tunus muharebesi

• roma cumhuriyeti ile kartaca arasında mö 255 yılı bahar aylarında gerçekleşen, birinci pön savaşı'nın bir muharebesidir. muharebe kesin kartaca zaferiyle sonuçlanmıştır. bagrades muharebesi veya bagrades ovası muharebesi olarak da bilinir.
  
  muharebe öncesi
  paralı asker olan (muhtemelen sparta'lı) general xanthippus, roma ile kartaca arasındaki sert geçen barış görüşmeleri ardından kartaca tarafından kiralanmıştı. beraberinde bulunan yunan paralı askerler grubu, kartaca tarafından kiralanan paralı askerler grubu içinde önemli bir grup oluşturmuştur. general xanthippus, roma lejyonlarıyla açık alanda çatışmaya girmeyi seçmiştir. böylece üstün kartaca süvarisini ve savaş fillerini etkin bir biçimde kullanabilmiştir.
  
  marcus atilius rugulus komutasındaki roma ordusu tunus'ta (bugünkü tunus) bulunuyordu. konsül'lük süresinin dolması yakın olan regulus, nihai zaferin şanının, yerine geçecek konsüle kalmasındansa yenilenmiş kartaca güçleriyle çarpışmaya hazırdı. tarihçi polybius, regulus'un komutası altında 15 bin piyade ve 500 süvari olduğunu yazmaktadır.
  konuşlanma
  xanthippus, merkeze sivillerden yeni teşkil edilen falanksları, onların sağına paralı asker piyadeleri, önlerine bir hat savaş fillerini yerleştirdi. süvarisini de bu dizilişin iki yanına bölüştürdü. roma ordusu ise alışılageldik düzende dizildiler, lejyonların piyadeleri merkezde, sayıca üstün süvari ise kanatlarda.
  
  muharebe
  ilk saldırı kartaca savaş filleri tarafından başlatıldı. bu taarruz, roma piyadelerini oldukları yere tespit etti. sekize bir sayıca zayıf olan roma süvarisi kısa sürede yenildi. roma ordusu'nun sadece sol kanadında bir başarı sağlandı. bu kesimdeki 2 bin kadar piyade, ki muhtemelen roma'nın müttefiklerine bağlı birliklerdi, karşılarındaki paralı askerleri kamplarına kadar sürdüler. bu arada merkezde savaş fillerinin saldırısına karşı konuldu. bazı küçük roma piyade grupları filleri geçip falanksa saldırdılar ama kısa sürede tükendiler.
  
  kartaca süvarisi kanatlarda roma süvarisini attıktan sonra merkezdeki piyadeye geriden taarruz etmiştir. aslında roma tertiplenmesinin maniple düzenindeki üç hat halinde düzenlenme, herhangi bir taarruzdan korunmayı sağlayabilirdi. ancak bu olayda roma birliklerinin kuşatılmasını önleyemedi. sonuçta kartaca süvarisi zaten hırpalanmış roma piyadesine her iki kanattan hücum etti. dağılmadan kalabilmiş birlikler de burada imha edildi. sadece 2 bin romalı asker kaçmayı başarabildi ve filoya ulaştı. bu arada rugulus da esir düşenler arasındaydı. bazı romalı yazarlar regulus'un göz kapaklarının kesildiğini ve bir file ezdirilerek öldürüldüğünü yazmıştır. ancak iki yunan tarihçi polybius ve diodorus, bu olaydan söz etmezler ve bir bakıma doğal nedenlerle öldüğünü ima ederler.[6] son yenilgi ve denizde karşılaşılan birkaç fırtına, roma cumhuriyeti'nin kartaca'yı kuzey afrika'da yenme girişimine son verdi. birinci pön savaşı'nın daha sonraki muharebeleri sicilya'da ve denizlerde yürütülmüştür.
  
  kaynak
• tunus muharebesi, tunus'ta ikinci dünya savaşı'nın kuzey afrika kolu sırasında mihver ve müttefik kuvvetler arasında gerçekleşen bir dizi savaştır. müttefikler, polonya ve yunan birliklerinin de dahil olduğu amerikan ve fransız birliklerinin de bulunduğu ingiliz imparatorluk kuvvetlerinden oluşuyordu.ünlü alman komutan rommel ve afrika korpsu hücüm rolünü alırken. harold alexander, bernard montgomery ve dwight d. eisenhower tarafı ise savunma kısmını müttefikler için oluşturmuş ve defans hattı kurmuşlardır.13 mayıs 1943 yılında italyan ve alman askerleri müttefiklere teslim olmuşlardır.