westphalia barışı

• münster antlaşması ve osnabrück antlaşması'nı da içeren birçok antlaşmalar silsilesinden oluşan barıştır; dolayısıyla tek bir westphalia antlaşmasından bahsetmek veya çok bilmişlik yapıp cümleye "şimdeeeee westphalia antlaşması..." ile başlamak büyük gaflettir, zira hocanız pencereden sizi aşağı atmaz ise birinizi alıp öbürünüze vurmak büyük zevk verekcektir.
  tıpkı avrupa ahengi gibi kendisine özgü bir sistem yaratmıştır fakat en önemlisi yarattığı sistemin: gününmüz seküler uluslararası ilişkiler sistemi olmasıdır. bu vakitten sonra papa artık uluslararası ilişikiler düzenininde hegemon güç olamayacaktır. bir nevi artık papa isterse yeni gelin misali müzakerelerde kendine ayrılan bir masa da oturmak gayesinden ileri gidemeyecektir.
  ve en önemlisi artık sistemde protestanlık mezhebi de tanınır hale gelmiştir ki bu tek başına almanya'da siyasal birliğin oluşmasını bir 200 - 250 yıl kadar geciktirmiştir.