çuvaşça

• bu dille türkçe arasında bir tane ortak kelime buldum ben, çok mutluyum!
  
  haranı diye bir şey var bizim orda, böyle çok büyük kazanlara deniyor. simsiyah böyle, düğünlerde kullanılır hatta.
  
  işte kazan kelimesinin çuvaşçadaki karşılığı huranmış. zetasizm-rotasizm olayını düşünürsek de, aynı kelime olduğunu iddia etmeye bile gerek yok.
  
  oh bebek, artık çuvaşistan'a daha bir yakınım!
• yazılanın aksine göktürk yazıtlarındaki dille pek ilgisi yoktur. volga bulgarcasından türeyen bir dildir. göktürk yazıtlarında ise oğuz türkçesinin bir türü kullanılır. göktürk yazıtlarındaki dil, türkiye türkçesine çuvaşçadan çok daha yakındır.
  
  türk dilleri ya da türki diller ailesinde, türkiye türkçesine en uzak dildir çuvaşça. hatta bu dil konuşulduğunda tek kelime bile anlamazsınız ama aynı dil ailesinde bulunduğuna dair hiçbir şüphe yoktur. dil aileleri böyledir, ortak kökenden türeme esastır.
  
  almanca ile yunanca da birbirine çok uzaktır ama aynı dil ailesindedir. (bkz: hint avrupa)
• orhon yazıtlarındaki dil konuşulmakta olduğu sıralarda, çok daha önceden bu dilden ayrılmış olan, göktürk diline benzemeyen ve daha önce de yazıldığı gibi eski bulgarca'yla yakın ilişkisi olduğu yönündeki teorilerin daha güçlü olduğu dildir. bana kalırsa yazılı hali fince'ye çok benzemekte olup muhtemelen bu ve benzer sebeplerden zamanında kabul görmüş, artık bir geçerliği kalmadığı savunulan ural-altay dil grubu teorisinin temel taşlarından birisidir.
  
  göktürk dili ise bana kalırsa oğuzca'dan ziyade karlukça'ya benzemektedir. ama akademisyen değilim, sadece kişisel düşüncem bu yönde.
• eski volga bulgarları'nın torunu olan çuvaşlar, çuvaş özerk cumhuriyeti'nde yaşamaktadır. ayrıca idil-ural bölgesi'ndeki öteki cumhuriyetlerde de çuvaş toplulukları vardır. bugün için toplam nüfusu yaklaşık 4 milyondur.
  
  türk lehçelerinin gruplandırılmasında en başta kullanılan ölçüt 'r-z' ve 'l-ş' denkliğidir. bu denklikle ortak türk dilinden çuvaşça adıyla bir kol ayrılmaktadır. buna göre bütün türk lehçelerindeki /z/ ve /ş/ sesleri çuvaşçada /r/ ve /l/ dir. bu özelliği ile ortak türk dilinden ilk önce koptuğu anlaşılan çuvaşça bugün türk lehçeleri arasındaki anlaşılabilirlik bakımından en güç olanıdır.
• ural daglarinin batisinda konusulan bir turk dili. gercekten bu bolgede yasayan halk dilini cok iyi muhafaza etmistir, cunku rusya'nin oldukca etkisinde olmasina ragmen bu denli ozgun olabilmek beceri isidir. zira eski turklerin kullandigi dilin hemen hemen buna benzedigi soylenir. ama gunumuzde rusca'nin acik bir tehditi altinda kalmistir ne yazik ki. turkiye turkce'sinden ornekler vermek gerekirse mesela; sekiz= sakar, at=ut gibi... bugun kullanigimiz dille pek alakasi olmadigi gorulur. sonuc olarak ural daglarinin batisina yolunuz duserse, konusulanlardan hicbir sey anlamazsiniz. ama yine de turkce'dir ve turkce'nin dunyada en cok konusulan 6. dil olmasina yaklasik iki milyon kisilik katki yapmaktadirlar.
• (çuvaşça) çuvaşistan halkının (çuvaşların) konuştuğu türkçe lehçesi. türkiye türkçesine en uzak lehçelerden biridir yakutçayla birlikte. türkçe'nin lehçelere bölünmeden önceki zamanlarına (hunların türkçesi, göktürkçe) en yakın lehçe, o zamanlardan beri en az değişime uğrayan lehçe kabul edilir. kiril alfabesiyle yazılır.
• türki diller içinde en farklı özellikler gösterenidir. lengüistik bakımdan volga bulgarcasının ya da hun dilinin,utigur ve kutrigurların konuştuğu dilin devamı olduğunu dair teoriler en çok kabul görenleridir. daha ilginç bir özelliği çuvaşçanın gramer bakımından hem türki hem de uralik dillere has özellikleri göstermesidir ki, bu kısmen çuvaşların üzerindeki komşu ural halklarının (bilhassa mariler)
  etkisi olarak açıklanmakta, ama kimi lengüistler tarafından da altay dilleri'yle fin-ugor dilleri arasındaki akrabalığın kanıtı olarak gösterilmektedir.
• (bkz: civilization v gods and kings/#35263562)
• https://youtu.be/b2i6wfyrn6s
  
  türkçe ile, türkler ile, sorunları olanlar bizim benimsememize olumlamamıza bozuluyorlar üstüne görev olmadığı halde.
  
  ama ne yapalım şimdi çuvaşlar türk, konuştukları dil de türkçe.
• işleyen demir paslanmaza benzer bir atasözü var.
  
  - yatan tekerlek paslanmış, dönen tekerlek parlamış. (vırtan kaska miklanni, kusan kaşka yakalni.)