*

  • psikolojide boyle bir olay vardi yanlis hatirlamiyorsam; arada kalmak gibi bir sey.
    insani konturpiye hallerine sokar. isik tutulmus tavsanin dona kalmisligi kadar olmasa da insanda pek bir eylem yapamaz sekilde yaraticiliktan yoksun hallerde kalmak gibi somut belirtilerle kendini gosterir.
  • kaçınma kaçınma çatışması ve yaklaşma yaklaşma çatışmasının ekürisidir. hepsi de birbirinden beterdir, allah göstermeye.
  • (bkz: yanasma kacinma catismasi)
  • bir çatışma türüdür. bir davranışın aynı anda iki ayrı sonucu meydana getireceği (düşünülen) durumlarda oluşur.çatışma halindeki kişi için sözkonusu davranış, ya önce istenilen bir duruma sonra istenmeyen bir duruma yol açar; ya da önce istenilmeyen sonra istenilen bir duruma yol açar. fakat bu ikisi de aynı başlık altında incelenir.
    ikişer örnekle açıklamaya çalışacağım.

    yaklaşma uzaklaşma
    1.dondurma yemek.
    dondurma yemek güzeldir kişi bunu ister; fakat dondurma boğaz ağrısına sebep olabilir, ki bunu kimse istemez. dondurma yemeyi hayati bir sorun haline getirmiş hasta ruhlu bir adam için bu bir çatışmadır.
    2.seks yapmak
    seks güzel bişeydir. bekaret için de kullanışlıdır diyebiliriz. seks yaparsanız boğazınız ağrır.

    uzaklaşma yaklaşma
    1.ders çalışmak
    nefret bişeydir. kimse sevmez. ne sevsin. ama sınıf geçmek, iyi not almak onaylanan ve sevilen bir durumdur. çalışmazsanız iyi not da alamazsınız. (hemen itiraz etmeyin asi ergenler. bir şekilde ödüllendirildiği için, ödül için herkes ister. en basitinden onaylanmak bile güzeldir ki ayrıca gelecekte keşke inek olsaydım diyeceğiniz çok zaman yaşayacaksınız. çünkü bir ülke dolusu genç einstein, genç bill gates olamaz.)
    aslında tekrar düşündüm de, kısa vadede gözlemlenebilecek bir sonuç olması açısından bu sınavların adını koyalım: öss, kpss, mt sınavları.
    2.porno indirmek
    bilgisayarının, bağlantının yavaşlaması istemediğin bişey. ama onu yavaşlatmadan internetten movie indiremezsin.

    not: ikinci örnekleri sürekli olarak cinsel içerikli başlık açanların da anlayabilmesi adına faydalı olacağını düşündüğüm için verdim.
    (bkz: her insan örneklerini kendi evreninden seçer)
  • ingilizce karşılığı "approach-avoidance conflict" tir. bireyin amacının nesnesi olan birey ya da durumun hem olumlu hem de olumsuz yönlerinin olduğu durumlarda ortaya çıkmakta olup, çözülmesi diğer iki çatışma tipine göre en zor olan çatışma tipidir.

    yaklaşma ve kaçınma eğilimlerinin gücü, amaç nesnesine yönelik tutumunun şiddetine* bağlıdır. tutumunun şiddeti arttıkça yaklaşma ya da kaçınma eğilimleri de artar.

    örnek : hoslanılan kişiyi gormezden gelmek
    bireyi* ve "a" kişisini* yetişkin bireyler olarak kabul ettiğimiz bu örnekte, bireyin "a" kişisine karşı olumlu tutumu olduğundan, o kişiye karşı yaklaşma davranışı içine girmesi beklenecektir. bu yaklaşma davranışı iki şekilde olabilir: sözel yaklaşma davranışı ve fiziksel yaklaşma davranışı. buna göre olumlu tutumu olan birey, "a" kişisiyle sözel iletişim kurarak, aynı fiziksel ortamda bulunarak, fiziksel olarak yakın durarak ya da sözsüz iletişim kurarak yaklaşma davranışı içine girmek isteyecektir.

    bir yandan da "a" kişisine karşı bazı sebepler nedeniyle* cinsel içerikli bir olumlu tutum geliştirmemesi beklentisini* farkeder. bu durum, "toplum"un "a" kişisinin birey tarafından cinsel-eş* olarak görülmesinin istenmediği durumlarda ya da yalnızca cinselliğin ayıp gösterilerek büyütüldüğü toplumlarda ortaya çıkar.
    (bkz: cinselligin yasak olmasinin nedenleri)
    (bkz: hoslanılmaması gereken kisiden hoslanmak)
    (bkz: ben sana layık degilim)

    sonuçta birey, hem olumlu tutumdan kaynaklanan yaklaşma davranışını göstermek isteyecek hem de toplum tarafından cezalandırılma korkuları (sosyal dışlanma, reddedilme duygusu, ayıplanma gibi korkuları) nedeniyle "a" kişisinden kaçınma davranışı içine girecektir.

    bireyin hoşlandığı kişiden kaçınma nedenlerine ilişkin tutumunun, hoşlandığı kişiye yaklaşma nedenlerinden ağır bastığı noktada, hoşlandığı kişiyi görmezden gelme eğilimi artar. başka bir deyişle hissettiği baskı ve suçluluk duygusu ne kadar yoğun olursa "a" kişisinden o kadar kaçınmak ister.

    baskı sonucu benlik algısının zarar görmemesi ve dışlanmak, ayıplanmak gibi soyut cezalara maruz kalmamak için inkar, rasyonalizasyon gibi savunma mekanizmalarını kullanarak "a" kişisinden kaçınır. kullandığı savunma mekanizmalarının yetersiz kaldığı bir nokta olursa bilişsel çelişki yaşar. bilişsel çelişkinin sonradan yaşanmasının sebebi verilen örnekte bireyin zaten hoşlandığı kişiden kaçınmakta olduğu bilgisidir. halen kaçınmakta olan birey için gereksinim öncelikleri ve soyut çıkarları açısından önceliğin "a" kişisinde değil, kendi sosyal çevresinde olduğu düşünülmüştür.

    bireyin gereksinim öncelikleri ve benlik algısını* nereden desteklediği, başka bir deyişle kimden sosyal onay aldığı, bu noktada önemlidir. eğer "a" kişisiyle olası bir yakınlaşma* sonucu ödeyeceği mevcut sosyal çevre tarafından dışlanma, ayıplanma gibi bedeller bireyin benlik algısı için daha kritik önemde ` ise: arkadaşların mı daha önemli ben mi`, "a" kişisinden kaçınma eğilimi artar. (başka bir deyişle, çevresindekilerin bireyin "a" kişisinden hoşlanmasına verecekleri olumuz bir tepki, bireyi "a" kişisinin kendisinden hoşlanıp hoşlanmamasından daha çok etkiliyorsa, "a" kişisini unutmaya çalışacaktır)

    buna karşın "a" kişisiyle yakınlaşması, gereksinim öncelikleri ve "a" kişisinden / "a" kişisiyle olan yakınlaşmasının sonucu olarak sosyal onay alarak benlik algısını güçlendirecekse ve bu onun için daha önemliyse, yaşadığı çatışmaya karşın, "a" kişisine karşı olumlu tutumu ("a" kişisinden hoşlanması) devam eder.

    "a" kişisine karşı olumlu tutumu* arttıkça, kendisine baskı yaptığını, biçimlendirdiğini farkettiği toplumsal değerleri ve bunların uygulayıcısı olan yakın çevresini sorgulamaya başlar, bu bilişsel çelişkinin yaşandığı zamandır. bilişsel çelişki sonucu verilen kararla beraber, çevresinden kısmen de olsa uzaklaşmaya başlar. kendisini onlardan biri gibi görmemeye*başlar.

    benlik algısını yalnızca o kişilerin onayı ve değerleri üzerinden biçimlendirmemeye başlar ama benlik algısını desteklemede "a" kişisi daha kritik bir önemdedir artık. sonuç olarak "a" kişisiyle yakınlaşmaya çalışır. bu durumda "a" kişisiyle birlikte olursa, "a" kişisine karşı daha sahiplenici* olacağı tahmin edilebilir. bunun sebebi de bireyin değişmiş olan gereksinim öncelikleri ve değişmiş soyut çıkarlarınının ilişkili olduğu amaç nesnesininin varlığını korumak* ile ilgili olduğu düşünülmektedir. "a" kişisi tarafından reddedilirse, bu onun benlik algısını zedeler.

    not: her bilişsel çelişki süreci sonucu verilen kararda bireyin "karar sonrası bilişsel çelişki" yaşayacağı unutulmamalıdır. bunun anlamı şudur: birey ilk bilişsel çelişkisi sonucu her şeyi göze alıp "a" kişisine karşı yaklaşma davranışı göstermeye karar verdiğinde de, "a" kişisinden uzaklaşmaya karar verdiğinde de içinden "acaba doğru bir karar mı verdim, yoksa büyük bir hata mı yapıyorum?" çelişkisini yaşayacaktır ve vazgeçtiği seçenek ona daha çekici gelecektir. bu da yine soyut çıkarları ve gereksinim öncelikleri çerçevesinde yaptığı seçimi rasyonalize etmek ya da değiştirmekle devam edecektir*. verilecek kararın yönü ilk verdiği karardan beklentilerinin ve gereksinimlerinin ne kadarını karşılayabildiğine ve gereksinimleri karşılanmamasıyla ilgilidir. birey, karşılanan her gereksinimden sonra yeni bir gereksiniminin karşılanması beklentisine girecektir. yeni gereksinimler karşılanmadığında onları giderecek başka amaç nesneleri (yeni hoşlanılan kişi ya da yeni sosyal çevre) arayışı içine girecektir.

    ayrıca (bkz: benlik).
  • psikolojideki catismalardan sadece bir tanesi. bu catismada kisi bir durumu cok istemekte fakat; bu istedigi durum sonucunda olusabilecek kotu sonuclardan urktmektedir. burdan yakin; bir bayanin cinsel iliskiye girmek istemesi yaklasma, iliskiye girdikten sonra hamile kalmaktan korkmasina da kacinma, bu ikisi arasinda gidip gelmesine ise catisma diyoruz. sayet birlestirirsek; yaklasma kacinma catismasi ortaya cikiyor.
  • gülü seven dikenine katlanır durumu. cozumu en zor catisma turudur. hedef, birey icin hem olumlu, hem olumsuzdur. ornegin, kisi girisimci olmak istemektedir. kendini gostermek (amacin olumlu yonu) ve bazi buyuk hamleler atmak ister (basari gereksinimi). ancak girecegi kuresel pazar, cetrefilli ve bilinmeyenlerle doludur. ilk denemede basarisiz olma olasiligi yuksektir (amacin olumsuz yonu). bu nedenlerle bir turlu yeni atilim yapmayi goze alamaz (basaramama korkusu). bu catisma, hedefin olumlu yonu artirilarak veya olumsuz yonu azaltilarak cozulebilir.
  • çok flörtöz bir insanla birlikte olmak istiyorsunuz ama sadece sizinle flört etmesini bekliyorsanız, tam da böyle bir çatışmadasınızdır ya da dünyadan haberiniz yoktur.
  • bazen de irrasyonel çelişkiler barındıran çatışmadır.
    örnek: "döner istiyorum ama dönmesin istiyorum"
  • (bkz: bir insana hem aşık olmak hem nefret etmek)
hesabın var mı? giriş yap