• kanun, tbmm'ye, başvekalet kararlar müdürlüğü tarafından 7.11.1935 tarihnide munzur vilayeti teşkilat ve idaresi hakkında kanun başlığıyla, ismet inönü'nün imzasını taşıyan bir esbab-ı mucibe ile sunulmuştur. meclis komisyonlarında yapılan görüşmelerde munzur adı tunceli'ye çevrilmiş ve tarihsel adı dersim olan bölgede tunceli adıyla yeni bir vilayet kurulduktan sonra bu kanunla yalnızca o vilayete özgü bir yönetim yapısı oluşturulmuştur.

    kanun teklifinin meclis komisyonlarındaki görüşmeleri sırasında çok sayıda milletvekili anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle karşı oy yazısı yazmış, ama buna rağmen teklif yasalaşarak uygulanmıştır.

    (ara: dersim)
  • (bkz: bu kanunun hükümleri makabline şamildir)
  • bu kanun kabul edilip resmi gazete'de yayınlandığında tunceli diye bir vilayet yoktur.
    tunceli, bu kanunu takip eden ve resmi gazete'de iki gün sonra (04.01.1936) yayımlanan 2885 sayılı "yeniden 9 kaza ve 5 vilayet teşkiline ve bunlarla 32 nahiyeye ait kadrolar hakkında kanun" ile kurulmuştur.
    *
    tunceli, daha "hukuki" olarak teşkilinden önce, kanun'unun yukarıdaki metninden de görüleceği gibi, içinde yaşıyanları tehcir ve tenkil niyeti açıkça ortaya konulduğu dersim bölgesinin merkezi olmuştur.
    bu kanunlar yayınlandığında ortada herhangi bir "halk" hareketi yoktur.
    kanunlar mucibince uygulama başlayınca, direnişler de uç vermeye başlamıştır.
    *
    kronoloji biline ki, haklı/haksız, mazlum/zalim, doğru/yanlış baştan ayırd edile.
  • devletin tedip ve tenkil harekatına başlamadan önce hırs yapması sonucu kanunsuzluğu kanunlar esasında bina etmesi mefhumudur. aslında bu kanunun çıkması iyi olmuştur, düşünsenize bugünonur öymen öncüllerinden feyzalarak tunceli yerine "korkunç çıban" diyebilirdi. şimdilik demiyor ama biliyoruz ki o daha sivrilmişini üretene kadar en sivrilmiş olanı budur; "korkunç çıban"

    (bkz: sabiha hanım ne güzel bombalarınız var)
  • (bkz: cumhuriyet halk partisi)
  • kanunun içeriği için link

    ayrıca ismail beşikçi'nin tunceli kanunu 1935 adlı kitabında meclis tutanakları vardır. dönem türkçesini anlayabilenler için oldukça kıymetli bir eserdir. öncelikle nasıl özerk bir bölge oluşturulduğu, mahkemelerde temyiz hakkından tutun da insanların sürgüne yollanabilmeleri için alınan kararların ne kadar hızlı oylandığı konusunda iyi bir delildir.

    tartışma yok; dersim halkı cahil. yoksul... yıl 1935 isyan yok ortada. lakin katliamın hazırlıkları yapılıyor.

    bölgenin dersim olan adı görece küçük bir şehir alanı belirlenerek tunceli'ye çevrilmiştir.
hesabın var mı? giriş yap