boxer isyanı

• boxer, çince'de " uyumlu yumruklar" anlamına gelir. örgüt olarak 1870 yılında kurulmuştu ve amacı hanedanlıkla mücadele idi. ayaklanmanın alt yapısı 1894 japon çin savaşı ile atılır. japonlar çin'e ağır bir yenilgi yaşatır ve çin barış antlaşması ile ödünler verir. araya batılı devletler (ingiltere, rusya ve fransa ) girer. tabi ki karşılığını isterler. japonlar'a verilen ödünler geri alınır ama karşılık olarak çin bu sefer batılı devletlere gebe kalır ve onlara verdiği imtiyazlar ile sömürgeleşir adeta. bu noktadan sonra batıya yöneltilen tepki, çin'de boxerlar'ın vasıtası ile 1900 yılında ayaklanmaya dönüşür. çok sayıda elçilik, misyon basılıp yabancılar öldürülür. yabancı imtiyazlı demiryolları ve şirketlere saldırır boxerlar ve burada çalışan yabancıları da öldürürler. sonunda abd, rusya, ingiltere ve fransa ayaklanmayaı sert bir şekilde bastırır. çin'e öyle bir ağır tazminat yüklenir ki taksitleri ancak 40 yılda bitecek bir ödemedir bu. imtiyazların ağırlaştırılması ve çin'in tümden ekonomik boyunduruğa alınması da cabası. çin tazminatı ödemek için borç , borcu ödemek için de başka bir borç alır. böylece ekonomik girdaplara düşer.