uzi

• (bkz: shotgun)
• thalia zedek'in 'come' öncesi gruplarindan biri.. "sleep asylum" diye bir ep'leri bakidir yalnizca..
• ilk olarak bir mossad ajanının hücresindeki ranza parçalarından ürettiği silah
• yanlış hatırlamaz isem, susurluk kazası esnasında meşhur mercedes'in bagajında bunlardan bol miktarda vardı...ve doğal olarak kayboldular...
• ilk defa israilli bir subay olan "uziel gal" tarafından üretildiği için adı uzi olan, tabancalardaki gibi kabza altından giren şarjörüne 9mm parabellum mermi doldurulan, tek elle ateş etme imkânı sağladığı için çok sevilen bir hafif makinalı piyade silahı. ayrıca piyasadaki silahların çok büyük bir kısmının aksine, dışında hiç bir hareketli aksam bulunmadığı için çöl ortamından, ya da ateş etmediği sürece sudan etkilenmeyen bir silahtır. standard şarjörü 32 mermi alır, daha fazla ve daha az kapasiteli şarjörleri de mevcuttur. kendi üstüne katlanan bir dipçiği vardır. tam otomatik ateş edemeyecek şekilde modifiye edilmiş versiyonlarının amerikada satışı serbesttir, ne var ki bu modellerin de eğe, raspa vs. yardımıyla tam otomatiğe dönüştürülebilmesinin çok kolay olduğu, çete savaşlarında sıkça kullanılmalarından da anlaşılabilir. yıllar sonra daha hafif ve kısa bir versiyonu daha üretilmiştir, mini uzi adıyla da geçer. çoğu kimse bu silahı şeklinden ötürü ingram ile karıştırır.
• (bkz: uzo)
• (bkz: mac10)
• (bkz: matrix)
• "uzi" hafif makineli tufegi 1950 yilinda israil savas endustrisi'nin (imi) teknisyenlerinin de yardimiyla,israil ordusunda bir binbasi olan uziel gal tarafindan gelistirilmistir
  uzi'yi kullanimi kolay bir silah haline getirip,boylece kullanan askerin fazla ugrasmamasini,sokup takma sirasinda bir alete gereksinim duymamasini saglamak icin hayli caba harcanmistir.
  uzi,kolay,basit ve uretim maliyetinin dusuk olmasi gozonune alinarak dizayn edilmistir.
  ilk yapildigi yildan bu yana silah uzerinde cesitli gelistirmeler gerceklestirilmis ve bunlar gercek muharebelerde sinanmistir.gelistirmeler ordu yetkilileriyle isbirligi yapilarak olusturulmus ve her yenilik yogun testlere tabi tutulmustur.
  sonuc olarak uzi,dunyadaki en iyi birkac makineliden biri haline gelmistir.bazi nato ordularinda,asya'da guney amerika'da,afrika'da ve dogal olarak da israil ordusunda kullanilmaktadir.
  uzi 9mm parabellum mermisi atacak sekilde dizayn edilmistir.bu mermi uzun zamandir cogu ordularca kullanilmakta ve standardizasyonu evrensellik kazanmaktadir.
  uzi hafif makineli tufegi,yakin dovus kosullarinda bir silahta aranabilecek tum ozelliklere sahiptir.
  dizayni,dusuk agirligi,aksamaz emniyet ayarlamalari,etkinligi ve isabetliligiyle gercekten olaganustu bir silah olan uzi,israil genelkurmayinin butun ihtiyaclarini karsilamaktadir.
  uzi'nin basitligi sayesinde egitim suresi oldukca kisalmakta buna karsilik azami yeterlilikte egitim saglanabilmektedir.
  kontrol parcalarinin hepsi (kurma topuzu,atis secici lovye,sarjor kitleyici,sarjor) kolayca bulunabilir olduklarindan silahi kullanacak kisi aninda harekete gecebilir.
  gunumuzde kullanilan hafif makineli tufeklerin cogu,emniyet duzenlerindeki ciddi aksamalar yuzunden gucluk cikartirlar.parasut operasyonlari,bir aractan atlama ve dusme sirasinda,sarsinti sonucunda iyi kitlenmeyen mekanizmalarin serbest kalmasiyla bircok silah tetik cekilmeksezin ates almis ve nice kisinin hayatina malolmustur.
  bu nedenle uzi'ye uc bagimsiz emniyet mekanzimasi dahil edilmistir.boylece silah doluyken de guvenle tasinabilmekte ve beklenmedik ateslenmeler olmamaktadir.bu uclu emniyet duzeni,oteki hafif makinelilerin kullanilisi sirasinda meydana gelebilecek kazalari olanaksiz kilmaktadir.
  
  calisma prensibi
  
  uzi hafif makineli tufegi "tepen kutle"(duz geri tepki) prensibiyle calismaktadir.surgu gorece agir oldugundan ustune yuklenen gaz basincina yavas reaksiyon gosterir.bu yuzden surgu,gaz basinci kalkana kadar kapali namlu konumunda kalir.bu baslangic duraksamasindan sonra,geri konumuna dogru teperek,kendisini daha sonra ileri hareket ettirecek olan donus yayini sikistirir.atesleme "otomatik carpma" yoluyla olur.surgunun mermiyi hazne icinde,fisek omuza yonelecek sekilde konuma sokmasindan sonra atesleme olur.
  
  denge
  uzi'nin yercekimi merkezi sarjorun ustunde yani silahin fiziksel merkezindedir.bu ozellige,silahin agirliginin atilacak mermiye gore en uygun sekilde hesaplanmis oldugu da eklenince atis sirasinda kusursuz denge yetenegi saglanmis olmaktadir.boylece silah atis sirasinda havaya kalkma egilimi gostermez ve bir denge bobininin kullanimi gereksiz kilinmis olur.uzi'nin tepkisi de asgari duzeydedir.
  
  kullanim kolayligi
  hafif makineli uzi oncelikle kullanim kolayligi ile dikkati cekmektedir.uzi'yi tipki bir tabanca gibi tek elle kavrayip kullanmak veya kalcadan ateslemek olasidir.sarjorun kabza icindeki ideal konumu,sarjor degistirmeyi cok basitlestirilmektedir
  atis sirasinda silahin dis yuzeyinde hareket eden parcalar bulunmadigindan,dar bir acikliktan (orn. bir zirhli aracin penceresinden) ates etme olanagi vardir.irmak gecmek,kuma ya da camura yatmak zorunda olan asker silahinin calismayacagindan kaygilanmayacak,silahini basinin uzerinden gecirmek zorunda kalmayacaktir.suya batmis,kuma gomulmus uzi'ler sonradan ayni etkinlikte calismaktadir.
  
  tek ve tam otomatik atis
  uzi hafif makineli tufegi,yari otomatik olarak tek atislar yapabilecegi gibi,tam otomatik atislar da yapabilir
  
  nisangahlar
  nisangah duzeni arpacik ve gezden olusmaktadir.
  arpacik duzeni,dusey ve yatay olarak ayarlanabilen,dikine yerlestirilmis bir konidir."l" bicimli gez yatay yerlestirilmistir."l" seklinin bir bacaginda 100m'lik menzile tekabul eden,oteki bacaginda ise 200m'lik menzile tekabul eden birer delik vardir.her iki nisangahin muhafazalari vardir.yer ustundeki gorus hatti duzeyi cok alcak oldugundan,asker ates ederken tam siper yapabilir
  
  doldurma
  silah kabzanin altindan sokulan bir sarjor yoluyla doldurulmaktadir.mermiler sarjorun eni boyunca zig-zag cizerek yatmakta boylece hem sarjorun kisa olmasi saglanmakta hem de doldurma islemi kolay olmaktadir.
  
  emniyet
  uzi'nin eminyet mekanizmalari asagidaki unsurlardan olusur:
  a)otomatik kabza emniyeti:
  kabzanin gerisinde bulunan bu emniyet,horozun kaza sonucu dusmesini ve silahin ateslenmesini onler (orn.silahin dusurulmesi veya tasiyan kisinin yuvarlanmasi gibi durumlarda).otomatik kabza emniyeti dogrudan dogruya horoz emniyet tetigi uzerinde calisir ve surgunun hareket etmesini onler.bu nedenle silah kurulmadan once otomatik kabza emniyetinin acilmasi gereklidir.
  
  b)olagan emniyet
  bu emniyet,silahin sol tarafinda bulunan atis secici lovyeye baglidir.kabzanin hemen ustunde olup dogrudan dogruya tetik uzerinde calisir.atis secici lovyenin uc konumu vardir:
  s-"safety" emniyet;geri konumda
  r-"repeat" tekrarlama(tek atis);orta konumda
  a-"automatic"tam otomatik;ileri konumda
  
  c)yardimci emniyet mekanizmasi
  surgu tam olarak kurulmadan horoz ignesinin serbest kalip da,beklenmeyen ateslemelerin olmasini bu mekanizma onler.surguyu serbest kalma konumunda tutar.
  
  sokme ve sakma
  silahin gunluk bakimi ve temizlenmesi islemleri sirasinda sokulup takilmasi icin hic bir alet gerekmez.sokme islemi son derece kolay ve hizli olur.namlu,surgu,donus yayi ve tampon duzeni,kabza duzeni ve govde muhafazasi birbirlerinden bagimsiz olarak parcalara ayrilabilirler.uzi'nin namlusu kolaylikla ve cabucak degistirilebilir.govde muhafazasinin cikarilmasi govdeyi surguyu ve donus yayini sokulmeye bakim ve denetim islemlerine hazir hale getirir.
  
  kotu kosullar altinda operasyon
  uzi hafif makinali tufegi operasyon sirasinda tumuyle izole edilmis durumdadir.camurlu,kumlu veya baska kotu kosullarda kullanildiktan sonra tutukluk yapmasini onleyecek iki onemli ozelligi vardir:
  a)surgu,silahin icinde her iki yanda bulunan iki ray uzerinde gider gelir,boylece camur,toz veya kum silahin duzenli calismasini etkilemez.
  b)surguden bagimsiz olan surgu topuzu kurgu islemi tamamlandiktan sonra bir yay sayesinde esas yerine doner ve atesleme boyunca sabit kalir.
  kurma topuzunun tamamlayici bir parcasi olan muhafaza kapagi,silahin icini atesleme boyunca tecrit eder.tum bu nedenlerle,silah en kotu kosullar altinda bile (su,kum,camur,kar,soguk vb.) normal calismasini surdurur.
  
  dipcik
  uzi hafif makineli tufegi tahta veya katlanabilen metal bir dipcikle bulunabilir.metal dipcik katlandigi zaman silah yaklasik 185mm kisalmis olacagindan,tasima ve saklama kolayligi saglanir.
  
  teknik ozellikler
  agirlik
  sarjorsuz olarak:
  a)katlanilabilen dipcikle:3.570 kg
  b)tahta dipcikle:3.500 kg
  kisa sarjor(25 mermilik)-bosken:0.200 kg
  25 mermiyle dolu kisa sarjor:0.500 kg
  uzun sarjor(32 mermilik)-bosken:0.230 kg
  32 mermiyle dolu uzun sarjor:0.640 kg
  
  uzunluk
  a)metal dipcikle(acik olarak):640mm
  b)metal dipcikle(kapali olarak):455mm
  c)tahta dipcikle:640mm
  d)dipciksiz:440mm
  
  namlu
  uzunluk:260mm
  yiv olugu sayisi:4
  devirsel atis sayisi:550-600 atis/dak
  
  sarjor
  iki boy sarjoru bulunmaktadir:
  1)kisa sarjor:25 mermi kapasiteli
  2)uzun sarjor:32 mermi kapasiteli
  nisangah zemini uzunlugu:305mm
  mermi:9mm parabellum
  kursun agirligi:7.5 gr
  
  balistik karakteristikleri
  namlu cikis hizi:435 m/san
  azami basinc:2800kg/cm2
  etkili menzil:200m (yaklasik)
  
  calisma
  silah kitli durumdadir.ileri pozisyonundaki surgu geri surgu yariklarina giren emniyet mekanzimasinca tutulmaktadir.kabzadan iceri dolu bir sarjor sokulup sarjor kavrama mekanizmasi tarafindan kilitlenir.
  
  silahin kurulmasi
  silah sag elle kavranirken,ayni anda otomatik kabza emniyetine de basilir.silahin kurulmasi icin,uzi'nin ustunde bulunan kurma topuzu sol elle tutulup geriye dogru cekilir.kurma topuzu geriye dogru cekilirken beraberinde surguyu de ceker;surgu emniyet mekanizmasi sayesinde geri pozisyonuna otomatik olarak kitlenir.bundan sonra atis secici lovye,ileri pozisyonlarindan birine alinarak(otomatik veya yari otomatik) itilir.uzi atisa hazirdir
  
  atesleme
  otomatik kabza emniyeti bastirilarak tetik cekildiginde surgu serbest kalir,geri donus yayi surguyu ileri dogru harekete gecirir.surgu sarjorun uzerinden gecerken,sarjorden bir mermi kavrar ve bunu hazneye iletir.kavrayici mekanizmanin hazneye ilettigi mermi tumuyle hazneye gecer gecmez atesleme ignesi kapsule vurur ve mermi ateslenir.
  
  surgunun geri hareketi
  surgu gaz basinciyla geriye dogru harekete gecer.geri hareket,surgunun ataleti ve donus yayinin direnci yuzunden kisa sure ertelenir.bu ertelenme,kursun namludan cikana kadar hazneyi kapali tutar.surgunun geri hareketi sirasinda,kavrayici tarafindan tutulan bos kovan bir ejektor(atici) yardimiyla,silahin sag tarafindaki delikten disari atilir.bu operasyondan sonra surgu,govdenin gerisine vurana kadar geri teper.bundan sonra sarjordeki mermiler sarjor yayinin itmesiyle yukari dogru cikarlar;bu cikis en ustteki merminin sarjor agziyla bulusmsina kadar surer.geri tepme suresince donus yayi gerilmektedir.geri hareketi sona ermesiyle,donus yayi surguyu ileri dogru zorlar,ama surgunun ileri hareketi emniyet mekanizmasinca onlenir
  
  otomatik atis
  (atis secici lovye "a" pozisyonunda.)
  otomatik kabza emniyeti basili tutulup tetik cekildigi surece,emniyet mekanizmasi basilmis durumda kalir;donus yayi tarafindan itilen surgu ileri pozisyonuna donmekte serbesttir.bu hareket cephane tukeninceye veya parmak tetikten cekilinceye kadar surer.
  
  tek atis
  atis secici lovye "r" pozisyonunda
  surgu geri pozisyonuna geldiginde,emniyet mekanizmasi tarafindan yakalanip kitlenir.tekrar ates edebilmesi icin,otomatik kabza emniyetinin basili durumunu bozmadan tetigin birakilip yeniden cekilmesi gerekir.surgu serbest kalir ve devirsel hareket tekrarlanir
  
  emniyet
  atis secici lovye "s" pozisyonunda)
• ilk uzi 1954'te piyasaya sunulmus , su ana kadar yaklasik iki milyonun uzerinde satisi yapilmistir.