cemal gürsel

• 27 mayis ihtilali'nden yaklasik bir ay önce 3 mayis 1960'da hükümete söyle bir uyari yazisi yazmistir:
  
  "aziz vekilim,
  dün geceki konuşmalarımızın ışığı altında, zatı alinizi memleketin huzur ve istikrarı için alınması lazım gelen tedbir ve kararlar hakkındaki görüşlerimi arzetmeyi milli ve vatani bir vazife bilirim.
  sayın başbakanın açıklamalarını dinledim ve okudum. bunlarda, benim düşüncelerimin kabulüne müsait bir zemin henüz mevcut olmadığı aşikar olarak belli ise de, yine de düşüncelerimin sizlere iblağının zaruretine inanıyorum.
  muhterem vekilim,
  şu hakikati kabul etmek lazımdır ki, kayseri hadiseleriyle başlayıp son karar ve feci olaylara kadar devam eden vak'alar vatandaş ruhunda derin teessür ve hükümete karşı telafisi güç hoşnutsuzluklar yaratmıştır. hele, ordunun, talebelere karşı akılsızca kullanılması işin vahametini artırmış, ordu mensuplarında huzursuzluk ve güvensizlik hisleri belirmiş, korkulan şey olmuş, ordu politikaya karıştırılmıştır.
  sayın vekilim,
  bu ahval küçümsenecek, cebir ve şiddetle geçiştirilecek şeylerden değildir. memleket, hükümet ve partinizin düştüğü bu müşkül vaziyeti kurtarmak için sükunetli, fakat ciddi ve cezri tedbirler almak lazımdır. bu tedbirler şunlar olmalıdır:
  1-cumhurbaşkanı istifa etmelidir. çünkü bütün fenalıkların bu zattan geldiği hakkında memlekette umumi bir kanaat vardır.
  2-kabinede iyi kabul edilmeyen ve suihalleri bütün memlekette yayılmış bulunan zevat çıkartılmalı, yeni kabine mutlak dürüst, makul, zorcu değil, adalet ve şefkat hissi taşıyan zevattan kurulmalıdır.
  3-istanbul, ankara valileri, emniyet müdürleri süratle değiştirilmelidir.
  4-ankara örfi idare kumandanı derhal değiştirilmelidir.
  5-son çıkarılan ve tahkikat komisyonları ihdas eden kanun kaldırılmalıdır.
  6-mevkuf gazeteciler af kanunu ile kısa zamanda tahliye edilmelidir.
  7-son hadiselerde tevkif edilen talebeler serbest bırakılmalı, ilim müesseseleri yeniden faaliyete geçmelidir.
  8-şimdiye kadar çıkarılan bütün antidemokratik kanunlan tedricen kaldırılmalıdır.
  9-vatandaşın hürriyet ve eşit muamele hakkına mutlak surette riayet edilmelidir.
  10-ordunun meseleleri süratle halledilmelidir.
  11-din istismarcılığından vazgeçilmelidir.
  12-suiistimaller oluyor mu, bilmiyorum, fakat, olduğu hakkında umumi bir kanaat mevcuttur ve milletin hükümete itimatsızlığına sebep olmaktadır. bu gibi kötülüklerin süratle bertaraf edilmesi lazımdır.
  13-müstesna zamanlar ve günler haricinde hükümet büyüklerinin memleket gezilerinde suni büyük vatandaş toplulukları ile karşılanmaları usulü terk edilmelidir.
  muhterem vekilim,
  bu yazdıklarım asla bir parti ve politika mülahaza ve tesiriyle yazılmamıştır. memleketin durumunun bu tedbirlerin alınmasını zaruri kıldığına inandığım için arz edilmiştir.
  sizlerin vatanperverlik ve vicdanlarınıza hitap ediyorum. iyi düşününüz. iyi yapınız. memlekette çok şeyler yaptığınız muhakkaktır. fakat, bu asla kafi değildir. bu yapılan işleri müstemleke idarecileri de yapar, yapıyor ve yapmıştır. asıl mühim olan toplumun ruhunda yaşama zevk ve azminin geliştirilmesi hak ve hürriyet aşkının kökleştirilmesi ve vatandaş idrakinin yüksek ve necip hislerle donatılmasıdır. olaylar bu yolda olmadığınızı göstermektedir. talebelerin hürriyet duygusu ile yaptıkları masumane tezahurata karşı, kıtalar sevk edilmesi ve onların desteği ile emniyet kuvvetlerinin ilim yuvalarının içine kadar girerek talebeleri, profesörleri ile beraber coplarla ve kurşunlarla tedip etmesi, dünyada görülmemiş feci bir şeydir. bu hengamede kız talebelerin yürekler parçalayan çığlıklarının analar, babalar ve halk ruhunda onulmaz yaralar açacağını ve açtığını anlamak memleketin huzuru bakımından büyük bir hata ve hazin bir gaflet olduğuna kaniim.
  bizim gençlerimizde hak, adalet ve hürriyet duygularının gelişmesinden ve kemalinden memnun olmamız lazım gelmez mi? istikbali, hissiz, duygusuz, müstemleke ruhlu, yalnız maddeci bedbaht insanlara mı bırakmak istiyoruz?
  sayın vekilim,
  maruzatım muhakkak ki çok mühim ve hatta çok cüretkaranedir. fakat memleket için, milletin selameti için, hükümet ve hatta partinizin kurtarılması için dikkate alınması lazımdır ve hatta çok lazımdır.
  saygılarımla."
  
  kaynak: http://www.geocities.com/almanakturkiye