hesabın var mı? giriş yap

  • -sessizlikten ötürü kulağa oldukça belirgin gelen duvar saati sesi
    -kişinin çocukluğuna ait resmin aynanın önünde çerçeveli şekilde bulunması (anneannenin gözünde hep çocuksan demek)
    -telefonun üzerindeki dantel
    -klasik model bir koltuk takımı

    gibi detaylardır.

    not: ayrıca çocukken--oyuncak eksikliği (ulan hiç mi oyuncak olmaz bir evde? ne sıkılırdık arkadaş)

  • aşağıdaki yazıda doppler etkisi ni konu ile pek de ilgisi olmayan insanlara açıklamak amaçlanmıştır. bu amacın ne derece gerçekleştirilebileceği pek bir meçhuldur.

    doppler etkisi, çıkış yolu olarak bir anlamda izafiyet teorisine benzerlik gösterir. her iki teori de basit bir prensibe dayanmaktadır.
    ses ve ışık dalgalarının belirli bir ortamda (ör: havada ya da suda ) yayılma hızları, sabittir.

    yani, yürüyen bir adamın sesi de, saatte 150 km hızla ilerleyen bir arabanın camından kafasını çıkarıp bağıran bir adamın sesi de sn. de 340m yol alır. ali'ye durduğunuz yerden ali topu at deseniz de, koşarak bağırsanız da sizden yeterince uzaktaki ali, size kıl değilse topu aynı süre geçtikten sonra size atacaktır. benzer bir şekilde elinizde tuttuğunuz fenerden çıkan ışık, 300km ile giden bir arabanın farlarından çıkan ışıktan daha yavaş, ya da hızlı değildir. her ikisi de saniyede 300 bin km yol alırlar. arabanın hızı bu rakama eklenmez. bunun sebebi, herhangi bir ortamda ilerleyen dalganın yayılma hızı, sizin kaynağı iterek ya da çekerek değiştirebileceğiniz bir değer olmamasıdır. sesin ışıktan daha yavaş ilerlemesinin sebebi, bizim yeterince itemememiz değildir. bunlar kendiliğinden olur *.

    özetle, hareket eden bir ses kaynağından çıkan ses, her yönde aynı hızla yayılır. ancak hareketin yönüne göre ses dalgalarının hızı değişmese de, formu değişir. kaynağın hareket ettiği yönde ,ses dalgaları sıkışır (bir yayı iki ucundan bastırarak sıkıştırdığınızı düşünün) sıkışmış dalgaların frekansı ve genliği * artar. frekansı arttığı için daha ince (tiz), genliği (bkz: genlik) arttığı için daha şiddetli duyulur. ses kaynağının hareket yönünün tersine yayılan dalgalar ise sıkışmaz, yayılırlar (bir yayı iki ucundan çekerek uzattığınızı düşünün). yani, frekansı, genliği * azalır. sesin frekansı azaldığı için daha kalın (pes), genliği azaldığı için de daha zor duyulur. yukarıdaki dalga frekans sıkışma genleşme vs. bir anlam teşkil etmediği takdirde, kişi rüzgara karşı işeyen adam ile rüzgarı arkasına alarak işeyen adamı düşünmekte serbesttir.
    açıklanmaya çalışılan olaylar aşağıda harika bir örnekle özetlenmiştir.

    yakın bir arkadaşınız sizden 1 km uzaklıkta saatte 60 km hızla * size doğru gelmektedir. bu hızla giderse, kendisi tam tamına 1 dk. sonra yanınızda olacaktır. deneye başlamadan hemen hatırlatalım, 1km uzaklıktaki bir ses kaynağından çıkan ses yaklaşık 3 sn sonra tarafınızca duyulacaktır. arkadaşınız, kendisine daha önceden söylediğiniz üzere sizden tam 1 km uzaktayken arabanın kornasına basmaya başlasın. arkadaşınız kornaya bastığı andan 3 sn sonra siz korna sesini duymaya başlayacak, araç yanınıza geldiği anda arkadaşınız kornaya basmayı bırakacak,ikiniz de aynı anda korna sesinin kesildiğini duyacaksınız*. ancak arkadaşınıza sorduğunzda kendisi 60sn boyunca kornaya basmış, siz ise sadece 57sn boyunca korna sesi duymuşsunuzdur. 3sn. ye ne olmuştur?* ses dalgalarının titreşimleri, frekansı, 57 saniye içine sıkışmış, daha tiz ve daha şiddetli duyulmuştur. benzer bir şekilde arkadaşınıza yanınızdan geçerken kornaya basmasını ve sizden tam 1km. uzaklaştığında elini kornadan çekmesini söyleseniz, arkadaşınız yine 60sn boyunca kornaya bastığını söyleyecek, siz ise arkadaşınız elini kornadan çektikten 3sn sonra sesin kesildiğini anlayacak, dolayısıyla 63sn korna sesi işiteceksiniz*. merak etmeyin yine zamanda bir atlama vs, gerçekleşmemiş, sadece duyduğunuz sesin frekansı ve şiddeti düşmüştür.

    bu örnek sadece ses dalgaları için değil herhangi bir elektromanyetik dalga için de geçerlidir. radarlar belirli bir frekansta gönderdikleri dalgaların, cisimlere çarpıp yansıdıktan sonra geri gelen dalganın frekans değişimine bakarak objelerin radara yaklaşıp yaklaşmadığını ve hızlarını belirler.
    izafiyet teorisi ise ışığın hızının değişmemesine dayanır. yukarıda anlatılanlara ek olarak ışığın duran yda hareket eden gözlemciye göre hızının hep sabit olduğu var sayımı vardır. bu varsayımla örneğimize geri dönersek, aracın şoförüne göre, aracın hızı ne olursa olsun, yanından geçen bir ışığı yine ışık hızında görecektir (bkz: görecelik) (bkz: bağıl hız). ses için bu önerme geçerli değildir, ses hızını geçen bir uçağın önündeki bir plot, arkadaki motorun havada çıkardığı gürültüyü duyamaz. bu varsayımın altında, geriye değiştirelebilen tek bir değişken kalmaktadır. zaman. aynı deney, makro ölçülerde ve ışık hızına yakın süratlerde gerçekleştirildiği takdirde, aracın gittiği yönden bağımsız olarak arkadaşınız, araç içerisinde 57sn geçirmiş ve yaşamış, siz ise kendisini 60sn mal gibi beklemiş olursunuz. (bkz: ürkütücü ama gerçek). bu hadise bir çok bilim adamı ve okuyucuda aynı duyguyu uyandırmıştır (bkz: hadi len). günümüz atom saatleriyle (uydularda ve haberleşmede kullanlır saniyenin milyon x milyon da birini ölçer) yapılan deneylerde, yörüngede yüksek hızlarda dolaşan bir atom saati, yerdeki esine gore, einstein tarafından bulunmuş olan denkleme bağlı olarak geri kalmaktadır.

    kaynakça:

    malcolm in the middle: dewey bir bölümde doppler olayını anlatmıştır.

    trt2: bir programda araba deneyi yapılmıştı. (isik hizinda olan degil, oteki)

  • yanlış anlaşılmasın, niye kumar oynuyorsunuz cezası değildir.

    niye kumar oynarken devletinizin de payını vermiyorsunuz, parayı yasa dışı oynatanlara kaptırıyorsunuz cezasıdır.

    verin devlet babanızın payını gönül rahatlığıyla oynayın gitsin değil mi?

  • bu yurtdisindaki insanlar hakkinda yurticindeki herkesin bu kadar bilgi sahibi olmasi goz yasartici. valla bravo.

    oncelikle, oy vermek icin randevu alma gerekliligi ve bunun getirdigi zorluklari [bu yuzden egitim duzeyinin cok daha yuksek oldugu abd gibi ulkelerde yasayan turk vatandaslarinin oy verme orani, almanya gibi ulkelerde yasayan ve egitim seviyesi cok dusun turk vatandaslarinin oy verme oranindan daha yuksek zira randevu alma islemi bu insanlar icin pek de kolay bir is degil] vesaire bir yana koyalim.

    yurtdisinda oy verme islemi, turkiye'deki gibi herkesin yasadigi sehirde yapilmiyor. turkiye cumhuriyeti temsilciliklerine gideceksiniz. bu da ornegin abd'nin bati yakasindaki eyaletlerde (washington'dan, alaska'ya, colorado'dan hawaii'ye kadar) yasayan herkesin los angeles'a gitmesi demek.

    kafanizda canlanmamis olabilir, bahsettigim mesafeler soyle.

    - hawaii'den los angeles ~4000km.
    - alaska'dan los angeles ~4000km
    - denver-colorado'dan los angeles ~1400km

    simdi bu mesafeleri istanbul'a uygulayalim

    - istanbul'dan madrid 2800km
    - istanbul'dan berlin 1750km
    - istanbul'dan londra 2500km

    umarim mesafelerin buyuklugu hakkinda bir fikir vermistir. avrupa ozelinde, zaten gurbetci adam bu kadar yol tepecegine gider turkiye'de oy verir (sinir kapisinda)

    sahsen ben los angeles'a nispeten cok daha yakin olan san francisco'da yasiyorum. kalktim oy kullanmaya gittim. oncelikle haftasonu san francisco'da bulunmak zorunda oldugum icin mecburen bir is gunu izin almak zorunda kaldim. ayni sekilde yine hemen donmek zorunda oldugum icin araba ile degil, ucakla gittim. bunun oteliydi, araba kiralamasiydi, yeme icmesiydi $1000 civarinda para harcamam gerekti. ıki kisi icin $1500 diye dusunun. ben gittim bu parayi harcadim ve oyumu verdim. ama herkesten bekleyemem.

    bu baska ulkelerde ayni hesaplamalara yol acmiyor olabilir, her ulkenin karakteristigi farkli lakin hangi ulke olursa olsun, kalkip belki de mahallenizde oy kullanmak gibi bir is olmadiginin farkinda varmalisiniz.

  • türkiye'de internet bağlantılarının batı avrupa ve amerika'ya kıyasla kısıtlı ve yavaş olmasının üç ana nedeni vardır.

    ilk neden

    ana içerik sağlayıcılar (google, youtube, facebook, amazon, twitter, msn, vs.) doğrudan level3, akamai, verizon, telia-sonera, cogent, ntt, telecom italia gibi taşıyıcı ağlara bağlıdır. hatta google kendi global fiber ağını bile kurmuştur.

    amerika ve batı avrupa'daki ispler de doğrudan bu taşıyıcı ağlara bağlıdır. ancak olayı daha da şukela yapan, ana taşıyıcılar birbirlerine bağlı olduğu gibi, avrupa ve amerika'daki ispler de bu ana taşıyıcıların birden fazlasına aynı anda bağlıdırlar.

    şöyle iki örnek vereyim.

    youtube sunucularına ulaşmak için türkiye ve çekoslovakya'dan kaç bağlantı noktası (router) aşmak gerekiyor bakalım.

    türkiye

    tracing route to prg03s05-in-f206.1e100.net [172.217.23.206]
    over a maximum of 30 hops:

    1 <1 ms <1 ms <1 ms mygateway1.ar7 [192.168.1.1]
    2 7 ms 7 ms 7 ms 213.243.9.14
    3 9 ms 8 ms 8 ms host-195-214-177-77.reverse.superonline.net [195.214.177.77]
    4 10 ms 10 ms 10 ms 10.36.8.198
    5 10 ms 10 ms 10 ms 10.38.216.101
    6 11 ms 11 ms 10 ms 10.40.131.1
    7 11 ms 11 ms 11 ms 10.36.8.125
    8 11 ms 12 ms 15 ms 10.38.218.241
    9 15 ms 14 ms 15 ms 10.40.134.129
    10 15 ms 14 ms 14 ms 10.40.134.50
    11 16 ms 17 ms 16 ms 10.36.6.85
    12 * 77 ms 76 ms 72.14.205.166
    13 25 ms 25 ms 25 ms 108.170.250.178
    14 35 ms 35 ms 35 ms 209.85.240.160
    15 59 ms 51 ms 50 ms 66.249.94.139
    16 52 ms 52 ms 52 ms 209.85.142.118
    17 49 ms 48 ms 49 ms 108.170.245.33
    18 50 ms 50 ms 50 ms 108.170.238.159
    19 52 ms 52 ms 52 ms prg03s05 [172.217.23.206]

    aynı bağlantıyı çekoslovakya'dan deneyelim.

    traceroute to 172.217.23.206 (172.217.23.206), 30 hops max, 60 byte packets
    1 praha-4d-c1-vl55.masterinter.net (77.93.199.253) 0.569 ms 0.673 ms 0.853 ms
    2 vl1387.cr3.r1-8.dc1.4d.prg.masterinter.net (83.167.254.150) 0.787 ms 0.794 ms 0.795 ms
    3 nixcz.net.google.com (91.210.16.211) 0.393 ms 0.392 ms 0.397 ms
    4 108.170.245.33 (108.170.245.33) 0.353 ms 0.373 ms 0.368 ms
    5 108.170.238.159 (108.170.238.159) 4.766 ms 4.824 ms 4.823 ms
    6 prg03s05-in-f206.1e100.net (172.217.23.206) 4.662 ms 4.708 ms 0.239 ms

    dikkat ederseniz çekoslovakya'da google'ın doğrudan ağ bağlantısı var. henüz 3ncü router'da google'ın çekoslovakya'daki network'üne ulaşıyorsunuz veee 4ncü hopta mountain view california'dasınız.

    yukarıdaki tablo iki şey ifade ediyor. çekoslovakya'daki eleman sokağa çıktığında yılan gibi hatunları görerek göz banyosu yapmış olmakla kalmıyor, şanslı pezevenk bilgisayar başında da tüm içeriklere bize kıyasla daha hızlı (geniş bantgenişliği + daha az router=daha çok hız + daha az gecikme) bağlanıyor.

    aynı zamanda çekoslovakya'daki ispler de bizdekilere kıyasla daha şanslı. çekoslovakya'da nereyi kazsan fiber fışkırıyor. adamların komşuları almanya, polonya, avusturya iken bizimkiler ırak, iran, suriye, ermenistan, gürcistan, bulgaristan ve yunanistan...

    yukarıda da göreceğiniz gibi google bizzat çekoslovakya'ya fiber ucu getirmiş. şimdi bu açıdan bakınca bizdeki durum içler acısı.. (birazdan ona da gelicem)

    ikinci neden

    bir adet bulgaristan üzerinden istanbula gelen karasal level3 bağlantı,

    bir adet romanya üzerinden gelen karasal bağlantı (operatörü çözemedim.. ttnin kendi ağı olabilir),

    bir adet (yedekli) mednautilus sualtı bağlantı (çıkış noktası italya),

    bir adet seamewe-3 sualtı bağlantı (çıkış noktası almanya)

    ukrayna, mısır, kktc, suriye gibi ülkelerle de bağlantılarımız var fakat bize bir hayrı olmadığını düşünüyorum)

    olayı görsel olarak gözünüzde daha rahat canlandırmanız için http://www.submarinecablemap.com/ ve http://www.level3.com/…ices-level-3-network-map.pdf (şimdilik bulabildiklerim bunlar) adreslerine göz gezdirin. ardından http://www.turktelekomint.com/network-map/ adresine bakın hiçbir bilginiz olmasa bile olayı çözeceksiniz.

    üçüncü neden

    avrupa ve amerikalı isplerin iştahını kabartacak kadar yoğun internet kullanımımız var. fakat türk telekom tekelinden ötürü yabancı ispler ülkemize yatırım yapamıyorlar (yatırımla kasıt yurtdışı bağlantı kapasite ve bağlantı noktası sayısını arttırmak).

    biz de bu nedenle türk telekomun bizim için yeterli gördüğü üç ana bağlantı (level 3, seamewe-3 ve mednautilus bağlantıları) ile yetiniyoruz.

    şimdi atıyorum deutsche telekom türkiye'ye elini kolunu sallayarak girebilse adamlar fiberin kralını akdenizden döşeyecek. ardından rekabet başlayacak. kim kaliteli hizmeti ucuza satarsa biz de ondan hizmet alacağız. bizim superonline, turknet,dsmart gibi ispler de türk telekomun bahşettiği yurtdışı bağlantısını kullanmak zorunda. zaten asıl sıkıntılardan biri de bu.

    coğrafi olarak über şanssız bir konumdayız. internet bağlantılarını ipek yolu gibi kafanızda canlandırıp asya ile avrupayı bağlıyoruz diye düşünmeyin. adam ortadoğuya giden internet bağlantılarını akdenizin dibinden geçirmiş.

    nüfus olarak baktığımızda 5-6 avrupa ülkesine bedel olduğumuz için avrupalı isplerin mutlaka ilgisini çekiyoruzdur. ancak türk telekomun ana servis sağlayıcılık noktasında tekel olmasından ötürü bu cazip pazara başka ana servis sağlayıcı gelip de yatırım yapamıyor.

    şimdiiiiii isyan edecekseniz başta türk telekom tekeline, ardından coğrafi konumumuza çemkirmek gerekiyor.

    bizdeki isplerin tek fonksiyonu (kimi mahalle arasına fiber döşeyebiliyor ama isp olmak bu demek değil) türk telekomun toptan fiyatla bunlara sattığı interneti üzerine etiket yapıştırıp bize satmak.

    telekom tekeli sona ermedikçe, yurtdışından ülkemize gelen internet bağlantılarının kapasite ve sayıları artmadıkça, google gibi içerik sağlayıcıları ülkemize doğrudan hat çekmedikçe mucize olmasını beklemeyin.

  • tanıdığım en baba, en azılı abazanların her birinin mazisinde en az bir adet dans kursu olduğunu düşünüyorum da, sanırım öküz haklı beyler.

  • "mobil veriyi kapatıp wifi açınca kendimi pantolonu çıkartıp eşofman giymiş gibi hissediyorum."

  • konuştuğu erkeğe "artık bu ilişkinin adını koyalım" diyen kıza yaklaşıp "ilyas koyun lan ilişkinin adını, dedemin adı" dedim.

  • bedirhan umarim allahumme salli diye soylene soylene uzaklasan anneanneyi cok kafaya takmaz.turk bayrakli balon, erikli su, cay tabagina oturtulmus mum ve cakmak, evde bir bilimsel deney icin kullanilabilecek ne varsa toplamis gelmis. merhaba arkadaslar ben bedirhan diye lafa girip bidi bidi deneyini bi guzel anlatmis. bi cocuk yetistirme ozurlu yuzunden cesareti kirilmamistir, mutfaktan su kapip gelmistir bence