• öncelikle, kısa tanımla başlamak istiyorum: "süper albümlerdir, direkt edinilmesi ve ekseriyetle hard bop açısından ders niteliği taşıdığından bolca dinlenmesi gerekmektedir."

    tanım: çok genç yaşta ustalık seviyesinde eserler veren ve genellikle sideman olarak yer alan piyano ve kontrbas virtüözünün birlikte çaldığı tüm albümlerden bahsediyorum. caz tarihinin belki de en iyi kontrbasçısı paul chambers. melankolik, durgun başlayan ve ardından takip edilmesi güçleşecek kadar hızlı ancak hatasız çalan, hüzünlü ve karanlık notaların efendisi, 33 yıllık hayatında caz tarihine sayısız eser bırakıp ansızın çekip giden büyük usta. en iyi albümlerde çalmış, hiçbir zaman ön plana çıkma arzusu olmamış ancak gerektiğinde arşesiyle tekniğindeki kusursuzluğu vurgulamaktan çekinmemiştir. jamaikalı-amerikalı wynton kelly ise "gospelesk blues piyanistliği"nin bir üst gömleği olarak tıpkı chambers gibi sayısız albümde sideman olarak yer almış, miles'tan coltrane'e "sağlam" işler yapan isimlerin gözdesi haline gelmiştir. 1950'lerde dizzy gillespie'nin yanında pişmiş, yirmi ikisinde yaşında john coltrane'in village vanguard ve birdland dahil birçok canlı performansında piyanist olarak yer almış, kind of blue'da freddie freeloader'a ses vermiş, red garland rahatsızlanınca üstlendiği "arka plan lideri" görevini bırakmamıştır.

    ikilinin "birlikte" çaldığı kayıtlarda ise bir ortaklık bulunmaktadıri: bu kayıtlar harikuladedir ve ön plandaki caz müzisyeni kim olursa olsun (miles davis, john coltrane, sonny stitt ya da cannonbll adderley) doğaçlamalar tadından yenmemekte, kelly blok akordan salf blues'a ilerlerken chambers yine karanlıkta/karanlık-ça yürüyüşünü sürdürmektedir.

    ikilinin "teorik olarak" ilk buluşması 1954-55 arası kaydedilen the eminent jay jay johnson adlı j.j. jonhson albümünde dikkati çekiyor. ancak o da ne? hayır, plaklarda adları birlikte yazılsa da hiçbir kayıtta birlikte çalmamışlar, birbirlerinin kayıtlarına karışmamışlar! ikilinin resmi olarak birlikte çaldığı ilk albümse 1957 başlarından lee morgan sextet. hard bop için 'bayrak taşıyan' bir albüm olduğunu yadsıyamayacağımız albümde gigi gryce ve benny golson da yer alıyor hatta. ardından birlikte çaldıkları sayısız session'la birlikte "mükemmelliğe" yakınsadıkları kulaklarımızın dikkatinden kaçmıyor: coltrane'li, hank mobley'li ve art blakey'li johnny griffin septet, clark terry'nin altılıları, benny golson'un whisper not temalı dörtlülerinden sonra 58'de kelly'nin albümünde* chambers yer alıyor, birkaç ay sonra chambers'ın solo albümlerinde de** kelly'yi piyanoda duyuyoruz.

    pek tabi, yıl 1959'u gösterirken caz tarihi devrimleri yaşıyor. charles mingus "müziği inletirken"*, john coltrane dev adımlarını* atmaya başlıyor. ornette coleman sonunda özgürlüğü simgelerken*, miles davis bizlere "mavi"nin açılımını tanımlıyor* adeta. işte bu dönemdeki kilometre taşı denebilecek kayıtlarda yine bu müthiş ikili dikkatimizi çekiyor. freddie freeloader en bilinen kayıt belki de, kind of blue'nun mavi gözbebeği olarak. (burada bir parantez açalım ve the complete vee jay paul chambers - wynton kelly sessions adlı bir derlemenin yer aldığını, içindeki parçaların özellikle hard bop tarihi açısından ders niteliği taşıdığını, dinlendiğinde bu müziğin ruhunu çok iyi yansıttığını ve geniş bir özet olarak sunduğunu belirtelim.) cannonball and coltrane'de ikili dikkatimizi çeker yine, özellikle büyük alto ve tenorun bir an nefes aldığı süreçte bir parça bile boşluk kalmaksızın doldurur kelly/chambers ikilisi. trane'in coltrane jazz ve alternate takes'inde de ikiliyi duyarız.

    altmışların başında alfred lion'ın blue note recordings'inin kadrolu elemanıdır adeta ikisi de, üstelik artık kanat takacak kadar iyi duymaktadırlar birbirlerini ve uyumları da yürümüştür iyice. unutmayalım, orta-sıklet şampiyonu'nun* opus magnum'u soul station'da da ikiliyi duymak mümkündür. grant green'in yirmili yaşlardaki (sonradan daha çok tanınıp sevilecek) ilk kayıtlarında da birkaç parçada kendilerini belli ederler. birlikte son çalışmaları ise chambers'ın ölümünden aylar öncesinde wynton kelly trio ve wes montgomery'nin buluştuğu 1968 kayıtlarındadır. özellikle chambers'ın yoğun eroin tüketimi sonucu otuzlu yaşların başında hayatını bitirmesi -ki kelly de aşağı sayılmazdı- cazın bu "duayen" ikilisini ayırmış, birkaç yıl sonra kelly'nin de ölümüyle hard bop kuşağının efsanelerinden biri daha geride kalmıştır.

    unutulmasın bu ikilinin yer aldığı albümler, caz seviyorsanız aklınızın bir köşesinde bulunsun. eğer bir albümün kadrosunda kontrbasta paul chambers, piyanoda wynton kelly adını görüyorsanız; o albümü satın almaktan çekinmeyiniz. sevgiyle kalınız. http://www.youtube.com/watch?v=czzcoryiqxq
hesabın var mı? giriş yap