quaestor

• kısaca özetlemek gerekirse quaestorlar roma cumhuriyetinin bürokratik sınıfa seçilen temsilcilerdir (memurlardır). bu makam politik hayata başlamış bir gencin karşılaşcağı ilk görevdir. girmeden önce 30 yaş zorunluluğu vardır (eğer aristokrat bir aileden geliyorsa 28) ve 10 yıl kadar orduda görev yapmak gereklidir. cursus honorum 'un (makamlar merdiveni) ilk basamağıdır. bir kez girildiğinde yaşam boyu senato üyeliği beraberinde gelir.
  
  her sene belli sayıda quaestor seçilir (bu sayı dönemsel olarak değişmiştir) ve 3 gruba ayrılırlar. ilk grup valilerin vekilleri olur ve vergi toplama, askere adam alma ve küçük birliklerin komutanlığı (fakat her konuda olduğu gibi bu konuda da tamamen valiye bağlıdır) gibi alanlarda iş yapar. ikinci grup ise, konüsülün adamı olur fakat onlardan çok daha yetkili makamlar olduğu için (praestor) bu görev biraz daha semboliktir. üçüncü grup olan şehir quaestorları ise hazineden sorumludur ve satürn tapınağında bulunan hazineyi (altın ve gümüş) denetler ve korurlar. aynı zaman hazinenin saklandığı bu satürn tapınağı yazılı yasaların da depolandığı bir yer olduğu için bir arşiv niteliği de taşır. bu nedenle şehir quaestorları bir nevi bu arşivden de sorumludur.
  
  tarihte quaestorluk yapmış olan figürlere baktığımızda cicero , caesar ve gracchus dikkat çeker. her biri kendi zamanında iz bırakmış figürlerdir.
  
  örnek vermek gerekirse, vali vekilliği yapan cicero, quaestorluğu boyunca sicilyadaki zirai (tahılın alım satım fiyatı ile ilgili) sorunları çözmüş ve bu nedenle sicilya halkı (özellikle de toprak sahipleri) tarafından çokça sevilmiştir. tahılın romaya gönderilme fiyatını düşürmüş, ama aynı zamanda da yetkililerin bu fiyatlandırma üzerinden aldığı kârı kaldırmış, toprak sahiplerinin daha fazla kazanmasını sağlamış ve böylece sicilyalılara yardım etmiştir.
  
  başka bir örnek olan iulius caesar ise cicero gibi vali vekilliği yapmıştır ve roma cumhuriyeti 'nin hispania ulterior (günümüzde güney ispanya 'da bulunan endülüs bölgesi) ismindeki eyaletinin quaestoru olmuştur. o da quaestorluğu döneminde (vali sürekli askeri görevde olduğu için) halka roma yasalarını benimsetmek, ihtilafları gidermek gibi hukuki konularla ilgilenmiştir. deneyim kazanan caesar ileride bölgeye bir vali olarak geri döndüğünde, eyaleti zaman içerisinde madencilik yapılan, refah düzeyi yüksek bir hale getirmiştir. kısacası quaestorluğunun faydasını görmüştür.
  
  bu örneklerden ve yukarıdaki açıklamalardan görülebileceği üzere questorluk roma politik hayatının ilk adımıdır, girişidir.
  
  dip not: romadaki senato ve cursus honorum hakkında daha detaylı entryler yakında gelecektir.