hesabın var mı? giriş yap

  • evrendeki en eski kara deliği keşfeden teleskop.

    james webb uzay teleskobu (jwst), evrenin 13 milyar yıllık geçmişinde gizlenen 1,6 milyon güneş kütlesine sahip antik bir canavar olan şimdiye kadar görülen en eski kara deliği tespit etti.

    kameraları sayesinde evrenin başlangıcına kadar geriye bakabilen james webb uzay teleskobu, bebek galaksi gn-z11'in merkezindeki süper kütleli kara deliği evrenin başlangıcından sadece 440 milyon yıl sonra tespit etti.

    ve uzay-zaman yırtığı tek başına değil, kozmik şafak sırasında - büyük patlama'dan yaklaşık 100 milyon yıl sonra genç evrenin bir milyar yıl boyunca parlamaya başladığı dönem - kendilerini korkunç boyutlara ulaştıran sayısız kara delikten biri.

    evren başladıktan sonra kozmik girdapların nasıl bu kadar hızlı büyüdüğü açık değildir. ancak bu soruya yanıt aramak, samanyolu da dahil olmak üzere tüm galaksilerin çapasını belirleyen günümüzün süper kütleli kara deliklerinin nasıl bu kadar akıl almaz boyutlara ulaştığını açıklamaya yardımcı olabilir. araştırmacılar bulgularını bu yılın başlarında ön baskı veritabanı arxiv'de yayınladılar, ancak araştırma henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi.

    cambridge üniversitesi'nde astrofizik profesörü olan başyazar roberto maiolino live science'a yaptığı açıklamada, erken evrendeki kara deliklerin "yerel [günümüz] evreninde olduğu gibi sessizce ve yavaşça büyüyemeyeceğini" söyledi. "bazı tuhaf doğumlar ya da oluşumlar ve bazı tuhaf büyümeler yaşamış olmalılar."

    günümüze daha yakın olan astronomlar, kara deliklerin dev yıldızların çöküşünden doğduğuna inanıyor. ancak nasıl ortaya çıkarlarsa çıksınlar, durmaksızın gaz, toz, yıldız ve diğer kara delikleri yiyerek büyürler. ziyafet çekerken, sürtünme kara deliklerin ağzında dönen malzemenin ısınmasına neden olur ve teleskoplar tarafından tespit edilebilen ışık yayarak onları aktif galaktik çekirdeklere (agn) dönüştürür.

    en uç agn'ler, güneşten milyarlarca kat daha ağır olan ve gaz kozalarını en parlak yıldızlardan trilyonlarca kat daha parlak ışık patlamalarıyla döken süper kütleli kara delikler olan kuasarlardır.

    ışık uzay boşluğunda sabit bir hızla hareket ettiğinden, bilim insanları evrenin ne kadar derinine bakarlarsa, o kadar uzak ışığı yakalarlar ve zamanda o kadar geriye giderler. yeni çalışmada kara deliği tespit etmek için gökbilimciler gökyüzünü iki kızılötesi kamerayla taradılar - jwst'nin orta kızılötesi aracı (mırı) ve yakın kızılötesi kamera - ve ışığı bileşen frekanslarına ayırmak için kameraların yerleşik spektrograflarını kullandılar.

    evrenin ilk yıllarına ait bu soluk parıltıları ayrıştırarak, ışığın içerdiği frekanslar arasında beklenmedik bir artış buldular - bu, bir kara deliğin etrafındaki sıcak maddenin evrene soluk ışık izleri yaydığının önemli bir işaretidir.

    bu erken kara deliklerin nasıl bu kadar hızlı büyüdüklerine dair en popüler açıklamalar, dev gaz bulutlarının ani çöküşünden oluştukları ya da yıldız ve kara delik kümeleri arasındaki birçok birleşmeden geldikleri yönündedir.

    bununla birlikte, gökbilimciler bu kara deliklerden bazılarının, evren başladıktan hemen sonra ve hatta bazı teorilerde daha önce yaratıldığı düşünülen varsayılan "ilkel" kara delikler tarafından tohumlanmış olabileceğini göz ardı etmediler.

    maiolino, "[doğrudan çökmenin] bir kara delik oluşturmanın tek yolu olduğu çok açık değil, çünkü bunun gerçekleşmesi için bazı özel koşullara ihtiyacınız var" dedi. "bozulmamış bir bulut olması, henüz ilk yıldızlar tarafından yapılan ağır elementlerle zenginleştirilmiş olması ve oldukça büyük olması gerekir - 10.000 ila bir milyon güneş kütlesine kadar."

    böyle bir bulutun çok hızlı soğumasını ve önce büyük yıldızlara çökmesini önlemek için, muhtemelen yakındaki bir galaksiden veya kara delikten gelen morötesi ışıkla da ışınlanmalıdır.

    maiolino, "yani bulutun [patlayan yıldız malzemesini emerek] zenginleşmediği, aynı zamanda çok fazla foton üreten başka bir galaksinin yanında olduğu bu tuhaf duruma ihtiyacınız var" dedi. "yani ille de tek bir senaryo aramıyoruz, aslında iki ya da daha fazla senaryo devrede olabilir."

    ben turner - livescience.com

  • gündem malum. iş yerinde sıkıldığımda herkes gibi benim de imdadıma değişik grupların yayın organları yetişiyor bu ara. tabi ki de bunların arasında açık ara lider yine habervaktim.com.

    diğer gelişmelerde olduğu gibi erdoğan bayraktar'ın istifasını tüm gazeteler nasıl görmüş diye eğlenirken habervaktim'de karşıma bu manşet çıktı:

    chp'de bir istifa depremi daha!*

    antalya'nın merkez ilçelerinden kepez'de chp'nin belediye başkan aday adayı olan zeki başaran, eski ak partili erdal öner'in aday gösterilmesi üzerine partisinden istifa etti.

    sanırım gündemin hızına yetişemeyip delirip inzivaya çekileceğim artık. chp kepez belediye başkan aday adayı da istifa ettiyse ülke gerçekten karışmış olmalı. bakalım taraf'ta bu haberi görücek yürek var mı?

  • 11 yaşında ölen kardeşin mezarını uzun süre sonra ziyaret edip, mezarın üzerindeki defne ağacının* ne kadar büyüdüğünü fark etmek.. dönüş yolu boyunca babayla tek kelime konuşamamak.. yol boyunca repeate alınmış halde sadece tek bir cümleyi tekrarlayıp duran iç sesi susturamamak; " aman da aman büyümüş de kocaman defne ağacı olmuş aslan kardeşim"..
    takip eden günlerde aynanın önündeki defne yaprağını arada bir koklayıp, okşamak..
    çok daha sonra aynı yapraktan babanın cüzdanında bulmak..

  • zamanında sahiplerinin gezi'de eylem yapan muhalif gençlere "it, köpek" diyebildiği kızılkayalar, dünya'nın en iyi ıslak hamburgerini bedava bile dağıtsa almayacağım için beni ilgilendirmeyen fiyattır.

    bunların hepsi kardeş, amca çocuğu servet gider memiş gelir.

  • özge özpirinçci.

    de bağlacını yanlış yazmıştı, uyardım kibar bir dille. engelledi bi de dalga geçti “bi de bunlar var twitter’ın tdkcıları” minvalinde. o gün bugündür sevmem, basit biri olduğunu düşünürüm hep. aslında bence iyi insan, eğilip bükülenlerden değil en azından; ama basit işte birazcık. hala denk geldikçe dikkat ederim mecralarda aynı tas aynı hamam.

    edit: soy ismi özpirinçci imiş onu düzelttim. daha isimde “sert ünsüzlerin benzeşmesi” kuralı ihlal edilmiş, salaklık bende ki bağlaçlara takılıyorum.

    edit 2: beni haksız çıkarmadığın için teşekkürler ösgecim

  • massachusetts general hospital tarafından, fareler üzerinde yapılan çalışmayla ortaya koyulan etki. yapılan çalışmalarda uykunun, koroner arter hastalığını önleyici bir etkisi olduğunu tespit etmişler.

    uykunun, enflamatuar hücrelerin kemik iliğindeki üretimi ve kan damarlarının sağlığını düzenlemeye yardımcı olduğunu ve bunun tersine, uykudaki bozulmanın, enflamatuar hücre üretiminin kontrolünü bozduğunu, daha fazla iltihaplanma ve daha fazla kalp hastalığına yol açtığını keşfetmişler. ayrıca, beyindeki uyanıklığı kontrol ettiği bilinen bir hormonun kemik iliğindeki süreçleri nasıl kontrol ettiğini ve kardiyovasküler hastalıklara karşı nasıl koruduğunu belirlediklerini ifade etmişler.

    yetersiz uykuda aterosklerozun nasıl arttığını araştırmak için, genetik olarak, gürültü ya da rahatsızlıktan dolayı sürekli uyanmakta olan birinin deneyimine benzer şekilde, uykularını tekrarlayan kesintiler için ateroslseroz geliştirmek üzere programlanmış fareler üzerinde deney yapmışlar. normalde uyumaya izin verilen aynı suştan hayvanlara kıyasla, kilo aldırmayan farelerde kolesterol düzeyleri veya glukoz toleransında herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen, uykuda parçalanmaya maruz kalanlar daha büyük arteriyel plaklar geliştirmiş ve daha yüksek monosit ve nötrofil seviyeleri gözlenmiş.

    diğer deneyler, uykudan mahrum farelerin, beyaz kan hücrelerine yol açan kök hücrelerindeki kemik iliklerinde üretimde yaklaşık iki kat artış olduğu ortaya çıkmış. beyin yapısında üretilen, hipotalamus adı verilen ve uykunun düzenlenmesinde rol oynadığı bilinen hormonun, beyaz kan hücresi üretimini kontrol etmede beklenmeyen bir rol oynadığı bulunmuş. normalde hayvanlar ve insanlarda uyanıkken yüksek seviyelerde üretilirken, uykusuz farelerde hipokretin seviyeleri önemli ölçüde azaldığı görülmüş.

    https://www.sciencedaily.com/…9/02/190213132317.htm

  • --- spoiler ---

    lady stark'in turk oldugunu kanitlayan dizi olmustur kesinlikle.
    kapi actiricam size bahanesiyle gitti ogluna kizina kismet buldu, evlendirdi, geri dondu. bu kadin sadece turk olabilir, iddia etmeyin.

    --- spoiler ---