5 entry daha
  • köroğlu namaz kıldı mı ya da propagandanın incelikleri

    coğrafya

    aşağı yukarı hemen her türk dilinde köroğluvari bir hikayeye rastlanır. bu kadar geniş bir coğrafyaya hikayenin anlatılarak yayılmış olması pek muhtemel değildir ve bunun sonucu olarak anlatının bu diller henüz aynı dilken ortaya çıkmış olduğu kabul edilmelidir, ki hikayenin unsurları da bu zaman dilimine gayet iyi intibak etmektedir.

    hikâyenin tacik kültüründeki varyantı ise özbek kültüründen alıntı kabul edilmelidir.

    bu halde farsça bir kelime olan bir kör'ün burada ne aradığı sorusu sorulabilir. aynı kelime farsçanın akrabası soğdca'da kor şeklindedir ve türkçenin çok eski zamanlarında soğdcadan kayda değer bir kelime ithalatı yaptığı bilinir. örn, hatun, uçmağ, tigin ve çok muhtemelen han ve varyantları...

    bazı varyantlardaki anne karnında gömülme ve bundan mülhem gor-oğlu değişikliğinin, bir takım kopuklukların sonucu veya bir re-anlamlandırma çabası olması düşünülebilir. farsça kelime ile kökdaş bir soğdca alıntı kelime yine düşünmeye değerdir.

    siyaset

    17. yüzyılda yaşamış ermeni tarihçi tebrizli arekan köroğlu'nun hem bir şair hem de bir isyancı olduğunu yazar. bu bize epey açık bir resim çizmektedir.

    çok muhtemelen, büyük oranda coğrafi keşiflerin yarattığı enflasyonist dalga ve ticari hayat değişikliklerinin bir sonucu olan celali isyanlarında isyanın liderleri veya etrafındakilerden biri olan bir şair halkı isyana teşvik etmek için bu pek eski anlatıyı günün koşullarına uyarlamıştır. isyanci kitle ile beraber bu anlatının popülerliği de artmıştır ve çok muhtemlen bu kişi köroğlu mahlasını da kullanmıştır. herhangi bir siyasi mesaj verirken atalara referansta bulunmak hemen her zaman işe yarayan bir taktiktir.

    bozkurt destanı ile alakasına dair iddialar tatminkarlıktan uzaktır.
hesabın var mı? giriş yap