arap sabunu

• kimse kullanmıyor artık.
  
  çocukluğumun istanbul kokusu. sömestr tatili için geldiğimde, büyük annemin apartmanı, teyzemlerin apartmanı, amcamların apartmanı... arap sabunu kokardı. dışardaki kömür kokusu, yeni temizlenmiş mozaik desenli zeminli apartmana girince biter, kurabiye (kurabiye pişerdi o zaman sıklıkla evlerde) kokusuyla karışık arap sabunu kokusu sarardı tatil günlerimi.
  
  bir de her gördüğümde yemek isterdim böyle mıncık mıncık..
  
  olsa da yesek.. kurabiyeden söz ediyorum..
• kokulu sabun.
  
  yıllar önce gençtim daha
  otuzunda bile değil
  bir çocuk babası
  babasız çocuk.
  osmanağa cami.
  öğle namazı
  rekatı bilmez idim kıldım namazı.
  seslendiler.
  bir oda
  bir masa
  masada babam.
  bir adam, elinde sünger
  yanı başında kaynayan kazan.
  maşrapaya dolduruyor suyu babama döküyor.
  babam buhar, babam arap sabunu kokuyor.
  adam diyor dua oku.
  baba diyorum içimden yakmaz merak etme bu su,
  arap sabunu kokuyor bak.
  babam bakmıyor,
  babam upuzun yatıyor.
  arap sabunu hala kokuyor.
• arap kelimesinin arapçada 2 farklı anlamı vardır; ırk adı olan arap, ki buradaki arap kelimesi 'ayn' harfi ile başlar. 'ihtiyaç' anlamına gelen arap kelimesi, ki buradaki arap kelimesi 'elif' harfi ile başlar. 'arap sabunu'ndaki 'arap' kelimesinin ırk olanla ilgisi yok, ihtiyaç anlamı var, yani her türlü ihtiyaç için kullanılan sabun anlamındadır.
  zaten arap sabununu arapların bulmadığı biliniyor, finikeliler döneminde kullanıldığı yönünde rivayetler var.
• arap sabunu (potasyum sabunu ya da yumuşak sabun olarak da bilinir) denen bu sabun ev işlerinde ya da sanayide kullanılır. arap sabunu üretiminde kullanılan sıvı yağlar, keten, kenevir, karanfil ve balıktan çıkarılan yağlardır. bazlı çözelti, bir potasyum çözeltisidir (koh). palmitik, stearik veya oleik asitin potasyum tuzları arap sabunu olarak bilinir. zayıf bir çözelti, sonra da sabunlaşacak sıvı yağ konur ve kütle kaynama noktasına yakın ısıtılır ve karıştırılır. en sonunda kostik çözelti eklenir. yüzeyde köpük kalmayınca ve kaynama düzenli bir hale gelince, pişme tamamlanır. ayrıca, tatlı badem yağından hareketle badem yağı sabunu, sodyum silikat içeren sert bir sabun olan silikatli sabun, %10-15 sert sabun, kum, çakıl taşı ya da toz haldeki sünger taşı karışımı olan mineral sabun gibi başka sabunlar da üretilir. arap sabunu, 5ºc'nin altında donmaya başlarken, 25ºc'den sonraki sıcaklıklarda buharlaşmaya başlar.
  sabun konusu en çok merak edilen ve en sık sorulan sorulardan biri olduğu için burada bu konu hakkında fazladan birkaç şey daha söylemek istiyorum.
  altı karbondan yüksek yağ asitlerinin metallerle yaptıkları tuzlara "sabun" denir. sodyum ve potasyum sabunları suda erirler. ancak diğer metallerin tuzları (sabunları) genellikle erimezler ve temizleyici değillerdir. potasyum sabunları sodyum sabunlarından daha fazla yumuşaktır ve daha çabuk erirler. doymamış yağ asitlerinin verdiği sabunlar doymuş olanlara oranla suda ve alkolde daha fazla erir. alkali metal sabunları eter, benzol ve kloroformda erimezler. ağır metallerin sabunları erimez.
  piyasada satılan sabunlar aynı yağ asitlerinin sodyum tuzlarıdır. bunlarda suyun sertliğini gidermek için sodyum karbonat ve sodyum silikat vardır. palmitik, stearik veya oleik asitin potasyum tuzları arap sabunu olarak bilinir. uzun zincirli yağ asitlerinin kalsiyum sabunları motor yağlarının katımında bulunur. alüminyum sabunları ise dayanıklı jeller oluşturduklarından endüstride kullanım alanı bulmuştur.
  sabunların asit ortamda bozulmaları ve sert sularda çözünmeyen toprak alkali sabunlarına dönüşmeleri kullanımda sakıncalar doğurduğundan deterjan adı verilen temizleyiciler geliştirilmiştir. deterjanlarda yağ asitlerinin tuzlarıdır. bütün deterjanlar nötr, katyonik veya sabunlarda olduğu üzere anyonik olabilen hidrofilik bir grupla birlikte hidrofobik hidrokarbon yapısına sahiptir.
  
  kaynak: http://www.biltek.tubitak.gov.tr/…rak_ettikleriniz/
• allerjik sebeplerle diğer temizlik maddelerini (bir çamaşır suyu olsun, efendime söyleyeyim cif vs. olsun) kullanamayanların kurtarıcısıdır. yerlerde emeklemekte olan bir takım insan yavrularının bulunduğu evlerde kullanımı son derece münasiptir. mis gibi kokar. ucuzdur üstelik. daha ne istesin ev hanımı...
• bebek gelecek deterjan olarak ne kullansak ki diye düşünürkene hatırladığım temiz, doğa dostu her boku temizleyen temizleyici. bizim bebeğen bokunu da temizlemesi için kullancaz galiba.
  
  çamaşır yoğunluğuna göre iki-iki buçuk çorba kaşığı arap sabununu sıcak suda eritip, içine yarım çorba kaşığı çamaşır soda ekleyip iyice karıştıp erittikten sonra. makine su alırken deterjan gözüne döküyorsun. ilk parti bebek eşyaları şu an makinede bakalım ne olacak akibeti.
  
  eğer yumuşatıcı gözüne sirke eklersen yumuşacık oluyormuş ama ben sirke sevmiyorum, limon sıksam olur mu acaba.
  
  çamaşır bittikten sonra gelen ekleme: sabunu biraz fazla koymuşuz beyazlar bembeyaz, rekliler rep renkli çıktı. kontras basmışsın gibi oldu. öyle böyle değil harika oldu...
  
  şaka lan ne kontrastı, biraz arap sabunu kokuyor, yoksa bildiğin temiz işte. biraz sabun tozu eklemeye karar verdik kokusu güzel olsun diye ama sabunu abarmayın, erimezse makineyi tıkıyor.
  
  bir de şunu deneyeceğiz. yarın geliyor
  (bkz: nanomatik)
• en doğal temizleyici, mutfak hariç her yerde kullanıyorum. alıyorum kilosunu 3 liraya bir ay boyunca bütün evi temizliyorum en doğalından.
  
  sayesinde artık deterjan kullanmıyorum.
  
  öyle janjanlı, anti şakşaklı, ultra fantastik deterjanlardan kokusu dışında hiçbir farkı yok temizlik açısından. sağlık açısındansa ohooo kim bilir ne kadar farkı vardır. biraz makinenin içine çamaşırlara sürüyorum biraz deterjan gözüne suyla açıp koyuyorum. gayet güzel temizliyor. kısa programlarda çözünmeye vakti olmadığı için randıman alamıyorum pek. bulaşık makinesinde de deneyeceğim sonuçları paylaşırım.
  
  şu an piyasada buna en yakın deterjan markası ise etimatik.
• eskilerde satıldıgı sekliyle, agzı baglı yarı seffaf tombik naylon poşetlerin içinde bulunan sabun.
  eger dolu posetin uzerinde minik bir delik varsa, poşetin obur ucundan yavas yavas bastırınca içindeki sabun bir solucan misali kıvrilarak dışarı çıkar, bu isten garip bir haz alınması ile ve sabun nerdeyse bitene kadar bu ekstruzyon islemi devam eder - cocukken yani.
• yer silme konusunda oldukça başarılı sabun. az arap sabununu kovada sıcak su ile eritip üzerine soğuk su ekliyorsunuz ve en iyi yer silme sıvısına beş basan doğal bir temizlik ürününüz oluyor. evcil hayvanı ya da küçük çocuğu olanlar için tavsiye ederim. hatta banyoda kullanmayı dahi düşünmeye başladım.
• nebati yag, su, koh^* ve esanstan yapilir. 5 derecenin altinda donar, 25 derecenin uzerinde terler. oda sicakliginda normal haline döner.