laurence sterne

• ahaha, manyak... altıyüzatmış küsur sayfalık eserinin(tristram shandy) ilk sayfalarında "ulan var ya, bi kaptırsam gidecek gibi" hisleriyle devam ederken ileride çokça ve yüksek sesle "oha" dedirtmiştir. (ki bilirsiniz oha benim favori kelime listeme bir tourette sendromu atağı neticesi eklenmiştir) yetmemiş bir daha oha dedirtmiştir. kitap bitene kadar hem latince hem fransızca öğreneceğiz. binlerce kez de oha diyeceğiz anlaşılan.
  
  "konu dışına çıkışlar, hiç tartışmasız okumayı güneş gibi aydınlatır, onun canıdır, ruhudur. onları bir kitaptan çıkarın, kitabı da kaldırıp atın; her bir sayfaya sonsuz soğuk bir kış çökecektir. onları yazara geri verin, yeni damat gibi dimdik dikilir karşınıza, sizi selamlar; çeşni katar kitaba, iştahınızın kaçmasına fırsat vermez.
  
  hüner, konu dışına çıktığınızda elinizdekini iyi pişirmek, iyi kotarmakta yatar. ancak böylelikle bu sapmalardan yalnız okur değil, yazar da (zavallıcığın bu yüzden çektiği sıkıntı gerçekten de içler acısıdır) yararlanabilir. zira, yazar ne zaman konu dışına çıkacak olsa, anında, bütün yapıtı ta kesilir; esas işini sürdürmekte ısrar ederse, sapmalara son ermesi gerekir.
  
  bu iş zor bir iş. bu yüzden de, gördüğünüz gibi, başından beri, esas yapıtımı ve anlattığı heyecanlı maceraları öyle ara bölümlerle işledim, konu dışı ve ilerleyici devinimlerini öylesine karmaşık ve çetrefil bir dokuyla dokudum ki, çember içinde çember, mekanizmanın tümü, işliyor da işliyor. ve, dahası, kırk yıl daha işleyip gidecek-yeter ki, sağlık çeşmesi bana bu denli uzun yaşam ve neşe bağışlasın."
  
  gibi cümlelerle yaptığı yapacağı şeyleri açıkyüreklilikle ifade etmiştir. ahaha, kendisine sağlık çeşmesi beşyüz yıllık bi yaşam verseymiş de okusaymışız. neşeyi o bize verdi, sağlık çeşmesi yaşasaydı ondan esirgemezdi neşeyi eminim.
  
  ay deli...
  
  ha bir de eminim ki yaşasaydı bizim memleketteki gibi kendini edip sanan kimselerin eserine önsöz yazmasını istemezdi. gerçi okumadık o kısımlarını biz. ama o da yazdırmazdı, eminiz!
  
  valla uzun zamandır bir perec bir joyce tadını yakaladığım böyle bir sarmalsakallılık görmedim. gerçi önce bunu görmeliymişim, orası benim kronolojik çam devirmem. neyse, karın neresini kararsak zar bizden yana.