efta

• 1960 yılında ab'ye tepki olarak kuruluyor. milleti gaza getirip ab'ye karşı kışkırtıp bu örgütün kurulması için en çok uğraşanlardan biri de dönek ingiltere. neden dönek? çünkü 1973'te ortaklarını satıp ab'ye geçen de yine bu ülke. dış politikada utanma, ar, namus olmaz demeyin, bence bal gibi de olur. evet her ülke çıkarlarını düşünür ama ülkeler arası ilişkiler de insanlar arasındakilere benzer. hepimiz çıkarlarımızı düşünüyoruz ama bir yandan da bunu kamufle ediyoruz, komik duruma düşmek istemiyoruz ya da satıcı/dönek damgası yemekten kaçınıyoruz. civilization oynayanlar bilirler. orada bile bir yamuk yapsanız onyıllarca hatta yüzyıllarca tavır yiyorsunuz diğer ülkelerden. artislik yap etrafına, sonra yemedi mi? hemen dön "ben de oynayabilir miyim" de. olur mu öyle şey, çocuk gibi.
  
  gerçi ab de ilk başta tepkisini koymuştu zaten ingiltere'ye "nooluyor arkadaş, daha geçen gün ahkam kesen sen değilmiydin ne çabuk döndün sözünden. yok öyle hemen" diyerek bayağı bi bekletmişti ingiltere'yi. velhasıl, daha sonra da girdiler tabi, üzerinde güneş batmayan imparatorluklarıyla.
  
  neyse efendim biz kendi konumuza gelelim. 70'lerin sonunda bu örgüt bizi çağırıyor: "bak sen ab kapısında bekliyorsun. daha da çok beklersin. en iyisi mi sen gel bize katıl" diyorlar. tabi o zaman iki örgüt arasında bir çekişme de mevcut, üye toplama çabası var. ne var ki, biz o zamanlar ab'yi küstürürüz diye katılmıyoruz ama akıllıca bir dış politik hamle ile de tamamen reddetmiyoruz tekliflerini. diyoruz ki: "yaa size üye olmayalım ama sizinle aramızda bir serbest ticaret antlaşması imzalayalım. birbirimizle yaptığımız ticaretlerde gümrük vergisi almayalım. (sanki bir nevi gümrük birliği gibi. tam değil ama farklar var.)" onlar hay hay diyorlar bu duruma.
  
  işte biz o zamanlardan beri bu ülkelerle aramızda eur1 kullanıyoruz. tabii zaman geçtikçe bazı üyeler bu birlikte çıkıp ab'ye üye oldular. biz de onlarla mecburen ab yasaları gereği atr ile ticaret yapmaya başladık.
  
  neyse ticaret ayrı konu ama bu örgüt üyelerinin önümüzdeki zamanda "amanın çok yanlış karar vermişiz, gidelim yalvaralım da bizi de alsınlar ab'ye" diyecekleriniz pek zannetmiyorum. zira norveç'in iki kere ab çağrısını reddetmesi de güzel bir örnek. adamların keyfi yerinde zaten ne diye uğraşsınlar 2015'te dağılacağı söylenen bir örgütle..
• isviçre'nin yer aldığı az sayıdaki uluslararası örgütten biridir. aslında avrupa birliği'nin değil de ingiliz odaklı bu örgütün avrupa'yı yönetmesi abd'nin daha çok işine gelirdi fakat abd biliyordu ki siyasi olarak örgütlenmemiş bir avrupa sovyet tehditi karşısında hiçbirşey yapamazdı. efta ise tamamen ekonomi üzerine bağımsız devletler tarafından kurulmuş bir birlikte. işte bu yüzden abd gönülsüz de olsa siyasi iradesini avrupa birliği tarafına kullandı. sonuçta ingiltere dahil birçok ülke efta'dan ayrıldı ve ab'ye katıldı.
  
  bazı politikacılara göre sovyet tehdidinin ortadan kalkması ile ingiltere ab'den çıkıp tekrar efta'yı toparlama planları yapmaktadır. fransız-alman ittifakının her geçen gün ingiltere aleyhine olacak kararları alması sayesinde belki önümüzdeki birkaç senede bu senaryoyu görebiliriz.
• kıs. european free trade association
• cagdas yunanca'da yedi sayisi. epta versiyonu da mevcuttur.
• avrupa birliği ayarında olup da avrupa birliği üyesi olmayan ülkelerin oluşturduğu serbest ticaret topluluğu. ayrıca avrupa birliği ile efta ülkeleri karşılıklı olarak hizmetlerin, malların ve şahısların serbest dolaşımdan yararlanabildiği yerlerdir bildiğim kadarıyla.
  avusturya, finlandiya ve isveç ise 1995'ten beri üye değildirler bu oluşuma, yani avrupa birliği'ne katıldıklarında çekilmişlerdir bu oluşumdan. siyasal yönü olmayan bir avrupa birliği parçası olarak da kabul edebiliriz bir topluluğu.
• ingiliz pragmatizminin vardığı son nokta idi kendisi.
• napolyon'ın kıta ablukası diye bir projesi vardı. avrupa anakarasından ingiltere'ye hiç mal satılmayacak böylelikle de ingiltere ekonomik olarak çökertilecekti. işte bu ambargoyu delip ingiltere'ye destek olan kıta ülkeleri söz konusu olaydan iki yüzyıl sonra kıtaya ihanet edip yine ingiltere'nin yanında saf tuttular. efta böyle doğdu.
  
  ibn-i haldun'un çok güzel bir sözü vardır; 'geçmiş geleceğe suyun suya benzediği kadar benzer.'
• 4 ülke var. izlanda, lihtenştayn, norveç, isviçre
• stokholm’de avusturya,birleşik krallık, isveç , isviçre , norveç ve portekiz tarafından imzalanan antlaşma ile kurulan avrupa serbest ticaret birliğidir
• avrupa birliğinin rakibi. avusturya, birleşik krallık, danimarka, isveç ve portekiz yan çizmiş, taraf değiştirmişlerdir. norveçin ab'ye girmemesinin bir sebebi de budur. şimdi dört üyesi vardır, biz de buraya girsek ab'ye karşı iyi olabilir.