italyan sosyal cumhuriyeti

• italyan toplumsal cumhuriyeti'nin (repubblica sociale italiana) gayriresmi adi.
  
  italya'yi ikinci dunya savasi'ndan dusurmek isteyen muttefikler once sicilya ve ardindan da brindisi uzerinden guney italya'ya cikarma yapar ve kuzeye dogru ilerlemeye baslarlar. daha onceki dunya savasinda da isler boka sarinca saf degistirmis olan italya, yine benzer bir davranisla nazi almanyasiyla olan birligini bozar ve kral 3. vittorio emanuele, benito mussolini'yi basbakanliktan alir. bunun uzerine yeni basbakan pietro badoglio mussolini'yi tutuklatir.
  
  daha sonra almanlar tarafindan kurtarilan mussolini, alman isgali altindaki kuzey italya'nin garda golu civarindaki kucuk salo kasabasinda yeni bir fasist cumhuriyet ilan eder. alman ss birliklerini takliden kurulan kara tugaylar vasitasiyla halk buyuk baski altinda tutularak savas devam ettirilir.
  
  savas oncesi faaliyetleri, iktisadi basarilari ve italya'nin kalkinmasindaki rolu sebebiyle onceleri halktan sempati toplamis mussolini, bu devleti kendi icin ikinci bir sans olarak gorur ve tekrar eski kuvvetine kavusmak ister fakat almanlarin elinde oyuncak olmaktan ileri gidemez.
  
  bu devlet, 25 nisan 1945'te kendisine karsi savasan partizanlar ve abd onculugundeki muttefik ordulari tarafindan yikilir.
  (bkz: bella ciao)