek ukrayna'ya bağlı özerk bir bölge olan kırım'ı ilhak etti. diğer iki garantör devlet olan abd ve britanya ise birkaç cılız eylemden başka rusya'nın bu açık zorbalık ve kanun tanımaz tavrına karşı tepki gösteremedi.
  
  bugünlerde tekrar harlanan ukrayna meselesini değerlendirirken bu protokolü göz önünde bulundurmakta bilhassa fayda var. 8 yıl önce bizzat kendi verdiği sözleri ayakları altına alarak çiğneyen rusya şimdilerde de egemen bir devleti komple yok etmeyi kafasına koymuş gibi gözüküyor.