uyarlama

• bir sanat eserinde bulunan öğeleri başka bir alana aktararak yeni bir sanat eseri oluşturmaya uyarlama denmektedir. sinemada; edebiyat, tiyatro hatta tablolardan dahi uyarlanmış eserler bulunmaktadır. bugün amacım uyarlama hakkında uzun bir yazı yazmak değil çünkü bu yazı haddinden fazla uzun olur ve sıkılgan ruhlarını incitmek istemem. bu sebeple uyarlamanın bir alt dalı olan serbest uyarlamadan bahsedeceğim.
  
  gillian parker uyarlamayı üç ana başlık altında inceler;
  
  serbest uyarlama; asıl eseri bir hammade olarak ele alan uyarlama.
  aslına sadık uyarlama; ufak değişikler ile eseri perdeye uyarlama.
  birebir uyarlama; eserde değişiklik yapmaksınızın beyazperdeye aktaran uyarlama, daha çok hammaddesi tiyatro metinleridir.
  
  asıl eseri bir hammadde olarak almak yeni yaratılan sanat eseri için bir çıkış noktası yaratmaktır. bu bir çocuğun boyama defterinde bulunan içinde yumurtalar olan sepet taşıyan tavşan resmini, yan sayfada gösterilen resimi göz ardı ederek boyamasına benzer. iki örnekle bitirelim yazıyı.
  
  mesela romandan serbest uyarlama;
  
  district 9 filminde dünyaya gelen uzaylılar vardır ancak mülteci olarak, ezilen dışlanan ve sömürülen karakterlerdir bunlar. wikus karakterimizin talihsiz bir kaza sonucu, uzaylı forma dönüşmesini konu alır film. değişim ise wikus yeni formuna uyum sağlamaya çalışırken, ailesinin bakış açısını yansıtır. bu değişim gregor samsa'nın dönüşümüdür.
  
  bir tiyatro metninden serbest uyarlama;
  
  ex machina ise bir adada yaptığı yapayzeka deneyine, dışarıdan getirdiği insanları konu eden bir adamın hikayesini anlatır. bu adam güçlüdür, zekidir ve bulunduğu adaya hükmetmektedir. shakespeare'ın fırtına oyununda yer alan prospero'nun büyüsü bilime dayanan yansımasıdır ve sakındığı yapay zekası kızı miranda'dır. prospero'nun fırtına gücünden yararlanması gibi nathan da teknolojiden yararlanır adasına insanları çekmek için.