detone

• örneğin sol major tonundaki bir şarkıyı, sol major gamının notaları ile söyleyen bir insana detone denmez ama bu insan herhangi bir yerde si bemol yani bu gam dışı bir nota basarsa ona detone denir, bu kesin kurallarla belirlenmiş bir olgudur zevkle ilgisi yoktur, yani siz çıkıp pavarotti yada ibrahim tatlısese adam gayet düzgün bir şekilde şarkısını okurken "kardeşim ne lan bu sevmedim ben bunu, detooneeee detooneee" derseniz sizin için söylenebilecek sıfat maalesef sözlüğüm konsept limitleri dışına çıkar.
• sanırım ülkemizde anlamını bilen kişi sayısının kelimeyi kullanan insan sayısına oranının en düşük olduğu kelimedir. bu sebeple anlamı bilinmeden yaygın şekilde kullanılan kelimeler liginde noel kelimesi ve fan-fun ikilisiyle yarışmaktadır.
  
  detone ne değildir?
  - kötü tınılı, kısık, cırtlak, çirkin, bet vb. ses değildir.
  - subjektif bir yargı, zevk ve renkle alakalı bir olay değildir (beğenmediğine detone demek kişinin kendi bilgisizliğine işaret eder, kavramın subjektifliğine değil).
  - mutlak ve sabit bir değer değildir zira bir sesin detone olmasını sağlayan, ait olduğu sesler bütününe (şarkı, arya, vb. vokal eserler) teknik açıdan uymamasıdır. hiçbir ses tek başına detone değildir. (zira bütüne uyumsuzluk esasına dayandığı için ortada uymadığı bir bütün olması gerekir. bir çaydanlık kendiliğinden kusurlu bir nesne değildir fakat raftaki kitapların arasına koyarsanız absürt görünür.)
  - ses şiddetiyle (bkz: desibel) alakalı bir şey değildir.
  - sol majör bir eserde si yerine si bemol söylemek değildir. daha doğrusu bir açıdan aslında öyledir fakat notanın adını değiştirecek kadar, yani yarım perdeye kadar varan ses kaymalarına daha çok bildiğin "yanlış nota" denir, detonasyon değil. detone bir ses genellikle yarım perdeden küçük kaymaları ifade eder (bu yüzden detone ses yanlış sesten daha rahatsız edicidir zira yanlış nota en azından başka bir notadır, detone nota ise adlandırılamayacak bozuklukta bir sestir, ne si'dir ne de si bemol'dür).
  
  peki nedir nedir?
  - bir sesin bulunduğu bütünün frekans sistemine (tonalite, modalite, makam vb.) frekans açısından uymamasıdır. yani kişisel görüşe dayalı değil gayet matematiksel bir olgudur ve sesin olması gerekenden tiz veya pes olmasıdır.
  - ses kalitesi, tınısı ve güzelliğinden bağımsızdır, çok güzel, berrak söylenmiş bir nota da detone olabilir.
  - aynı şekilde kısık, çirkin, cırtlak vb. bir sesle söylenmiş bir nota detone olmak zorunda değildir. bir ses çirkin fakat entone de olabilir. (genellikle kelimenin yanlış kullanımına sebep veren hata sesin kalitesi ile frekans değerinin karıştırılmasıdır; bu nedenle insanlar seslerinin tınısını beğenmediklerine detone der fakat tekrar etmem gerekirse çok çirkin bir sese sahip olup, felaket kötü şarkı söyleyip hiç detone olmamak da mümkündür. ses tınısını güzel veya çirkin bulmak subjektiftir fakat detone sesi ayırt etmek değildir ve bunun için müzik kulağı veya tuner gerekir)
• transpose, transpozasyon denildiğinde "artizlik" yapılmış olur, yapınız.
• bir notanın olması gerektiğinden daha tiz ya da pes olması durumu. nota olması gerektiği gibiyse "entonasyonu doğru" denir.
  ayrıca (bkz: sürtone).
• şan'nın süregenliği sırasında sesi, tonu kaybetmesi yada parça mi'den çalınıyosa, zo'dan söyleme...
• teknoloji harikası bir alet olan (bkz: pitch correction)sistemi sayesinde ortadan kalkan problem. mtv'deki şahane starların bir çoğunu izlerken vay be ulan detone olmadı deriz ya. demeyelim. o alet (bkz: banu alkan) 'ı bile yapar bir opera sanatçısı. her eve lazım.
• solistlerini disko kralinda gormemle aklima gelen, solistin ismi ile yoluna devam ettigini su an ogrendigim ve uzuldugum grup. izmirde okumus ve bornova civarinda bir haftasonu yolu dusen herkes en az bir kere dinlemistir kendilerini. hic adini bile duymadigimiz solistin adi yerine eski isimleriyle devam etselermis keske. gerci vakti zamaninda bizi pek eglendirdiler ve bu sekilde devam etmeyi secmislerse yollari acik olsun.
• iyi bir örneği aşağıdaki adresten de izlenebilecek durum:
  
  http://www.youtube.com/watch?v=n3cbgj2u3v0
  
  tabii gönüllerde en iyi örneği hala değişmiş değil.
• ses tellerininin titreşiminin verilmek istenen sesin titreşiminden az olması. örneğin; temiz bir la sesi verebilmek için, ses tellerinin saniyede 440 kere titreşmesi gerekirken 430 kere titreşmesi, sesin detone olarak çıkmasına ve duyulmasına neden olur.
• en sevdiğim gruplardan,izmirli grup.
  vokalde umut kaya,davulda serkan çalar,bas gitarda galipcan altınkaya,gitarda seralp baskın vardı vaktiyle.
  şimdi 'umut kaya' olarak devam etse de,ben o zamanki detone elemanlarını ve detoneyi daha çok seviyorum.
  umut kaya hak ettiği yerde değildir bence ve umarım hak ettiği yere gelir.yine de biz hep sevdik,seveceğiz.
  bu kadar çok sevmemin bir nedeni de samimi olmalarından olabilir.
  tuborg 12. roxy müzik yarışması'nda da roxy özel ödülü almışlardı.