• fiil kök veya gövdelerine getirilen “-ıp, -arak, -ınca, -ken, -leyin, -mez, -diğinde, -dıkça, -eli, -esiye, -ir…-mez, -casına, -a” ekleriyle oluşturulur.

    önemli bir kural;
    “metin içinde zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konmaz”
    lazım olur belki.
  • (bkz: zarf-fiil)
  • genelde idari ve hukuki metinlerde yaygın ve yanlış şekilde kullanılan hadise. genelde fiilin sonuna -ıp, -ip eki konarak kullanılıyor. ben tdk'de böyle bir kullanımını bulamadım. bir yandan da galat -ı meşhur hale gelip gelmediğinden de emin olamıyorum. yine de gözüme fazlasıyla batıyor. ilk entry'de bahsedilen virgül yasağı da genelde bu kullanımın akabinde deliniyor.

    mesela, "xxx durumda olup, ilgili işlem yapılmıştır." yüz kere görmüşsünüzdür bu kullanımı. araba ilanlarında bile insanlar bunu kullanıyor artık. işin komiği, yazıya ciddiyet vermek için kullanılıyor. burada "olup" kelimesinin fiilimsi olmadığı açık esasında. çünkü zarf - fiil, adı üstünde zarf olduğu için, fiile bir niteleme katmalı. örneğin, "gidip geldim." nasıl geldin?, gidip geldim. peki, "nasıl yapılmıştır?" cevap, "olup yapılmıştır.". sizce bu cevap soruyu tatmin ediyor mu? bence hayır.

    peki bu yanlışı nasıl doğrultabiliriz? ben genelde "-makla birlikte" eki ile cümleyi kotarıyorum. bazı durumlarda hiçbir ekle düzelmiyor cümle. o durumda da zahmet edip iki cümle kurmak gerekiyor. çünkü her cümle birbirine bir şekilde bağlanacak diye bir şey yok. zaten bu resmi yazılardaki tek cümle bağımlılığını da anlamıyorum. genelde yazıyı yazan, yazdığını hiç okumadığından bu anlatımın daha iyi olduğu, belki daha ciddi olduğu zannına kapılıyor. gerçek öyle değil.

    bu arada eleştirdiğim zarf fiil kullanımını da gereksiz uzun fiilsiz yazıları da biz hukukçular bela ettik ülkenin başına. en sık mahkeme kararlarında görürsünüz zaten bu iğrenç, paragraf olmaya yüz tutmuş tek fiilli, sonsuz fiilimsili cümleleri. gelin bunlara da paragrafımsı deyip rahatlayalım hatta.

    illa bu şekilde kullanacaksak önce bir tdk bunu kabul etsin. sonra virgül yasağı kaldırılsın, çünkü virgülsüz iyice boka sarıyor bu cümleler. bu kullanıma da yeni bir isim koyalım, keza bu bir fiilimsi değil. benim önerim, fiilimsimsi. evet, bu yapıyı kullanmak, en az bu kelime kadar saçma.

    edit: imla ve birkaç ekleme.
hesabın var mı? giriş yap