treblinka

• ikinci dunya savasi'nda hitler'in milyonlarca yahudiyi katlettigi kamplardan biri
• auschwitz'ten sonra en çok yahudinin öldürüldüğü toplama kampı... 1 milyona yakın insanın katledildiği tahmin ediliyor.
• temmuz 1942 ile kasım 1943 arasında polonya'nın çeşitli bölgelerinden gönderilen yaklaşık 900 bin yahudinin öldürüldüğü ölüm kampıdır. aslında treblinka 1 ve treblinka 2 diye 2 kamp mevcuttu. asıl ölüm kampı treblinka 2 dir. treblinka 2 kampında ağustos 1943 de çıkan ayaklanmada çok sayıda mahkum kaçmayı başarmıştır. bu olaydan sonra almanlar treblinka 2 yi yok etmiştir. treblinka 1 ise 1944 temmuzuna kadar "görevine" devam etti. sovyet birliklerinin yaklaştığını duyan almanlar yaklaşık 700 mahkumu vurup, kampı terk ettiler.
  
  (bkz: franz stangl)
  (bkz: irmfried eberl)
  
  kaynak:http://www.ushmm.org/…php?lang=en&moduleid=10005193
• (bkz: dachau toplama kampı)
• makedonya yahudilerinin yüzde 98'i (yaklaşık 7200 kişi) 1943 martında bu kampta soykırıma maruz kalmıştır. bugün üsküp'te yaşamaya devam eden bir avuç yahudi her yıl 11 mart'ta üsküp'teki holokost anıtı önünde kaybettileri insanları anmaya devam etmektedirler.
• treblinka'da sadece 1942 yılında yaklaşık 730.000 yahudi öldürülmüştür.
• (bkz: jizchak löwy)
• operation reinhard (reinhard aktion) prag'da çek direnişçiler tarafından öldürülen reinhard heydrich adına başlatılan "final solution" operasyonlarının sonucu olarak temmuz 1942 yılında varşova'ya 80 km uzaklıkta demiryolu hattı üzerinde "toplama kampı" olarak kurulup "imha kampına" dönüştürülmüştür. irmfried eberl ilk kamp komutanı olarak görev yaparken kötü yönetimiyle cesetlerin yaz sıcağında birikmeye başlaması sonucu kilometrelerce öteden çürümüşlüğün kokusu duyulur olmuştur, biriken cesetlere ragmen trenler gelmeye devam etmiş ve işler çığrından çıkmaya başladığı için hitlerin doğudaki adamı olan odilo globocnik tarafından görevden alınmış "christian wirth" adlı imha kampı uzmanı adamını gönderek kampın tekrar işler haline dönüştürülmesi sağlanmıştır. franz stangl sobibor kamp komutanlığından terblinka'ya atanmış, kampa ilk geldiğinde çürüyen cesetlerin kokusu yüzünden kampın içine bile girememiştir. imha kamplarının (ki en ünlüsü auschwitz'tir) oldukça büyük olmasına rağmen treblinka çok çok küçüktür, bunun en önemli sebebi toplama kampı değil imha kampı olmasındandır. buraya getirilenler tek bir amaç için(ölmeye) gelmişlerdir. treblinka'da auschwitz'te olduğu gibi zyklon b(küçük mavi kristallerin havayla teması sonucunda öldürücü bir gaza dönüşür-aslında haşereleri öldürmek için üretilmiş bir zehir) gazı kullanılmamış onun yerine tank motorundan çıkan egzos gazı ("banyo" ların duş başlıklarından içeriye verilerek) kullanılmıştır. yine auschwitz'te olduğu gibi banyolardan çıkan cesetler "fırınlarda" yakılarak imha edilmemiş onun yerine kampın arkasındaki açılan devasa çukurlara gömülerek ortadan kaldırılma yoluna gidilmiş, çürümenin geç olması ve ortaya çıkan çürüme kokusunun kilometrelerce öteden alınabilir olmasından dolayı "yakma fırınları" yerine açılan büyük çukurlarda benzin artığı, kağıt, paçavra kullanılarak tren raylarından yapılan "ızgara"lara dizilerek yakılmışlardır. ss'ler tüm bu işlemleri sonderkommando'lara (nazilerin bir kaç ay daha fazla yaşama ve daha rahat koşullar için bütün yakma, gömme, diş sökümü, "banyoların"temizliği gibi yaptırdığı yahudilerden oluşmuş takım) yaptırmışlardır. temmuz 1944 yılında ki kapanışına kadar(rusların bölgeye yaklaşması ile) kadar geçen 2 yıllık sürede 750,000 kişi "imha" edilmiş (auschwitz'ten sonraki en yüksek rakam).
  
  irmfried eberl: 1948 yılında tutuklanmıy ve bir kaç ay sonrada intihar etmiştir
  franz stangl: savaş bitince brezilya'ya kaçtı 1970 yılında ömür boyu hapse mahkum olduktan 1 yıl sonra 1971 yılında düsseldorf hapisanesinde kalp krizinden öldü.
  kurt franz: franz stangl yardımcısı olan kurt franz, onun yerine kamp kapanıncaya kadar kamp komutanı olarak görev yaptı. kamptaki mahkumlar tarafından yüzünün "masumiyeti"nden dolayı "lalke?" oyuncak bebek" olarak tanımlanan kurt franz 1965 yılında ömür boyu hapse mahkum olduktan sonra sağlık sorunları sebebiyle 1993 yılında serbest kalıp 1998 yılında ölmüştür.
• auschwitz'den çok daha küçüktü. buraya gönderilen yahudiler auschwitz'deki gibi çalıştırılmıyorlar, geldiklerini takip eden birkaç saat içinde gaz odalarında egzoz dumanı ile hemen öldürülüyorlardı.
  
  naziler, kurdukları sistemle gaz odalarında tek seferde 3 bin kişiyi katledebiliyorlardı. işin en iğrenç tarafı da treblinka'dan kaçan bir görgü tanığı gaz odalarının girişinde, çabuk olun su soğumasın gibi bir yazının varlığından bahsediyor.
• treblinka kampından sağ kurtulan alman yahudilerinden bir kişi, röportajında şöyle söyler;
  
  ''1933'den itibaren bazı yahudiler almanya'dan gitti. onlar kötümserdi, biz iyimserdik... gitmeyi reddettik. çünkü hitler sadece yöneticiydi... yani gidici.
  burası kant'ın, bach'ın ülkesi.
  bir gün her şey bitecek, kendime; 'ben avukatım, başka bir ülkeye nasıl gider, orada nasıl yaşayabilirim' derdim.
  sonra şiddet iyice arttı.
  binlerce, on binlerce, yüz binlerce, milyonlarca...''