deli boran

• asıl adı hanefi’dir. çorum’un sarımbey köyünde doğmuştur. köyün kurucuları, binboğalar bölgesinden geldiği ve sık sık oraları ziyaret ettiği için güneyli bir âşık kabul edilirdi. gerçekte deli boran, elbistan tarafından gelen kuyumcu aşiretine mensuptu. köyün kurucusu olan kuyumcu aşireti ise halep avşarlarının üç kolundan biri olan köpekli avşarının obasıdır. günümüzde kuyumcu aşireti, çorum ilinde yaşamaktadır.
  hakkında anlatılanlardan ve şiirlerinden hacca ve kerbela’ya gittiğini, ırak ve suriye taraflarında dolaştığını çıkarabiliyoruz. bektaşi olduğu, üç yıl kadar dilinin tutulduğu, keskin’in haydar sultan köyünde oturduğu bilinmektedir. dili, hasan dede köyünde açılmıştır.
  ömrünün son yıllarında divanece bir hayat sürdüğü için “deli” lakabıyla anılmıştır. doğduğu köyde ölmüş ve oraya defnedilmiştir. üç kızından olan torunları ve onların çocukları aynı köyde yaşamaya devam etmişlerdir. bugün o çevrede deli boran ile ilgili pek çok soyadı olan vardır.
  sade sayılabilecek bir dille söylediği şiirlerinde dikkati çeken husus dini ibarelerin çokluğudur. 1897 türk-rus savaşı için söylediği destanı, onun bir destan şairi olabileceği intibaını uyandırmaktadır.
  çubuklu âşık seyyid süleyman, sungurlu’nun yazır köyünden sefil ali ve yamadı köyünden sefil ahmet ile sungurlu mahkeme azası ermeni aşug zeki ile arkadaşlıkları ve karşılaşmaları vardır. şiirlerine cönklerde pek az rastlanılmaktadır.
  onun hayatı ile ilgili hikâyeler de teşekkül etmiştir. küpeli hatun adlı bir kıza âşık olan deli boran’ın başından geçtiği kabul edilen ve bir kısmı aşırı hayal gücüne dayalı olan olaylar mutlu bir sonla, sevdalıların evlenmeleriyle noktalanmaktadır.
  
  gökyüzünde öten olsam
  kapısında inek olsam
  tu çalıp da sağsa beni
  tepik vursam südü döksem
  yumruğunan döğse beni
  
  gökyüzünde öten olsam
  yeryüzünde biten olsam
  ucu telli keten olsam
  yar başına atsa beni
  
  un elediği elek olsam
  tepelediği yolak olsam
  uğru telli yelek olsam
  yar döşüne giyse beni
  
  gökyüzünde turna olsam
  yeryüzünde hurma olsam
  bir çekimlik sürme olsam
  yar gözüne çekse beni
  
  n’olsa deli boran n’olsa
  güzeller meydana gelse
  küpeli pehlivan olsa
  güreşsek de yıksa beni
  
  kıymet bilme türküsü
  gökte uçan huma kuşu
  ne bilir dalın kıymatın
  kargayı kondurman dala
  ne bilir gülün kıymatın
  
  çift sürüp bider ekmeyen
  meydana sofra dökmeyen
  arının kahrın çekmeyen
  ne bilir balın kıymatın
  
  meclislerden söz atanlar
  gerçeğe yalan katanlar
  sonra beyliğe yetenler
  ne bilir ilin kıymatın
  
  bunu diyen deli boran
  küçücükten yetim kalan
  bir görmeye deve veren
  ne bilir malın kıymatın