hesabın var mı? giriş yap

  • bir gün türkiye'de iç savaş çıkarsa, bu manşet savaşa giden yola döşenmiş taşlardan birisi olarak gösterilecek.

    inatla kışkırtıyorlar, ellerinden geleni yapıyorlar, bu ülkede insanların birbirine düşmesi için.

  • bir kişiyi öldürmeden önce gözlerini bağlama olayı

    infaz öncesinde kurbanın gözleri bağlama eylemi, resmî idamlarda veya örgütsel infazlarda yapıldığı gibi kurbanlık hayvanların kesiminde de icra ediliyor.

    bunun birkaç gerekçesi var.

    1) bu eylemin tarihsel kökenleri var. eski zamanlardan beri ölüm, insanlar için en büyük korku kaynağı. bu nedenle ölümden sonra yakınlarının siyah giyinmesi, yas tutması veya sakal bırakması gibi en seküler kültürlere dahi intikal eden birçok ölüm ritüeli vardır.

    eski kadim inançlarda öldürülen kişinin ruhunun intikam için geri geleceğine inanılırdı. bu nedenle yaşayanları korumak için bazı tedbirler alınırdı.

    ölen kişi katilinin/celladın yüzünü asla görmemelidir. eğer görürse ölenin ruhu katil ve ailesini bulur ve intikam alır. ayrıca ölen kişinin yaşayan yakınları da intikam duygusu taşıyabileceğinden cellatlar mutlaka tanınmaz olmalıdır. bu yüzden günümüzde de kurbanın gözü kapanmasa bile cellatlar mutlaka maskeli olur ve kim olduğu sır gibi saklanır.

    2) savaş zamanları da dahil olmak üzere, cinayet işleyen insanların sonradan psikolojik sorunlar yaşadığı ve vicdan azabı çektiği bilinen bir gerçek. birçok film ve edebi esere de konu olmuştur bu. cinayet sonrasında vicdan azabı bazen öyle bir noktaya varır ki cinayet, katil için taşınamayacak bir yük haline gelir. faili uzun süre tespit edilemeyen çoğu cinayette fail dayanamaz ve çoğu zaman kendisi teslim olur. çünkü cinayet diğer suç ve günahlar gibi değildir. cinayet anını, bilhassa maktulün son anlarını katiller hiçbir zaman unutamaz.

    savunmasız ve elleri bağlı halde bulunan birini infaz etmek, infazı gerçekleştiren askerler için sonradan huzursuzluk yaratmıştır. birçok orduda bu durum tarih boyunca problem haline gelmiştir.

    bu problemi aşabilmek için devletlerin bulduğu ilk çözüm, infazın birden fazla asker tarafından gerçekleşmesidir. ilk idam mangalarının tarihi m.s. 200'lere kadar gidiyor. peki elleri kolları zaten bağlı olan ve kaçma ihtimali bulunmayan bir kurban için neden birden fazla askerden oluşan bir mangaya ihtiyaç duyuluyor?

    ıı. dünya savaşı sonrası gerçekleşen şuradaki idamda görüleceği üzere, tek bir infaz için 10 kadar asker tahsis edilir. bu askerlerin silahlarından birkaçında gerçek mermi vardır. diğerleri kurusıkıdır. ateş emri verilince askerler ateş eder. ancak hangisi gerçekten kurbanı öldürmüştür, bu muallak bırakılır ki askerler kendilerini sorumlu hissetmesin, zihinleri rahatlasın. her idam için mangaya ait silahlardaki kurşunlar random yenilenir. manga gider ve tekrar gelir. tabi bu söylediğim şey, çoğunlukla savaşın sona erdiği, cephane, asker ve zaman sıkıntısının bulunmadığı olağan dönemler için geçerlidir. bu arada idam mangasının varlığı, infazdan vicdanen rahatsız olabilecek bazı askerlerin doğrudan mahkumu değil de, az öteyi hedef alıp ateş edebilmesine de olanak sağlar. nasıl olsa 10 asker arasından öldürme isteğine haiz biri illa ki çıkacaktır.

    infaz eden kişileri vicdan azabından ve korkudan korumak için alınan diğer bir önlem de kurbanın gözlerini bağlamaktır. birini gözlerinin içine bakarak öldürmek ve onun can çekiştiğini görmek, öldüren kişinin ruhunda büyük yaralar açar. filmlerde böcek gibi insan öldürüldüğüne ve ölümden sonra hayatın normal şekilde devam ettiğine bakmayın siz. savaş dönemleri de dahil olmak üzere can çekişen birinin yüzündeki korku ve dehşet ifadesi asla unutulmaz. şahsen ben kurban bayramlarında küçükken tanık olduğum birkaç kurban merasimini hep hatırlarım. bazen de rüyama girer. boğazı kesilen hayvanın gözlerindeki dehşet ifadesini asla unutmam. eğer aynı şekilde bir insanın katline tanık olsaydım, kurbanın yüzündeki ifadeleri unutmam mümkün olabilir miydi? hele hele öldüren bensem, geri kalan ömrümü sağlıklı geçirmem kesinlikle mümkün olmazdı.

    ölen veya ölmekte olan bir insanın bakışları kadar dehşet ve korku verici başka bir şey yoktur. korku filmlerinde de en çok bu işlenir.

    tarihte halka ibret olsun diye yapılan halka açık idamlarda kurbanların yüzleri bilerek açık bırakılmıştır ki halk can çekişme anına tanık olsun, korksun ve ibret alsın.

    bu his, asırlardır deneyimlenen bir şey olduğu için de sadece kurbanı cezalandırma amacı taşıyan infazlarda kurbanın gözleri bağlanır. yani gözleri bağlamak kurbanın iyiliğinden ziyade, celladın ve yaşayanların iyiliği içindir.

    günümüzde de bir yerde bir ceset bulunduğunda da ilk iş olarak bir gazete parçası veya bir bez mutlaka bir şeyler bulunur ve maktulün yüzü/gözleri örtülür.

    3) merhameti engellemek.

    birçok filmde denk gelmişsinizdir. eleman düşmanını yakalar. diz çöktürür. ellerini boynunun arkasına kaldırtır. vurmak ister ama bir türlü vuramaz. git gel yaşar. hatta yakaladığı kişiye bağırır. bana öyle bakma der. kafasını eğdirir. göz temasını kesmek ister. yine de vuramaz. yıllardır intikam ateşiyle yansa bile merhamet eder.

    tarihte de bunun birçok örneği vardır. karar vericilerin pek hoşuna gitmez bu. çünkü onlara göre devletler merhametle değil, tavizsiz kanla ve güçle idare edilir. haliyle kusursuz bir infaz için cellat ve mahkum arasındaki duygu alışverişini kesmek gerekir. bazen gözleri bağlamak yetmez, ağız bantlanır ve kafaya hatta tüm vücuda çuval geçirilir.

    4) kurbanın gözlerinin açık olduğu bazı infazlarda, ateş anında kurbanların kendilerini korumak için ellerini siper ettiği görülmüştür. bu da idam törenlerine gölge düşürmüş ve idamın tekrarlanmasına yol açmıştır.

    bu nedenle mahkumun el ve ayaklarıyla birlikte gözleri de bağlanmış ki mahkum pasifize olsun ve idamın seyrine göre aksiyon alamasın.

    yani sabahın 4’ünde bu konu neden bu kadar ilgimi çekti bilmiyorum. kendini tanrı yerine koyan insanoğlunun, bir yandan altından kalkamayacağı korkunç işlere burnunu sokup diğer yandan bunların yan etkilerine çocukça çareler bulması bana biraz komik geliyor.

    aslında infaz anında göz bağlama meselesinin özü şu: insanoğlu her zaman yaptığı şeyi yapıyor: yüzleşmeye ve hesap vermeye cesaret edemediği eylemlerin yarattığı korkulara, yani hakikatin en katıksız yüzüne kendince sansür uyguluyor. teknik olarak bir çocuk oyunundan farkı yok bunun. günlük ilişkilerde de çokça yaptığımız bir şey bu. sahip olduğumuz şeylerin ve yakınımızdaki insanların yüzleşmek istemediğimiz gerçeklerine perde çekmeye çalışıyoruz. yaklaşan felaketlere ve yapılan uyarılara kulağımızı tıkayıp günübirlik mutlulukların peşinden koşuyoruz. korkularımıza ve şifa bulmamız gereken yaralarımıza saçma sapan yamalar yaparak kendimizi avutuyoruz ve yapmamız gereken şeyleri erteliyoruz. bizi adım adım çöküşe sürükleyen ilginç bir teslimiyet ve kadercilik hali bu. aslında böyle yaparak korkuyu yok etmiş olmuyoruz. geçici rahatlamadan başka faydası yok bunların. korkularımızı bilinç altına süpürüyoruz. onlar da bize uzun vadede envai türden travma olarak geri dönüyor. sonra bir bakıyoruz ki elimiz kolumuz tutuk, sözde güvendiğimiz insanların elinde tetik, gözleri bağlanan biz olmuşuz.

  • adam en ünlü olduğu zaman 18 ay askerlik yapmış daha ne yapsın lan?

    edit:
    bolca miktarda mesaj alıyorum genelde yaşı yetmeyen yazar yahut çaylaklardan;
    askere 2000- 2001 yılında gitmiştir. o yıla kadar 1200'ün üzerinde gösteriye türkiye, avrupa ve amerika'da çıkmıştır.
    senaryosunu da yazdığı her şey çok güzel olacak filminde 1998 yılında başrol oynamış ve film o zaman 1.8 milyon izlenmiştir.(yurtiçi ve yurtdışı) reklamlar, star tv'de yayınlanan gösterileri vs. vs. yani en aktif döneminde 18 ay, er olarak yapmıştır askerliği.

    aynı dönemde askerlik yapması beklenen ve ünlü olan tarkan ise çeşitli yollardan askerlikten kaçmış ve bedelli açıklanınca da o şekilde yırtmıştır.

    bu entry bedelli yapanları kötülemek için yazılmamıştır, cem yılmaz'ın kendisi de gösterilerinde bedelli olsaydı yapacağını söylemiştir.

    edit 2:
    cemcim gösteri için vip bilet 2 kişilik olsun cnm, optm by!

    edit 3: cem çok cimrisin olm lan

  • ülkede uzun zamandır görülmeyen agresif seküler davranışı zannedip bir sevinçle/hevesle tıkladığım fakat kendi halinde eğlenen insanlar gördüğüm eğlence. iyicene pıstırdılar sizi, kimseye rahatsızlık vermeden normal eğlenmenizde bile lokmalarınızı sayıyor, ne yiyip içtiğinize karışıyorlar, siz de bunu normal karşılıyorsunuz.

    nasıl olsa her halükarda mağdurlar, bari gerçekten mağdur olsunlar istedim, olmamış. ı-ıh.

  • binlerce yıl boyunca suçlular ezilerek ölüme mahkum bırakıldılar. uygulamanın en popüler kullanımı salem cadı mahkemeleri döneminde gerçekleşmiştir.

    eğer ezilerek ölüme mahkum edildiyseniz felaket bir sonla karşı karşıyaydınız. zemine bağlandıktan sonra ölene kadar azar azar artan yoğunlukta bir ağırlığa mahkum bırakılırdınız.

    bu idam yönteminin en eski örneklerinden biri 4.000 yıl önce iyi eğitilmiş bir filin yetkililere itaat etmeyi reddeden bir mahkumu ezdiği güneydoğu asya'da görülmüştür.

    bu şekilde idama mahkum olan kişi şanslı ise fil kendisini bir çırpıda, bözek gibi ezerdi. eğer şanssız ise, fil eğitiminin hakkını vererek yavaş yavaş baskıyı arttırır ve maksimum acı ile ölmenizi sağlardı.

    ağırlık bir fil ya da insanlar tarafından uygulansın sonuç her zaman aynıydı; ölüm.

    pers imparatorluğu (bugünkü ırak), kartaca (bugünkü tunus) ve antik roma gibi ülkelerde kullanıldığına dair anekdot niteliğinde kanıtlar vardır. dünyadaki hemen hemen her ülkede ezilerek ya da preslenerek idam yöntemi uygulanmıştır.

    güneydoğu asya'da, özellikle hindistan'da filler kullanıldı ve uygulamanın son kaydedilen kullanımı 1914 yılında gerçekleşti. kartacalılar ve antik romalılar da uygulamayı kullandılar ancak eğitilmeleri daha kolay olduğu için aslan ve ayıları kullandılar.

    ingiltere'de bu uygulama işkence yöntemi olarak kullanıldı. yöntem, kişilerim suçlu veya suçsuz olduğunu kabul etmeyen sanıklara uygulandı. mahkeme, yeterli baskıyla - kelimenin tam anlamıyla - karşılaşınca sanıkların suçu itiraf edeceğini, suçsuzlarsa sessiz kalacaklarını düşünüyordu.

    basit bir itiraf sonucu işkence son bulabiliyordu ancak birçokları için ölmek, işlemedikleri bir suçu üstlenmekten daha kabul edilebilirdi.

    yöntemin amerika birleşik devletleri'nde salem cadı mahkemeleri sırasında kullanılan tek örneği 1692 yılında uygulanmıştır.

    massachusetts'in, danvers kasabasında başarılı bir çiftçi olan giles corey, yerel kadınlar tarafından büyücülükle suçlandı. suçlamalar genellikle toplulukta pek sevilmeyen insanlara karşı yapıldı ve corey, hüküm giymiş bir elma hırsızını öldüresiye dövdükten sonra bu kategoriye dahil edildi. corey de dahil olmak üzere yaklaşık 200 kişi büyücülükle suçlandı.

    corey'in iki seçeneği vardı. ya kangaroo court*'da büyük olasılıkla suçlu bulunacağı bir yargılamaya savunma verecekti ya da savunma yapmayı reddedecek ve sessiz kalacaktı. sessiz kalması durumunda ezilerek suçu itiraf etmeye zorlanacağını biliyordu ancak güçlü bir duruş sergileyerek onurlu bir şekilde ölmeyi ve akrabalarının topraklarını ellerinde tutmasını sağlamayı seçti.

    hakim samuel sewall günlüğünde idamı şu şekilde anlattı:
    "giles'ın çırılçıplak soyunması ve yüzü yukarı bakacak şekilde yere uzanması istendi. daha sonra üzerine bir tahta yerleştirildi ve tahtanın üstüne şerif george corwin tarafından birer birer büyük taşlar yerleştirdi. corey'in sessiz kaldığı iki günlük işkencenin ardından itiraf etmesi istendi ancak bu gerçekleşmedi. 19 eylül 1692'de ağırlık altında geçirdiği 3. günün ardından öldü."

    son sözleri “daha fazla ağırlık” oldu. corey'in ezilerek idam edilmesi, salem cadı mahkemelerinin yerel halk tarafından işleme şeklinin değiştirmesine neden oldu. görsel

    ingiltere'nin sözde "aydınlanma çağı", ezerek idam pratiğine yeni bir bakış açısı getirdi. uygulama 18. yüzyılın başlarında yasal iken 1772'de yasa dışı ilan edildi.

    ancak uygulamanın yasaklanması daha büyük mağduriyetlere neden oldu. savunmayı reddeden bir sanık direkt olarak suçlu kabul edildi ve mahkum edildi. mülklerine kraliyet tarafından el konuldu ve ailesi sefalete sürüklendi.

    uygulama yürürlükteyken kişi suçu kabul etmese de ölümü tercih ederek mallarının ailesinde kalmasını sağlayabiliyordu.

    kaynak

  • öncelikle belirteyim; bu tespitim yaklaşık değer olmakla birlikte kesinlikle sallamasyon veya tahmini değer değil, birazdan size elimdeki kanıtlarla açıklayacağım üzere acı bir gerçektir.

    gelelim bu orana nasıl ulaştığıma.*

    efendim ben yaptığım iş dolayısıyla aylık 650.000 cirosu olan bir süpermarketin 1 yıllık tüm satış kayıtlarına ayrıntılı olarak (ürün, adet, tutar bazlı) ulaşabilen biriyim. geçen yıldan beri 4-5 defa zam dalgası gelmesine rağmen tüik'in yıllık enflasyonu sürekli yüzde 20 civarı açıklaması neticesinde (bkz: 3 nisan 2019 tüik enflasyon açıklaması) ben bu oyunu bozarım deyip kolları sıvadım.

    başlıyoruz

    ilk olarak bütün ürünlerin 1 mayıs 2018 ve 10 mayıs 2019 fiyatlarını excel'de listeledim. uzun süredir satılmadığı için fiyatı değişmeyen ürünleri ayıkladıktan sonra ürünlerin 1 yıllık fiyat değişimini ve ardından bu değişimlerin aritmetik ortalamasını hesapladım. bulduğum sonuç; %34 oldu.

    sonuç bu haliyle içime sinmedi, çünkü sizin gibi ben de farkındayım enflasyon çok daha yüksek. bu sefer aritmetik ortalama yerine ağırlıklı ortalama alma kararı aldım. bu sefer fiyatı değişmeyenleri bile listeden çıkarmadım ve bütün ürünleri satış tutarına göre (1 yılda o üründen elde edilen toplam hasılat) sıraladım ve bu hasılata göre zamların ağırlıklı ortalamasını aldığımda karşıma şöyle bir tablo çıktı;

    ----------------------aritmetik ortalama---------ağırlıklı ortalama*
    ilk 10 ürün*;-------------%61,94----------------------%64,06
    ilk 50 ürün;--------------%42,50----------------------%49,75
    ilk 100 ürün;-------------%45,98----------------------%49,82
    bütün ürünler;----------%26,89----------------------%42,25
    (*)hasılatı en çok olan ürünler sırasıyla; patates, ekmek, karpuz, domates, tavuk*, domates salkım, kıvırcık, kuru soğan, kıymalık dana eti, patlıcan. (bkz: enflasyon sepetinde asıl olması gereken ürünler)

    yeterli mi? değil :) fazla bilgi göz çıkarmaz diyelim ve bir de hasılat yerine satış miktarına (kg. veya adet olarak) göre ağırlıklı ortalama alalım.;

    ----------------------aritmetik ortalama---------ağırlıklı ortalama*
    ilk 10 ürün**;------------%63,37----------------------%56,99
    ilk 50 ürün;--------------%53,78-----------------------%54,83
    ilk 100 ürün;-------------%49,53----------------------%53,77
    bütün ürünler;----------%26,89----------------------%47,34
    (**)en çok satılan ürünler sırasıyla; ekmek, karpuz, patates, maydanoz, domates, kıvırcık, kuru soğan, portakal, salatalık, patlıcan.

    reyon bazlı ortalama zamlar ise karşımıza şu şekilde çıkıyor;

    ----------------------aritmetik----------tutar bazlı---------adet bazlı
    kasap;--------------%21,76--------------%27,18------------%35,57
    kuruyemiş;--------%21,93--------------%24,66------------%23,53
    manav;-------------%62,91--------------%67,46------------%65,38
    tekel;----------------%21,65--------------%19,45-----------%19,72
    temel gıda;--------%31,11--------------%23,77------------%27,48
    temizlik;------------%38,85--------------%37,09-----------%38,25

    kafanızda bir şeyler şekillenmeye başladı değil mi? hiçbir kesin sonuca varamıyorsak bile şu rakamlar karşısında enflasyonu %40'ın altında açıklamak milletin aklıyla alay etmek değil de nedir?

    bitmedi, devam ediyoruz.

    elimde bütün ürünlere ait, bütün firmaların uyguladığı ortalama zamlar var
    ancak gg gerekçesiyle burda paylaşamıyorum. onun yerine bunları firma ismi vermeden yad edelim;

    ülkemize ait en büyük 3 bisküvi-çikolata markasının yıllık ortalama zam miktarları; %26, %36, %41
    en yaygın bebek mamalarından biri; %41
    en yaygın 3 bebek bezi; %41, %42, %61
    domates salçaları*; %75, %117, %73, %123
    ayçiçek yağı*; %29, %30
    makarna; %31
    un*; %40, %44
    baharat; %37
    bütün tavuk; %49
    temizlik ürünleri markaları; %41, %33, %51, %48, %70, %61, %71, %42, %54, %39, %56, %45...
    şampuan; %28, %22, %18, %15, %47, %31
    hijyenik ped; %47, %55,
    tuvalet kağıdı-peçete; %78, %59, %31, %42, %62
    pirinç; baldo %51, osmancık %31
    yufka; %46
    bakliyat; %35, %29
    su; %40
    peynir; %41, %19, %23, %38

    bir hışımla yazabildiklerim bunlar. ürün ürün, firma firma merak eden arkadaşlar yeşillendirebilir. ayrıca bu son yazdığım oranlar aritmetik ortalama yani en düşük oranlar.

    hal-i pürmelalimiz budur...

    edit: bu orana sadece market fiyatları üzerinden ulaştık ki çoğu dolardan en az etkilenen yerli ürün. %99'u yerli olan manavda ortalama hiçbir şekilde %60'ın altına inmiyor. çoğu ithal ürünlerden oluşan diğer sektörleri eklediğimizde enflasyon benim hesapladığımdan ne kadar düşük çıkabilir? yorumu size bırakıyorum. değinen arkadaşlara teşekkürler.

    edit2: çok mesaj geldiği için kayıtsız kalamadım. bu oranların hesabında gramajı düşürülen ürünler dikkate alınmadı arkadaşlar. ne kadar etkiler bilemiyorum ancak tek başına ekmeğin gramajının düşürülmesinin hesaba katılması bile 1-2 puan oynatır bu oranları diye düşünüyorum.